Орындаған: Ерболатов Бекзат Тобы: ЮП 18-3 студенті Тексерген: Қолдасов Б.С.
Денсаулыққа келген зиянның өзі де деңгейіне қарай жеңіл, орташа және ауыр деп бөлінеді. Қысқаша айтқанда, адам еңбек қабілетін 10%-ға дейін тұрақты жоғалтса, ол жеңіл жарақат, егер 10%-дан 33% -ға дейін жоғалтса, орташа, одан да жоғары мөлшерде болса, денсаулыққа келген зиян ауыр болып есептеледі. Адам өзінің кәсібін жоғалтса да, не бет әлпеті қалыпқа келтіргісіз етіп өзгертілсе де ауыр зиян. Бұлардың әрқайсысы бір қылмыс құрамы. Денсаулыққа қарсы қылмыстар өмірге қарсы қылмыстардан көбіне көп, біріншіден, обьектісіне байланысты ажыратылса, екіншіден, обьективтік жақтың зардап атты белгісіне байланысты ажыратылады. Сол сияқты, өмірге қарсы қылмыстардың ішінде ұқсас құрамдары кездеспейтін үрып -соғу (109-б), қинау (110-б), қорқыту (115-б), ауыстырып салу не өзгедей пайдалану үшін адамның органдары немесе тінін алуға мәжбүр ету (116-б), соз ауруларын жұқтыру (117-б), адамның иммун тапшылығы вирусын (ВИЧ/ЖҚТБ (СПИД)) жұқтыру (118-б) деген сияқты қылмыс құрамдары да кездеседі
Денсаулыққа қарсы қылмыстардың қылмыс құрамдары былайша сипатталады : 1.Обьектісі - адамның денсаулығы. 3.Субьективтік жағы - қасақана да, абайсызда да. 2.Обьективтік жағы - іс-әрекет немесе әрекетсіздік, зардап ( жеңіл, орташа, ауыр ), себепті байланыс. 4.Субьектісі - есі дұрыс жалпы да, арнайы да.
Қазақстан Республикасы қылмыстық кодексінің 108-бабы Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келт i ру Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келт i ру – екі жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жүз сексен сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не алпыс тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады. 109-бап. Ұрып-соғу Тән ауруына ұшырататын, б i рақ денсаулыққа жеңіл зиян келт i руге әкеп соқпаған ұрып-соғу немесе өзге де күш қолдану әрекеттер i н жасау – бір жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жүз жиырма сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не қырық бес тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады.
110-бап. Қинау 1. Ұдайы ұрып-соғу немесе өзге де күш қолдану әрекеттері арқылы тән зардабына немесе психикалық зардап шегуге ұшырату, егер бұл іс-әрекет денсаулыққа ауыр немесе ауырлығы орташа зиян келтіруге әкеп соқпаса, – бір мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не екі жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 2. Мынадай : 1) көр i неу кәмелетке толмаған адамға немесе к i нәл i адамға дәрменс i з күйде екен i көрінеу белг i л i не к i нәл i адамға материалдық немесе өзгедей тәуелд i адамға, сол сияқты ұрланған не кеп i л рет i нде қолға түс i рілген адамға қатысты; 2) ек i немесе одан да көп адамға қатысты ; 3) к i нәл i адамға жүкт i л i к жағдайда екен i көрінеу белг i л i әйелге қатысты; 4) азаптауды қолдану арқылы ; 5) жалдау бойынша ; 6) әлеуметт i к, ұлттық, нәс i лд i к, д i ни өшпенд i л i к немесе араздық уәжі бойынша жасалған дәл сол іс-әрекет – үш жылдан жеті жылға дей i нг i мерз i мге бас бостандығын шектеуге не сол мерз i мге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
111-бап. Аффект жағдайында денсаулыққа зиян келт i ру Жәб i рленуш i н i ң тарапынан болған зорлық-зомбылықтан, қорлаудан немесе ауыр балағаттаудан не жәб i рленуш i н i ң өзге де құқыққа қайшы немесе бейморальдық әрекеттер i нен (әрекетс i зд i г i нен ), сол сияқты жәб i рленуш i н i ң жүйелі түрдегі құқыққа қайшы немесе бейморальдық м i нез-құлқына байланысты туындаған ұзаққа созылған психиканы күйзелтетін ахуалдан болған кенеттен туындаған қатты жан күйзел i с i ( аффект) жағдайында жасалған денсаулыққа қасақана ауыр зиян келт i ру – екі жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жүз сексен сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не алпыс тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады. 112-бап. Қажетт i қорғаныс шег i нен шығу кез i нде денсаулыққа ауыр зиян келт i ру 1. Қажетт i қорғаныс шег i нен шығу кез i нде жасалған, денсаулыққа қасақана ауыр зиян келт i ру – бір мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жылға дей i нг i мерз i мге бас бостандығын шектеуге не сол мерз i мге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 2. Абайсызда жәбірленушінің өліміне әкеп соққан дәл сол іс-әрекет – екі жылға дей i нг i мерз i мге бас бостандығын шектеуге не сол мерз i мге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
113-бап. Қылмыс жасаған адамды ұстап алу кез i нде денсаулыққа ауыр зиян келт i ру Қылмыс жасаған адамды ұстап алу үш i н қажетт i шаралар шегінен шығу кез i нде денсаулыққа қасақана ауыр зиян келт i ру – бір мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жылға дей i нг i мерз i мге бас бостандығын шектеуге не сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 114-бап. Денсаулыққа абайсызда зиян келт i ру 1. Денсаулыққа абайсызда ауырлығы орташа зиян келт i ру – бір жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жүз жиырма сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не қырық бес тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады. 2. Абайсызда ек i немесе одан да көп адамның денсаулығына ауырлығы орташа зиян келт i ру – екі жүз айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жүз сексен сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға не алпыс тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады. 3. Абайсызда денсаулыққа ауыр зиян келт i ру – бір мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не бір жылға дей i нг i мерз i мге бас бостандығын шектеуге не сол мерз i мге бас бостандығынан айыруға жазаланады. 4. Абайсызда ек i немесе одан да көп адамның денсаулығына ауыр зиян келт i ру – екі мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға не сол мөлшерде түзеу жұмыстарына не екі жылға дей i нг i мерз i мге бас бостандығын шектеуге не сол мерз i мге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
