№ 4 Дәріс Тақырыбы : Оқушылардың жобалық іс-әрекетін ұйымдастыру технологиясы.
1. Технологияның сипаттамасы. 2. Жобалау іс-әрекеттің кезеңдері, олардың мазмұны. 3.Әмбебап оқыту әрекеттері мен технология кезеңдерінің сәйкестік матрицасы.- технология тұрғысынан оқушылардың әрекеті - ӘОӘ тұрғысынан оқушылардың әрекеті.
Жобалау технологиясы - біртіндеп күрделене түсетін практикалық тапсырмалар-жобаларды жоспарлау және орындау процесінде білім алушылардың білімі мен іскерлігін алатын оқыту жүйесі. Жобалар технологиясы әрдайым белгілі бір уақыт аралығында орындайтын оқушылардың белсенді өзіндік жұмысына ( жеке, жұптық және топтық ) бағытталған.
Жобалап оқыту технологиясының негізін салушы Карл Фрей өзінің “ Жобалау әдісі ” атты кітабында ( Бельц қаласы, Германия, 1977 ж.) жобалау әдісі туралы былай түсіндіреді : Оқушылардан болсын немесе оқытушы тарапынан болсын практикалық маңызы бар бір жоба (проект) ұсынылуы тиіс. Жобаға қатысушылар оқыту түрі, міндеттерді атқару туралы өзара келіседі. Оқушылар алған білімдерін танымдық және практикалық міндеттерді шешуге пайдаланады. Жеткіліксіз білімді әртүрлі ақпарат көздерінен өз бетінше оқып үйренеді. Зерттеу біліктерін ( проблеманы анықтау, ақпарат жинау, бақылау, тәжірибе жүргізу, талдау, жорамал жасау, қорытындылау ) меңгереді. Оқушылардың жүйелі ойлауы дамиды.
Жобалау іс-әрекеттің кезеңдері, олардың мазмұны. Кезеңдері: Фазалары: Ұйымдастыру Жобалық тапсырманы, тақырыбын құрастыру. Жобаның тақырыбын жіктеп бөліп, оларды оқушылар арасында бөлу мәселені және одан туындайтын мақсаттар мен міндеттерді анықтау; мәселені шешудің болжамдарын беру; зерттеу әдістерін талқылау. Теориялық бөлім Әдебиет көздерін анықтау; Зерттеу жұмысына материалдар дайындау нәтижелерді көрсету тәсілін анықтау; топ мүшелері арасында міндеттерді бөлу.
Кезеңдері: Фазалары: Нәтижелер. Практикалық бөлім. алынған көрсеткіштерді талдау; қорытындыны тұжырымдау. Нәтижелерді шығару, нәтижелерге нақтылы жағдайға сәйкес ішінара түзетулер жасау. Нәтижелер мен үрдісті бағалау Жұмыстар қортындысымен жұртшылықты таныстыру (презентация). Мұғалім экспертизалық жұмысты ұйымдастырады Рефлексия Орындалған жұмысты талдау, бағалау (рефлексия). Мұғалім балалардың іс-әрекетін педагогикалық тұрғыда бағалайды, балалардың ынтасын ескереді.
Мұғалім мен оқушының іс-әрекет жүйесі Келісім матрицасы
А. Г. Асмоловтың айтуынша, " әмбебап оқу әрекеттері " - бұл оқушының іс-қимыл жүйесі : мәдени бірегейлік, әлеуметтік құзыреттілік, төзімділік, Тәуелсіз оқу қызметін ұйымдастыруды қоса алғанда, жаңа білім мен дағдыларды өз бетінше игеру қабілеті.
Әмбебап оқу әрекеті — оқушының оқу қабілетін көрсетеді. Бағдарламалық пәндер бойынша жан жақты іздену, жаңа материалдарды саналы, белсенді түрде меңгере отырып өзіндегі тұлғалық қабілеттерді дамыту, өзін-өзі жетілдіру. Кіріктіріп оқыту — әмбебап оқу әрекеттерін қалыптастырудың бірден бір көзі негізінде.
Кезең Технология тұрғысынан оқушылардың қызметі ӘОӘ тұрғысынан оқышылардың әрекеті Тұжырымдау Зерттелетін тақырыпқа әр қатысушының сұрақтарын жеке құрастыру, олар мәтін, сурет, схема, жеке сөз, шығарманың атауы, оның кейіпкерлері, сөз тіркесі, жағдай, проблема болуы мүмкін; топтағы сұрақтарды айту және оларды ортақ парақшаға бекіту; ұғымдарды жалпылау-түрлік белгілерден жалпы ұғымға, аз көлемді ұғымнан үлкен көлемді ұғымға көшудің логикалық операциясын өз қызметін ұйымдастыру және Серіктеспен ынтымақтастық үшін қажетті сұрақтар қою ; - себеп-салдарлық байланыстар орнату ; - болашақ оқиғалар мен процестің дамуын болжау ретінде болжау негіздері ; жүзеге асыру ; Оқушылар зерттелетін мазмұнның бейнесін, құрылымын салады -- ақпаратты ұсыну, зерттелетін объектілер мен процестердің модельдерін, оқу және практикалық мәселелерді шешу схемаларын құру үшін символдық-символдық құралдарды қолдану.
Оқушыларға берілген нысанды келесі жоспар бойынша өз бетінше зерттеу ұсынылады : зерттеу мақсаты ; зерттеу жоспары ; нысан сипаттамаларының сипаттамасы ; тәжірибелер, жаңа фактілер ; туындаған сұрақтар мен мәселелер ; жауаптар нұсқалары ; рефлексиялық пайымдаулар. Бұл жұмыстың әр кезеңі әлеуметтенумен аяқталады – пікір алмасу, жұмыс нәтижелерін талқылау және оларды түзету. Оқушы үйренеді : - оқиғалардың, процестердің, объектілердің байланыстары мен заңдылықтары туралы гипотезалар жасау ; - себеп-салдарлық байланыстарды орнатуды қамтитын логикалық пайымдауды құру ; - диалогқа түсу, сондай-ақ проблемаларды ұжымдық талқылауға қатысу, пікірталасқа қатысу және өз ұстанымын дәлелдеу ; - мақсаттарға өз бетінше қол жеткізуді жоспарлау кезінде оларға қол жеткізудің шарттары мен құралдарын толық және барабар ескеру қажет ; - гипотезаларды тексеру мақсатында зерттеу ұйымдастыру. Оқушылар қатысушылық, жанашырлық, эмпатия сезімін дамытады, ілімге эмоционалды-құндылық қатынасты дамытады. Оқушы үйренеді : - өз сөзіңізді дайындаңыз және аудио, бейне және графикалық сүйемелдеумен өнер көрсетіңіз ; - ақпараттық селективтілік, этика және этикет нормаларын сақтау ; - мақсаттар мен міндеттерге сәйкес әртүрлі стильдер мен жанрлардың мәтіндерін семантикалық оқу дағдыларын дамыту.
