Первый слайд презентации: 17-mavzu:Iqtisodiyotda a xborot tizimlarining o'zaro integratsiyasi
Слайд 2: REJA :
Integratsiya haqida u mumiy tushunchalar. Integratsiyalashgan axborot tizimlari. SAP v a "BILLING“ Integratsiya tizimining ishlash texnologiyasi
Слайд 3
Integratsiya - ( lat. integratsiya - tiklanish, to'ldirish, butun son - butun ) mustaqil xo’jalik faoliyatining milliy, mintaqa va xalqoro miqiyosida o’zaro qo’shilib yaxlit xo’jalik tizimini tashkil etishi tusuniladi. Y’ni integtatsiya bir biri bilan birlashib, uygunlashib ketish tushuniladi. Integratsiya -ilgari mavjud tizimlarni bir butunga birlashtirish bilan bog'liq rivojlanish jarayonining tomoni. Korxona faoliyatiga avtomatlashtirish tizimlarining joriy etilish AT integratsiyasini rivojlantirish imkonini beradi. I ntegratsiya haqida u mumiy tushunchalar
Слайд 4: Integratsiya - bu axborot tizimlari va dasturiy ilovalarni birlashtirish va birgalikda ishlash jarayoni
Слайд 5
Korxonaning zamonaviy axborot-kommunikatsiya tizimi zamonaviy axborot texnologiyalarining ishlashi, biznes maqsadlarini ro‘yobga chiqarish uchun integratsiya muhiti hisoblanadi. Bitta axborot tizimi doirasida turli boshqaruv funksiyalarini avtomatlashtiruvchi va boshqaruvning turli bosqichlaridagi qaror qabul qilish jarayonida tayyorgarlik bosqichida faol qo‘llanuvchi o‘nlab axborot tizimlar ishlatilishi mumkin. Shu munosabat bilan bugungi kunda ichki bozorni rivojlantirishda ikkita asosiy yo’nalish mavjud.
Слайд 6
Birinchi yo’nalish masalan, korxona avtomatlashtirish tizimini faqat o‘z faoliyatining ayrim sohalarida tanlangan (“lokustli”) avtomatlashtirish bilan ta’minlab va keyinchalik ularni umumiy tizimga birlashtirishni taklif etib joriy etishga harakat qiladi. Garchi, bu yo‘l, bir qarashda, kam xarajatdek ko‘rinsada, ammo kam daromad keltiradi yoki umuman kutilgan natijani olib kelmaydi. Ikkinchi yo‘nalish — avtomatlashtirish tizimini kompleks amalga oshirish va jarayonlarni axborotlashtirib kuzatish, bu menejment tizimining barcha bo‘g‘imlarini: ishlab chiqarishni qismlarga ajratishning eng past bosqichidan yuqori boshqaruv darajasigacha egallashga imkon beradi.
Слайд 7
I ntegratsiyalangan tizim quyidagilarni o‘z ichiga oladi: boshqaruv jarayonlarini avtomatlashtirish va axborot bilan ta’minlash, tahlil qilish va strategik rejalashtirish jarayonlari; korxona faoliyatining ko‘plab yo‘nalishlarini avtomatlashtirish (buxgalteriya hisobi, moliyaviy boshqaruv, shaxsiy, savdo, ta’minot va hokazo); korxonaning asosiy texnologik jarayonlarini avtomatlashtirish va axborot bilan ta’minlash.
Слайд 8: Integratsiya turlari
Ma'lumotlar darajasi dagi integratsiya. Jismoniy, dasturiy ta'minot va foydalanuvchi interfeyslari darajasida gi integratsiya. Funktsional-amaliy va tashkiliy darajalarda gi integratsiya. Korporativ dasturiy ilovalar darajasida gi integratsiya. Veb-xizmatlar yordamidagi integratsiya.
Слайд 10: Biznes jarayonlari integratsiyasi
Biznes jarayonlarini integratsiyalashuvi - bu biznes jarayonlarini yaratish va boshqarish uchun yagona infratuzilma asosida tashkilotning biznes jarayonlarini avtomatlashtirish. Ushbu integratsiya quyidagilarga imkon beradi: •biznes jarayonlarini modellashtirish; •biznes-jarayonlarni amalga oshirish qoidalariga rioya etilishini ta'minlash; •foydalanuvchiga biznes jarayonlari doirasidagi vazifalarni bajarish uchun yagona interfeysni taqdim etish ; •biznes-jarayonlarning amalga oshirilishi va auditi ustidan nazoratni ta'minlash; •biznes-jarayonlarga biznes talablariga muvofiq o‘zgartirishlar kiritish; •samaradorlikni tahlil qilish va biznes jarayonlarini optimallashtirish uchun ma'lumotlarni olish.
