Слайд 3
«Дебат ойыны» Дебат - [ фр. debats - талқылау] - қандай да бір жиылыста, мәжілісте пікірталасу, жарыссөз, айтыс, пікіралмасудың ресми қалыптасқан тәртібі.
Слайд 4: Жалпы қағидалары
Дебат клубы (ары қарай ДК) – орта білім беру ошағы деңгейінде оқушылырдың шешендік шеберліктерін, көшбасшылық қасиеттері мен ұйымдастырушық қабілеттерін дамыту үшін ерікті түрде құрылған оқушылардың қоғамдық ұйымы. Турнир – жоғарыда айтылған шеберліктер мен қасиеттерді қаншалықты меңгергені жайлы мәлімет беретін, өзін-өзі бағалауға бағытталған ДК құрамындағы фракциялар арасындағы жарыс. Фракция – ДК құрамындағы 3 спикерден тұратын команда. Спикер – ДК толық құқылы мүшесі ретінде қабылданып, спикерлігін дәлелдейтін куәлігі бар мүшесі. Дебат жұлдызы – ағымдағы жылдағы турнирларда жетістікке жеткендері үшін спикерлерге берілетін статус.
Слайд 5: ДК мақсаты мен міндеттері
ДК – оқушылар арасында комуникативтік дағдыларды, қоғамдық жағдайларға баға беруге, көшбасшылық дағдыларды дамыту және басқа да мектеп ішілік, қоғамдық ұйымдармен байланыста болу мақсатында құрылған. ДК міндеттері: Оқушылардың креативті ойлауын, шығармашылығын, шешендік шеберлігін дамыту; ұйымдастырушылық қабілеттерін дамытатын жағдайлар жасау; басқа да мектептермен байланыс орнатып, қонақтық ойындар өткізу арқылы тәжірибе алмасу.
Слайд 6
Дебат клубының құрылымы. ДК әкімшіліктен және мүшелерден тұрады ДК әкімшілігінің құрамы: Президент Қазақ лигасының координаторы Қазақ лигасы координаторының орынбасары Ақпараттық қызмет ДК мүшелері: Жаңадан келген ойыншылар Спикерлер Дебат жұлдыздары Төрешілер Уақыт төрешілері Дебат клубының құрылымы.
Слайд 8
Өмір сүрген жылдары : 1902 - 1994 г. Вена Ұлты : Ағылшын Қызметі : философ, әлеуметтанушы Австрия және британ философы, әлеуметтанушы XX ғ. көрнекті ғылым қайраткері Карл Поппер
Слайд 9
Карл Поппердің дебат форматы –“ мектепішілік ” формат. Яғни, барлық ТМД және әлемнің кейбір елдерінің оқушылары осы форматта ойнады. Американдық парламенттік форматының саяси форматымен бара-бар. Спикерлер саны бойынша өзгерістер бар: 1 палатада ( яғни топта ) – 3 спикер( адам ). Әрбір спикер бір рет сөз сөйлеу құқы бар. Сонымен қатар сұрақ-жауап кезеңіне және дайындық кезеңіне бөлек уақыт беріледі. Негізгі идея – ол үкімет тобы белгілі бір анықталған проблеманы шешу керек. Ал оппозиция тобы оған қарсы тұрып, ол шешу жолдарын жоққа шығару керек. Қайсы топ өз жұмысын жақсы орындайды, сол топ жеңіске жетеді.
Слайд 10: Спикерлерд ің кезекті ойын көрсету реті
У 1 У 2 У 3 О 3 О 2 О 1 1 6 4 3 2 5
Ж 1 Д 1 Ж 3 Д 3 Ж 2 Д 2 Д1 сөзін аяқтағаннан кейін сұрақ қояды. Ж1 сөзін аяқтағаннан кейін сұрақ қояды. Ж2 сөзін аяқтағаннан кейін сұрақ қояды. Д2 сөзін аяқтағаннан кейін сұрақ қояды. 3 2 1 4
Слайд 12
Спикер Уақыт Міндеті Ж-1 6 минут Топты таныстырады, кейстің презентациясын жасайды(жоғарыда айтлығандардың барлығын айтып үлгеру керек) Д-3 Ж-1-сіне сұрақ қояды 3 минут Сұрақ қояды, ол уақытты толық пайдаланбау құқы бар. Д-1 6 минут Өз тобын таныстырады, үкіметтің барылқ айтылған сөзіне қарсылық айтып, кейсті құлатуға тырысады. Ж-3 Д-1-сіне сұрақ қояды 3 минут Сұрақтар қойып өтеді. Ж-2 5 минут Үкіметтің 2 спикері құлатылған кейті қалпына келтіреді және ары қарай дамыта алады. Д-1 Ж-2-сіне сұрақ қояды 3 минут Сұрақтар қойылады. Д-2 5 минут Қалпына келтірілген кейсті қайтадан құлатуға тырысады. Ж-1 Д-2-сіне сұрақ қояды 3 минут Сұрақтар қойылады. Ж-3 5 минут 3-ші спикер жаңа ақпарат (аргумент) қоспай, тек қана ойынға сараптама жасайды. Д-3 5 минут 3-ші спикер жаңа ақпарат (аргумент) қоспай, тек қана ойынға сараптама жасайды.
