Европа мемлекеттеріндегі ашық білім беру жүйесінің дамуы және ерекшеліктері Орындаған:Магауияева Ф. Шамшидин О. Жандаулетова М.
Жоспары: Жалпы ашық білім беру бағдарламаларының ерекшеліктері және сипаттамалары Әлемдік ашық білім беру жүйесіне қысқаша сипаттама. Әлемдік білім беру кеңістігі. Ашық білім берудің стратегиялық міндеті Европа елдерінде (Ирландия,Ұлыбритания) ашық білімді дағдыландыру жағдайы
Европалық ашық білім – жалпы қызмет принциптеріне негізделген қолжетімді білімнің біріңғай еуропалық жүйесінің құрылу процесі.
XXI ғасырда білім беру тек университет қабырғасында шектелмейді. Әлемнің әр азаматы — жасөспірімнен бастап зейнеткерге дейін — сапалы білімге қол жеткізуге құқылы. Осы мақсатта әлем елдері ашық білім беру ресурстарын ( Open Educational Resources, OER) дамытып келеді.Солардың ішінде ерекше орын алатын жоба — Ирландиядағы Ұлттық Ресурстық Хаб ( National Resource Hub). Бұл платформа 2021 жылдан бастап іске қосылып, қазірдің өзінде Еуропадағы ең үлгілі білім беру бастамаларының бірі ретінде танылып отыр.
National Resource Hub
Қол жетімділік Барлығына ашық: мектеп оқушыларына, студенттерге, мұғалімдерге, ата-аналарға және қарапайым азаматтарға. Тегін: ешқандай төлем немесе жазылу талап етілмейді.Әлем бойынша қолжетімді: тек Ирландия тұрғындарына емес, бүкіл әлемге.Бұл платформа — білімге шынайы еркіндік сыйлайтын ғаламдық кітапхана Сертификат мәселесі Хабтың өзі ресми сертификат бермейді, себебі ол дербес оқу курстары емес, білім беру ресурстарының қоймасы.Дегенмен, Ирландия университеттері мен колледждері осы хабтағы материалдарды ресми оқу бағдарламаларында пайдаланады. Сол курстарды бітірген студенттер кредит пен сертификат ала алады.Яғни, хаб еркін білім мен ресми білім арасындағы көпір рөлін атқарады.
Курстар мен ресурстар үлгілері1. “ Жасанды интеллект және академиялық адалдық”Формат : ашық курсЛицензия : CC BY Мазмұны : студенттер мен оқытушыларға Generative AI құралдарын тиімді әрі адал қолдануды үйретеді. Курс соңында қатысушылар өздерінің оқу процесінде AI- ды қолдану стратегиясын жасай алады. 2“Универсалды дизайн: UDL & U кампус кампаниясы”Формат : комикс және визуалды материалдарЛицензия : CC BY-NC-SA Мазмұны : Maynooth университетінің тәжірибесі негізінде жасалған материалдар білім беруде инклюзия мен теңдікті қалай қамтамасыз етуге болатынын түсіндіреді 3. “ Академиялық оқуға жаңа көзқарас”Формат : H5P интерактивті ресурсЛицензия : CC BY-NC-ND Мазмұны : академиялық мәтіндерді оқуды ерекше әдіспен үйрететін интерактивті құрал. Студенттер оқу дағдыларын ойын элементтері арқылы дамытады. 4. “ Инклюзивті бағалау жүйесінің құрылымы”Формат : әдістемелік нұсқаулықЛицензия : CC BY-NC Мазмұны : оқушылардың әртүрлілігін ескеретін, әділ бағалауды ұйымдастыруға арналған үлгілік құрылым.