Слайд 11: Ilova integratsiyalari
Ilova ma'lumotlarini integratsiyalashuvi - bu ilovalar o'rtasida ma'lumotlarni uzatish orqali, hech qanday o'zgartirishlarsiz yoki ilovalarning o'zini minimal o'zgartirgan holda, ilovalarning o'zaro ta'sirini tashkil etish. Bunday holda, ma'lumotlar asl shaklida ham, kerakli o'zgarishlar bilan ham uzatilishi mumkin.
Слайд 12: Ma'lumotlar integratsiyasi
Ma'lumotlar darajasidagi integratsiya turli tizimlardan ma'lumotlarni almashishni o'z ichiga oladi. Ma'lumotlar integratsiyasi ilovalar integratsiyasidan osonroq bo'lishi mumkin, chunki axborot tizimlari odatda ma’lumotlarni saqlaydi gan sanoat DBMS boshqa ilovalardan ma’lumotlarga dasturiy kirish uchun rivojlangan imkoniyatlarga ega. Ma'lumotlar integratsiyasiga yondashuvlar: Ma'lumotlarga universal kirish Ma'lumotlar omborlari
Слайд 13: Integratsiya standartlari
Ushbu standartlar orasida quyidagi xususiyatlar mavjud : Microsoft firmasi dan COM / DCOM (Component Object Model / Distributed Component Object Model ); Enterprise Java Beans - Sun Microsystems kompaniyasining Java Remote Method Invocation (Java RMI) protokoli bilan EJB (DCOMning asosiy raqobatchisi ); OMG konsorsiumi tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan CORBA arxitekturasidagi komponent spetsifikatsiyalari ; World Wide Web Consortium (W3C) tomonidan taklif qilingan veb-ilova komponentlarini ishlab chiqish standartlari - XML (eXtensible Markup Language - kengaytiriladigan belgilash tili)
Слайд 14: Platforma integratsiyasi
Maqsadlar: Turli dasturiy ta'minot va apparat platformalarida ishlaydigan ilovalar (masalan, serverlarda ishlaydigan ilovalar o'rtasida) o'rtasida o'zaro ta'sir qilish imkoniyatini ta'minlash Windows, Solaris, linux va boshq ). Bir apparat-dasturiy platforma uchun ishlab chiqilgan ilovalarning boshqa apparat va dasturiy platformalarda (masalan, ilovalar) ishlashini taʼminlash. Windows platformalarda linux, Solarisva boshq. Ushbu maqsadlarga erishish uchun yondashuvlar : Masofaviy protsedura chaqiruvi (RPC, veb -xizmatlar, REST va va boshqalar ) o'rta dastur ( Microsoft.Net, Java ish vaqti ) Virtualizatsiya
Слайд 15: IP ochiqligi printsipi
Ochiq tizim - bu dasturiy ta'minot, ma'lumotlar va xodimlarning o'zaro ishlashi va harakatchanligini ta'minlash uchun interfeyslar, xizmatlar va qo'llab-quvvatlovchi formatlarni belgilaydigan xalqaro axborot texnologiyalari standartlari va funktsional standartlar profillarining keng qamrovli va izchil to'plami. Xususiyatlari: kengaytirilishi/miqyoslanishi; harakatchanlik/ko'chirish; o'zaro ta'sir; standartlashtirish ; foydalanuvchilarga qulaylik
Слайд 16: Биллинг ( Hisob-kitob tizimi )
Billing tizimi - bu operatorlar (provayderlar) uchun maxsus ishlab chiqilgan dasturiy ta'minot. Billing so'zi inglizcha bill (hisob) so'zidan kelib chiqqan, ya'ni billing tizimi taqdim etilgan kirish xizmatlarini hisoblash (hisob) va to'lovni amalga oshirish imkonini beradi. Har qanday B T ma’lumotlar bazasi ni boshqarish tizimi asosida yaratiladi. Dunyodagi B T ning aksariyati Oracle MBBT asosida yaratilgan. Boshqa MBBT lar qatorida Sybase va Informixni katta hajmdagi ma'lumotlar uchun mo'ljallangan sifatida ajratib ko'rsatish mumkin.
Слайд 19
BT ning tuzilishi va vazifalari Ulanishlar haqidagi ma'lumotlar kommutator tomonidan qayd etiladi va dastlabki ishlovdan so'ng hisob-kitob tizimiga o'tkaziladi. Billing tizimi tariflarni "biladi". U qo'ng'iroqni aniqlaydi va kerakli hisob-kitoblarni amalga oshiradi va shu bilan abonentning hisobini shakllantiradi. Shubhasiz, tizim xotirasi nafaqat qoidalar, tariflar va xizmatlar to'g'risidagi ma'lumotlarni, balki mijozlar to'g'risidagi ma'lumotlarni, abonentlar va uchinchi tomon aloqa xizmatlarini ko'rsatuvchi provayderlar bilan tuzilgan shartnomalarni, shuningdek, ma'lumotlarni turli kanallar va yo'nalishlar orqali uzatish xarajatlarini saqlashi kerak. Bundan tashqari, har qanday B T to'lovlar tarixini saqlaydigan ma'lumotlar bazasiga ega bo'lishi kerak: faqat ushbu ma'lumot to'lov jarayonini nazorat qilish va abonentlarni faollashtirish / o'chirish deb ataladigan avtomatlashtirish imkonini beradi. B T ning ushbu funktsiyasini himoya deb ham atash mumkin, chunki u ularga pul to'lamaydiganlarga uyali aloqa xizmatlaridan foydalanishga ruxsat bermaydi.
