Тобы: БТ -31 Орындаған: Балтабай А.А Қабылдаған: Қартбаева Г.Т Биотехнология Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі Е.А.Б өкетов атындағы Қарағанды Мемлекеттік Университеті
I. Биотехнология түсінігі II. Қазіргі уақытта дамыған биотехнолногияның салалары Гендік инженерия Ферменттік инженерия Жасушалық инженерия III. Биотехнология жетістіктері IV. Бақылау сұрақтары
Биотехнология – тірі ағзалар мен биологиялық үрдістерді өндірісте пайдалану саласы болып табылады. Ең алғаш 1917 жылы Венгр инженері Карл Эреки “биотехнология” терминін енгізді. 1941 жылдан бері биотехнология кеңінен қолданылып, даму үстінде. Биотехнология адами білімінің ең жас саласы.
Биотехнология ғылыми пән және өндірістік технология есебінде тірі жасушаның биоөндіргіштік белсенділігін зерттеуге, сапалы өндірушілік қабілеті бар және әртүрлі салаларда: ауыл шаруашылығында; медицинада; тағам өнеркәсібінде; биоэнергетикада; гендік инженерияда ; фармацевтикада т.б қолданылады.
Биотехнологияның негізгі объектісі – тірі жасушалар, атап айтқанда жануар, өсімдік текті жасушалар және микроорганизмдер. Қазіргі уақытта биотехнология саласымен бірге, оның гендік инженерия, жасушалық инженерия және ферменттік инженерия тәрізді салалары барынша дамыды.
Гендік инженерия әдісі ағзаның бағалы қасиеттерін сақтап қалумен қатар, оған жаңа, сапалы қасиет те береді. «Инженерия» термині “құрастыру” деген мағынаны білдіреді. Гендік инженерия ХХ ғасырдың соңғы ширегінде ғана жасалды. Гендік инженерия әдісімен картопқоңыз жей алмайтын картоп өсімдігі шығарылды. Ферменттік инженерия. Бұл-спирт, шырын және кір жуатын ұнтақтар өндіруге пайдаланылатын биопрепараттар, ферменттердің көп тонналы өндірісі.
Жасушалық инженерия әдістерінің арқасында сүтқоректілерді клондауда (жыныссыз жолмен ұрпақ алуда) үй хайуанаттарының жыныссыз жолмен ұрпағы Долли қойлары алынды.
Ұсақ ағзаларды сұрыптау – сұрыптаудың қарқынды дамып келе жатқан саласы. Мұндағы негізгі бағыт – рентген немесе ультракүлгін сәулелерімен және химиялық мутагендермен әсер ету арқылы жоғары өнімді мутант микроағзаларды алу. Көптеген қалпақты саңырауқұлақтар ғана емес, өзге де саңырауқұлақтар кең пайдаланылып, адам мәдени дақыл ретінде өсіреді. Адамдар пайдаланатын қалпақсыз саңырауқұлақтарды екі үлкен топқа бөлуге болады: зең саңырауқұлақтары антибиотиктер, оның ішінде пенициллин алуға пайдаланылады; 2. Ашытқы саңырауқұлақтары. Бактериялардың көмегімен көптеген сан алуан витаминдер, ферменттер және басқа көптеген заттар алуға болады.
Микробиологиялық жетістіктердің арқасында қоздырғыштарға қарсы тұра алатын антибиотиктер табылды. Мысалы: Пенициллин – пенициллум зең саңырауқұлағынан алынған. Стрептомицин – актиномициттің бір тобынан алынған. Ол туберкулез таяқшасының тіршілігін тежейді. Биомицин – актиномициттің бір тобынан алынады. Бұл адам мен жануарлардағы ауруды емдеуге қолданылады.
Пенициллин преператының негізін қалады.
Penicillium notatum.
Биотехнологияда биохимия, микробиология, молекулалық биология, генетика ғылымдарының жетістіктерінің нәтижесінде өте бағалы биологиялық белсенді заттар — гормондар, ферменттер, витаминдер, антибиотиктер, органикалық қышқылдар — сірке, лимон, сүт және кейбір дәрі-дәрмектер алынады. Қазір ең жоғары өнімді микроорганизмдер штаммаларының көмегімен 150-ден астам биологиялық заттардың түрлері синтезделді. Мысалы, адамда және кейбір жануарлар организмінде синтезделмейтін аминқышқылы лизинді тек микроорганизмдер арқылы алады. Егер жануарлар организмінде лизин жетіспейтін болса, оның денесінің өсуі тоқтайды. Сондықтан лизинді жануарлардың жемшөбіне қосып береді. Биотехнологияның биологиялық әдістерін қоршаған ортаны ластанудан тазарту үшін қолданады. Ластанған суларды микроорганизмдердің көмегімен тазартады. Үлкен қалалардың, өндіріс орындардың шығарған зиянды қалдықтарын тазарту кейбір бактериялардың қатысуымен жүреді. Металл қалдықтарымен (уран, мыс, кобальт, т.б.) ластанған суларды тазарту үшін оларды өз жасушаларына жинайтын бактериялардың түрлерін пайдаланады. Осылайша биотехнология экологиялық мәселелерді шешуге қатысады.
Үндістанда, Қытайда, Филиппинде үйлерді жылытуға және тамақ дайындауда биогаз — метан мен кеміркышқыл газдың қоспасын пайдаланады. Ол үшін арнаулы контейнерлерге малдың қиын, қант өндірісінің, ауыл шаруашылығы заттарының калдыңтарын жинап, оларға бактерияның арнайы себіндісін қосады. Осы қоспадан биогаз алады.
XXI ғасырдағы биотехнологияның басты мақсаты — өсімдіктердің жаңа сорттарын, жануарлардың асыл тұкымын, микроорганизмдердің штаммаларын шығару. Оны адам өміріне қажетті заттар өндіру үшін биологиялық нысандар мен процестерге негізделген жаңа ғылымның және өндірістің сапасы деп қарауға болады.
Биотехнология терминін ғылымға енгізген ғалым? Биотехнология ғылымының салалары? Биотехнологияның негізгі объектілері? А.Флеменг қай препараттың негізін қалады? Биотехнология қандай экологиялық мәселелерді шешуге қатысады?
https://www.google.kz/#q=%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%96%D0%BA+% D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F https://www.google.kz/#q=%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F+%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%88%D0%B0
Назарларыңызға рахмет!!!
