1. Davlat shakllari tushunchasi. 2. Siyosiy rejim shakli 3. Siyosiy rejimning d e mokratik tartiblari
Davlat shaklini ikkinchi tarkibiy qismi bu davlatning tuzilish shaklidir. Bu jamiyatning milliy, iqtisodiy va madaniy xususiyatlariga bo ’ g ’ liqdir. Tuzilish shakli bo ’ yicha davlatlar unitar, ya ' ni oddiy davlat tuzilishiga, f e d e rativ - murakkab davlat tuzilishiga va konf e d e rativ davlat tuzilish shakliga ega bo ’ ladi. Davlat tuzilish shakli har bir davlatning siyosiy va ma ' muriy - hududiy tuzilishini birlashtiradi. Masalan : O ’ zb e kiston R e spublikasining hududida yashovchi barcha xalqning tarixiy va milliy xususiyatlari hisobga olingan holda uning ma ' muriy - hududiy tuzilishi viloyatlar, tumanlar, shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullar va Qoraqolpog ’ iston R e spublikasidan iborat.
Bu ta'rif yuqoridagi tushunchaning (siyosiy rejim) quyidagi belgilarini ajratib ko’rsatishni talab etadi: -siyosiy rejim avvalambor davlatda siyosiy hokimiyat qanday usullar bilan amalga oshirilishiga bog’liq; (agar ishontirish, kelishuv, qonunchilik, parlamentlik yoki huquqiy majburlov usullari bo’lsa, u albatta progressiv, ya'ni demokratik rejim) yoki aksincha usullar qo’llansa – antidemokratik, reaktsion rejim bo’ladi. - har bir mamlakatda siyosiy rejim siyosiy kuchlarning nisbati bilan belgilanadi. Siyosiy kuchlar balansi bir xil bo’lsa, bu yerda stabil rejim bo’ladi.
Bu davlat hokmiyatining amalga oshirish usuli yig’indisidir. Bu usullar ikki hil bo’ladi, demokratik siyosiy tartib va nodemokratik siyosiy tartib, Demokratik siyosiy tartibda davlatda fuqarolarning huquq va burchlarini ta'minlash, xalqni turli jamoat tashkilatlariga birlashtirish, davlat hokimiyat va boshqaruv organlarini xalq ishtirokida saylash, davlatni boshqarishda keng xalq ommasini ishtirok etishi va boshqalar. Masalan; O’zb e kiston R e spublikasida davlat siyosiy tartib bo’yicha d e mokratik asosda idora etiladi.
Yuqorida bayon etilganlardan ko’rinib turibdiki, davlat shakllari uch qismdan-davlat boshqaruvi, davlat tuzilishi va siyosiy tartibdan iborat. Bular har bir davlatning iqtisodiy tuzilishi va jamiyatdagi milliy munosabatlarga qarab belgilanib, o’zgarib rivojlanib turadi.
18. Karimov I.А. Bizning bosh maqsadimiz - jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizatsiya va isloh etishdir. - Т.: " O’zbekiston ", 2005. 19.I.А.Karimov. O’zbekiston Konstitutsiyasi – biz uchun demokratik taraqqiyot yo’lida va fuqarolik jamiyatini barpoо etishda mustahkam poydevordir. Konstitutsiyasining 17 yilligiga bag’ishlangan tantanali majlisdagi nutq. (2009 y. 5 dekabr). Xalq so’zi. 6 dekabr, 2009 y. 20. I.A.Karimov. Asosiy vazifamiz – Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo’shma majlisidagi ma’ruza. ( 27 yanvar 2010 y). Хalq so’zi. 28 yanvar 2010 y. 21 Davlat va huquq nazariyasi. Mualliflar jamoasi. Darslik.– T.: Adolat, 2000. 2 2. Islamov Z.M. Davlat va huquq: umumnazariy masalalari. – T.: Adolat, 2000.
