Сахатова А.Т.
Асептика. Асептиканы қажет ететін ұйымдар. Ерекше режим аймақтары 2. Антисептика. Антисептика әдістері Физикалық антисептика Механикалық антисептика Химиялық антисептика Биологиялық антисептика Профилактикалық антисептика
- Әр түрлі операциялар кезінде жарақат орнына, диагностикалық зерттеулер, емдік манипуляциялар кезінде микробтардың түсуін алдын алуға бағытталған профилактикалық шаралар кешені
Асептика сау тіндерге орындалатын операциялар алдында және одан кейін орындалады, бірақ жарақаттың қабынуын тудырған қоздырғыштар болған жағдайда қолданылмайды.
Эрнст фон Бергманн Бергман құралдарда, киімде, таңу және тігу материалдарында микробтарды өлтіру үшін қайнап тұрған судың жоғары температурасын және буын қолдану әдістерін енгізген.
Асептика – жара инфекциясының алдын алу әдісі. Микробтарды профилактикалық жою, олардың жараға түсуін болдырмау. Операция кезінде стерильдік сақтау Құралдарды, инструменттерді стерилизациялау Асептиканың негізі – стерилизация.
Ұйымдастыру шаралары: Ерекше режим аймақтары Физикалық факторлар: желдету, тазалау, кварцтау
Кіру рұқсатының шектелуі (ограничный допуск) Киім формасын қатаң сақталуы (маска, бахила, шапка, резин қолғаптар) Асептикалық стандарттарды міндетті орындалуы (ағымдық және қорытынды тазалау)
- жарақаттағы микробтарды азайтуға немесе жоюға бағытталған шаралар кешені (химиялық заттармен, сарысулар, антибиотиктер, т.б. Өңдеу)
« Антисептика» терминін 1750 ж. ағылшын хирургы Дж. Прингл енгізген, ол хининнің антисептикалық әсерін суреттеген. Джон Прингл
Антисептиканың 4 түрлі әдісі бар:
- жараны емдеудің маңызды әдістерінің бірі Физикалық заңға сүйене отырып: Жараны емдеудің ашық әдісі Кептіруші ұнтақтар Лампаның көмегімен кептіру Гигроскопиялық дәкелік таңу Дренаждау Ас тұзының гипертониялық ерітіндісін қолдану да осмос, сұйықтықтардың диффузиясы заңына негізделген.
Бұл микроорганизмдерге қоректік орта болып табылатын инфицирленген және өлген тіндерді алып тастауға бағытталған әдіс. Оған жараның хирургиялық өңдеу (туалет раны) жатады. Жаралық инфекцияның алдын алуда маңызды роль атқарады.
Экономное иссечение краев раны (А) иссечение всех нежизнеспособных тканей (Б, В), гемостаз в ране тампонадой, наложение провизорных швов (Г, Д).
Микрофлораны жоюшы қасиетке ие, бактерицидті және бактериостатиткалық әсері бар химиялық заттарды қолдануға бағытталған.
- микроб жасушасы мен оның токсиндеріне қарсы адам организміне әсер ету арқылы жоюға бағытталған әдіс. Микроб немесе оның токсиндеріне қалай әсер етеді: 1. антибиотиктер – бактерицидті және бактериостатикалық әсері бар заттар 2. бактериофагтар 3. сарысу түрінде енгізілетін антитоксиндер (тырысқаққа қарсы, дифтерияға қарсы, т.б.)
Инфекцияны жойып қана емес, оны қайта дамуын болдырмау. Мысалы, жарақат кезінде тырысқаққа қарсы сарысу егу.