Слайд 20: SAP - tizim tahlili va dastur ishlab chiqish
SAP - 1976 yilda nemis dasturiy ta'minot kompaniyasi tomonidan yaratilgan. SAP (System Analysis and Program Development ) kompaniyasi IBM kompaniyasining besh sobiq xodimi tomonidan iborat bo’lgan. Kompaniyaning eng mashhur mahsuloti SAP R/3 ERP tizimidir
Слайд 21: SAP - tizim tahlili va dastur ishlab chiqish
2004-yilda SAP kompaniyasi yangi SAP NetWeaver 2004 dasturiy platformasini taqdim etdi, unga quyidagi mahsulotlar kiradi: SAP Enterprise Portal (korxona portali yechimlari uchun platforma ) ; SAP Process Integration (sobiq Exchange Infrastructure) - korporativ darajadagi integratsiya yechimi ; SAP Mobile Infrastructure (sobiq Mobile Engine) - bu mobil qurilmalar uchun ilovalarni amalga oshirish uchun platforma ; SAP Business Intelligence (sobiq Business Warehouse) - bu korporativ ma'lumotlar omborlari va biznes ma'lumotlarini yaratish uchun platforma ; SAP Knowledge Management - bilimlarni boshqarish platformasi ; SAP Master Data Management - korxona darajasida me'yoriy va ma'lumotnoma ma'lumotlarini saqlash tizimi ; SAP Application Server - boshqa barcha SAP NetWeaver mahsulotlari va boshqa SAP mahsulotlari (masalan, SAP ERP - R / 3) bilan ishlash platformasi.
Слайд 22: SAP tizimi
SAP tizimi turli ixtisoslik vakillarining kasbiy faoliyatini avtomatlashtirish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan dasturiy ta'minotdir. SAP bir nechta funktsional bloklardan iborat bo'lib, boshqaruv, integratsiya va barcha vazifalarni hal qilishni o'z ichiga oladi : buxgalteriya va moliya bo'limi ; savdo, mijozlar bilan munosabatlar (CRM tizimlari ); byudjet, xazina ; kadrlar, ma'muriy faoliyat ; ishlab chiqarish, yetkazib berish, omborlar, logistika (SCM, EWM); xavf va strategik rejalashtirish (GRC); tizim boshqaruvi, ma'lumotlarni boshqarish va veb - xizmatlar va boshqalar.
Слайд 23: ERP tizimi
ERP so'z qisqartmasi inglizcha Enterprise Resource Planning System so'zlarining bosh harfidan olingan bo'lib, " KORXONA RESURSLARINI REJALASHTIRISH TIZIMI " degan ma'noni bildiradi
Слайд 24: ERP tizimlari korxona uchun muqobil yechim bo'lib, bunda korxona masshtabi, unda fililallar bor-yo'qligi va ularni bir-biridan qanchalik uzoqda joylashgani muammo tug'dirmaydi : - korxona ichida bo'limlari o'rtasidagi hujjatlar almashinuvini tezlashtiradi ; - axborot va ma'lumotlarni tezkorlik bilan ko'rish imkonini beradi ; - boshqa joyda ishlovchi bo'limlar, filiallar va xodimlarni samarador boshqarish uchun xizmat qiladi
Слайд 25: ASOSIY ADABIYOTLAR:
1. Kennet C.Loudon Jeyn P.Loudon. boshqaruv axborot tizimlari. Nyu-York, 2016 yil. 669-bet; 2. Akayev A.A., KenjabayevA.T., Ilxamova Yo.S., Jumaniyozova M.Yu. Iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari. Darslik.T.- " O'zbekitson faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti”. 2019.- 510 garov; 3. Axborot Iqtisodiyot va boshqaruv texnologiyalari: darslik / ed. prof. V.V. Trofimova, 2-nashr, qayta ishlangan. va qo'shimcha - M.: Yurayt, 2 0 bitta 6.-48 2 dan.; 4. Iqtisodiyotda avtomatlashtirilgan axborot texnologiyalari: darslik / Ed. prof. G.A. Titorenko. 2-nashr. Qayta ko'rib chiqilgan va qo'shimcha - M.: Birlik, yigirma 15. -399 s.