“Астана медицина университеті” АҚ Фтизиатрия кафедрасы Презентация Тақырыбы: Туберкулездің рентген диагностикасы Орындаған: Аралбай Р. 435 ЖМ Қабылдаған: Бекембаева Г.С Астана 2018
Бұл ауру кезінде кеуде қуысының рентгенографиясы ең маңызды стандартты диагностикалардың құрамына кіреді. Оны тағайындайды: Аурудың бар жоғын анықтау үшін Туберкулез бен өкпенің басқа ауруларымен дифференциалды диагностика жүргізу үшін Өкпедегі зақымдану түрін анықтау үшін, орнын, жайылу процесін анықтау үшін.
Туберкулезге деген күмән кеуде қуысының рентгенографиясына тікелей көрсеткіш болып табылады. Туберкулездің негізгі көрсеткіші болып: Сыртқы көріністер: Ұзақ уақыт жөтел, салмақтың төмендеуі, әлсіздік, терлегіштік, кеуде қуысында ауырсыну, ентігу. Тыныс алу органдарының ауруларын ұзақ уақыт антибиотиктермен емдеу Оң мәнді туберкулинді сынық (Манту) – алдыңғы өлшеумен салыстырғанда папаула диаметрінің 6мм ден үлкен болуы
Флюрографиямен кеуде қуысының рентгенографиясының айырмашылығы Зерттеудің орындалу методикасы. Рентгенография кезінде пленкадағы сурет оған сәуленің әсер етуі сосын фотохимиялық реакциялар әсерінен түсінің өзгеруінен алынатын болса, флюрографияда сурет флюоресцентті экранда суретке түсіріліп сосын зерттеледі. Сурет өлшемі. Флюрография кезінде кішкентай сурет болады ( 10х10 ). Флюрографиялық зерттеудің ақпараты аз. Флюрография техникалық қарапайым және тез профилактикалық метод болып табылады.
Цифровой рентген Компьютерлік технологиялар заманында рентгенография да цифровой болып бара жатыр. Цифровой рентгенографияға қолдадатын аппаратты радиоризиограф деп атайды. Цифровой рентген зерттеу нәтижелерін пленкаға емес, компьютерге жібереді. Бұл науқастарды зерттеуде біршама артықшылықтарды береді
Цифровой рентгенн ің артықшылықтары: низкая лучевая нагрузка – в 5-9 раз меньше обычной рентгенографии ; Сәулелік доза жай рентгенографияға қарағанда 5-9 есеге дейін аз Балаларды да және үлкендерді де зерттеуге болады Нашар суреттерді алу мүмкіндігі аз Материал аз жұмсалады, сондықтан арзан Суретті анықтап көруге болады ( керек аймақты үлкейтіп, ағартып, қарайтып т.б) Ақпаратты сақтау және интернет арқылы жіберуге болады Суретті қағазға басып шығаруға болады Сәулелік дозаны нақты етіп есептеуге болады
Цифровой рентгеннің кемшіліктері Рұқсат ету аймағы аз Рентгендік пленка юридистикалық документ болып табылады, ал цифровой сурет жоқ. Цифровая рентгенография туберкулездің диагностикасына жақсы, бірақ туберкулезге қарсы терапияның әсерін бақылауда қолданбайды. Көбнесе томограммаларды қолданады
Компьютерлік томография – рентген сәулелері арқылы органның жұқа томографиялық кесінділерін алатын әдіс болып табылады. Бұл әдіс арқылы 3D сурет аламыз, рентгенографиядағы 2D емес. Бұл бізге туберкулезді процестің дәл қай жерде орналасқанын және көлемі кішкентай болсын каверналардың бар жоқтығын, кеуде ішілік лимфа түйіндердің жағдайын бағалауға мүмкіндік береді.
КТ артықшылықтары Анық әдіс, рұқсат ету аймағы үлкен, ең кішкентай өзгерістерді де көруге болады. 3D сурет алуға болады Зерттеу жүргізу мен нәтиженің дайын болу арасындағы уақыт аз ( 5-30 минут) Тек өкпе тінін ғана емес, тамырлардың да, сүйектердің де, лимфа түйіндерінің де жағдайын сипаттауға болады. Контраст жіберіп зерттеуге болады Нақты орнын, көлемін, формасын, асқынуын анықтауға болады Туберкулезді басқа аурулармен дифференциалды диагностика жасауда маңызды Нәтижені бағалауға жақсы, жақындатып көру, контрастын өзгерту, басқа да зерттеулермен әр түрлі компьютерлік программалар арқылы салыстыру Сақтау және зерттеу нәтижелерін интернет арқылы жіберу
КТ кемшіліктері высокая лучевая нагрузка Сәулелік дозаның үлкен болуы Кішкентай балаларды зерттеу үшін наркоз беру қажеттілігі Психикалық ауруларды зерттеудің қиындығы Қымбат әдіс болып табылады
Магнитті резонансты томография (МРТ) өкпеден тыс туберкулездерді анықтауда маңызды әдіс болып табылады (бас ми туберкулезі, сүйек және буындардың туберкулезі). Егер науқаста кардиостимулятор немесе металл имплантат болса оған қарсы көрсетілген. Ал былайша қарсы көрсеткіштері жоқ. Зерттеу жүргізу біраз уақытқа созылуы мүмкін сондықтан оны кішкентай балдарда жасау қиындық тудырады. Және бұл әдіс қымбат.
Жылына адамға 10-20мЗв доза да рентген сәулесін алу қауіпсіз болып табылады. Бұл дозаны 1-2 рет рентгенге түскенде алуға болады. Ал туберкулезбен ауыратын адам жылына одан көп рентгенге түсуіне тура келеді. Ал бұл онкологиялық патологиялардың даму қаупін жоғарылатады. Сондықтан біз әр рентген әдістерінің сәулелік дозаларын қарап көрейік.
Рентгенологиялық зерттеу түрі Сәулелік доза, мЗв * Цифровая рентгенография 0,008-0,01 Цифровая флюорография 0,03-0,06 Пленочная флюорография бір проекцияда 0,1-0,8 Обзорлы рентгенограмма 0,15-0,4 Линейная томограмма ( бір кесінді ) 0,04-0,08 Өкпенің к омпьютерлік томографиясы 2-11
М.И. Перельман, В.А.Корякин,И.В. Богадельникова “фтизиатрия”Москва 2004г. А.С. Ракишева,Г.Цогт «Фтизиатрия» алматы 2014г. Игембаева Р.С. “Фтизиатрия” Алматы 2013 Пайдаланыл ған әдебиеттер