Слайд 13: Уақыт өлшемі:
Әр топ ойыншыларына 6 – минуттан уақыт беріледі. Сұрақ жауапқа 3 – минут. Әр топқа қоржыннан қосымша 8 – минуттан уақыт беріледі. Тек уақыт ережесі бойынша min-0,5 мин. max-2 мин. с ұраққа жауап беру үшін уақыт ала алады.
Слайд 14
Кейс дегеніміз – ойынның негізгі конструктивтік құрылымы мен қарсылас топтың ойынына қарсы бағытталған жоспарлы құрылым. Кейс ұғымы және құрылымы
Слайд 15: Карл-Поппер форматының құрылымы
1. Қарар ( тақырып ) 2. Қарар өзектілігі 3. Диффиниция ( кілттік сөздерге анықтама ) – сіздің сөзіңізде бір терминдер болып қалуы мүмкін, сондықтан барлық отырған адамдар сізді дұрыс түсіну үшін анықтама беріледі, мысалы : жастар – 14-29 жас аралығындағы ҚР азаматтары және т.б.
Слайд 16
4. Status quo ( қалыптасқан жағдай ). Тақырыпты ашу үшін қалыптасқан жағдайды айтуыңыз керек, бұл көбінесе статистикалық мәліметтер болуы керек және осы жерден мәселе (проблема) шығуы керек. Бұған 2 минуттан кем емес уақыт жұмсау керек. Мысалы : ҚР 149 жоғары оқу орындары бар, онда 600 000 студент оқиды, оның ішінде сабақты “3-ке” оқитындар саны 350 000 студент. Міне, мәселе шыға келді : Студенттердің жартысынан көбісі сабақты нашар оқиды. Айта кету керек, кейбір турнирлерде Қайнар көздері дейтінді сұрайды. Одан шошымаңыз – бұнда сіз тақырып бойынша дайындалғанда ақпаратты қайдан алған туралы дәлел көрсетесіздер. Бұл көшірме қағаздарды ( газеттен ксерокс) айтып кету керек, мысалы : Егемен Қазақстан №7 басылым 5. Мәселе. Жоғарыда айтылғандай мәселе қарастырылады.
Слайд 17
6. Келесі мәселенің шығу себептері. олар бірнеше болуы мүмкін. Әдетте 4-5-тен аспайды. Бастысы – сіздің шешу жолыңыздан кейін бұл себептер болмау керек. Мысалы себептер : 1. студенттердің уақыты жоқ ; 2. студенттер ақылы оқып жатыр. 3. мұғалімдер сапалы білім бермей жатыр және т.б. 7. Шешу жолдары. Бұнда негізгі 4 сұраққа жауап беру керек : Қалай ? Кім ? Қанша ? Қашан ? Мәселені шешу үшін осы сұрақтарға жауап берсеңіздер жеткілікті. 8. Нәтиже. Басты нәтижені айтуды ұмытпау керек. Нәтижеде мәселе және оның шығу себептері жойылу керек. Енді әрбір спикердің жұмысын және уақытын кесте арқылы қысқаша көрсетейік : 3 қарсылық түрі бар:
Слайд 18: Дебат ойынындағы үш қарсылық:
1. жеке басқа қолсұғушылық – бұл сіздің жеке басыңызды қорласа, қарсылық жасауыңыз керек ( мысалы : сен саңыраусың және т.б.) 2. жаңа аргумент – сараптамада жаңа аргумент енгізілсе, сіз тұрып қарсылық білдіруіңіз керек. 3. Уақыт лимиті – уақыт аяқталған кез, ал қарсыласыңыз әлі сөйлеп жатыр, сонда сіз тұрып қарсылық білдіруіңіз керек.
Слайд 20
Судейский протокол Дата ______________ Время ______________ Утверждающая команда Отрицающая команда У 1 У 2 У 3 О 1 О 2 О 3 ___________________ Фамилии ____________________ Баллы ______________________(1-30)____________________ Ранг ____________________( 6 -1)_______________________ Укажите основные области столкновения мнений и обоснуйте решение 1. … 2. … 3. …
Слайд 21
Критерии Можно снимать У 1 У 2 У 3 О 1 О 2 О 3 Содержания Аргументы: До 2 Фактические ошибки 1 Работа с вопросами До 2 Особое мнение 1 Структура Соответствие роли спикера до 3 Логика построения речи до 3 Соблюдение регламента 1 Способ Культура речи до 3 Культура поведения до 3 Корректность до 3 Таблица 1 Судейский протокол
Слайд 23
1) «Тіл мәртебесі – ел мәртебесі» (Қараша) 2) Бірыңғай мектеп формасы керек пе? (Қараша) 3) «1986 жылғы 16 желтоқсан оқиғасы ақталды ма? (Желтоқсан) 4) Бұл палата он екі жылдық білім беру беру жүйесі дұрыс деп санайды. 5) Ғаламтор жастар санасын улауда? 6) Қазақ жастары кітап оқиды ма ? Дебат клубының 2016-2017 оқу жылына арналған тақырыптыр тізімі:
Слайд 24
7) Мемлекет сөз бостандығын шектеу керек пе ? 8) Бұл палата қазақ шоу бизнесі той бизнесіне айналды деп санайды. 9) Бұл палата жастардың мәдениетін көтеру керек деп ойлайды. 11) “Қазақстанда Қозы Көрпеш – Баян сұлу күнін атап өту қажет ” (Ақпан) 12) Бұл палата ҚР жаңа жыл тек наурыз айында тойлану керек деп санайды (Наурыз) 13) Байқоңыр бағымыз ба, сорымыз ба? ( Сәуір )