1. Тарихы мен Миссиясы 1969 жылы Ұлыбританияда Гарольд Вильсонның Лейбористік үкіметімен құрылған. Алғашқы канцлері : Лорд Кроутер. • Миссиясы : « Адамдарға, орындарға, әдістерге және идеяларға ашық болу». Мақсаты : дәстүрлі университеттерге бара алмайтындарға ( жұмыс істейтіндерге, ата-аналарға, мүмкіндігі шектеулі адамдарға, ауылдық жердегі студенттерге ) жоғары білім алу мүмкіндігін беру 2. Көлемі мен Халықаралық Қамтылуы : Әлем бойынша 2 миллионнан астам түлектері бар.Қазіргі студенттер саны – шамамен 200 000.157-ден астам елдің студенттері білім алады.Халықаралық серіктестері бар ( BBC, FutureLearn, шетел университеттері ). Теледидар, радио және цифрлық платформалар арқылы білім таратады ( OU-BBC деректі фильмдері танымал ). 3. Академиялық Салалар OU келесі салаларда білім береді : Жаратылыстану, Технология, Инженерия және Математика ( STEM) Өнер және Гуманитарлық ғылымдар Бизнес және Құқық ( OU Business School үштік аккредитацияға ие : AACSB, EQUIS, AMBA → өте беделді ) Білім және Психология Денсаулық және Әлеуметтік қамсыздандырады
4. Оқыту Жүйесі Қашықтықтан оқыту моделі → студенттерге кітаптар, DVD, онлайн модульдер беріледі. Тьюторлық қолдау → әр студентке жеке тьютор бекітіледі. Бағалау түрлеріТьютор бағалайтын тапсырмалар ( TMA) Емтихандар немесе қорытынды бағалау Технология: Виртуалды оқыту ортасы ( VLE) Форумдар, вебинарлар Ғылым пәндеріне арналған виртуалды зертханалар 5. Арнайы Ерекшеліктері OpenLearn : 1000- нан астам тегін онлайн курстары бар платформа. FutureLearn : OU құрған MOOC платформасы, 17 миллионнан астам қолданушысы бар. Мүгедек студенттер : 25 000-нан астам мүмкіндігі шектеулі студент оқып жүр, қолжетімділік бойынша көшбасшы. Икемді дәреже : Студенттер өз бағыттарын біріктіріп, « Open Degree» жасай алады 6. Артықшылықтары Қолжетімділік : Жас шектеуі жоқ (16-дан 90 жасқа дейінгі студенттер бар Мансапқа бағытталған : Көп студенттер оқумен қатар жұмыс істейді, дағдыларын бірден қолданады. Зерттеу күші : Білім, ғарыш ғылымы, жаңартылатын энергия, әлеуметтік саясат салаларында мықты. Өмір бойы білім алу : Мамандық ауыстырғысы келетіндерге немесе жаңа дағдылар үйренгісі келетіндерге ыңғайлы. 7. Кемшіліктері Нетворкинг: Кампустағы университеттермен салыстырғанда танысу мүмкіндігі аз. Құлап қалу деңгейі : Кей студенттер мотивацияның аздығынан оқуды тастап кетеді.
EPALE (Electronic Platform for Adult Learning in Europe) Еуропадағы ересектерге арналған ашық білім беру платформасы Бүгінгі қоғамда білім тек мектеп немесе университетпен шектелмейді. Адам өмір бойы оқып, дамып, жаңа мамандық пен дағдылар игеруі тиіс. Осындай қажеттілікті ескерген Еуропалық Одақ EPALE жобасын іске қосты. EPALE (Electronic Platform for Adult Learning in Europe) — бұл ересектерге арналған білім беру саласын қолдайтын онлайн-платформа. Ол мұғалімдерге, оқытушыларға, тренерлерге, зерттеушілерге және жалпы білім саласына қызығушылық танытқан баршаға арналған.
EPALE- дің басты мақсаты :Ересектерге арналған оқытуды дамыту – кәсіби біліктілікті арттыру, жаңа дағдыларды меңгеру.Инклюзияны қамтамасыз ету – білім әрбір азаматқа, оның жасы мен әлеуметтік жағдайына қарамастан қолжетімді болуы керек.Еуропалық ынтымақтастықты нығайту – әр елдің тәжірибесімен бөлісу арқылы ортақ білім беру мәдениетін қалыптастыру Кімдерге арналған? Ересектерге білім беретін мұғалімдер мен тренерлерге.Білім беру ұйымдарына ( университеттер, орталықтар, ҮЕҰ) Зерттеушілерге және саясаткерлергеКәсіби қайта даярлануды қалайтын ересек адамдарға EPALE ересектерге арналған оқуды тек кәсіби қайта даярлау емес, сонымен қатар:тіл үйрену,әлеуметтік бейімделу,мигранттарды қоғамға кіріктіру,екінші мүмкіндік ретінде орта білімді аяқтау,шығармашылық пен мәдениет саласында өзін дамытумүмкіндіктерін де қарастырады.Бұл платформа “ өмір бойы білім алу ” қағидасын нақты іске асырады ЕрекшелігіПан-еуропалық жоба – 38-ден астам ел қатысады.Көптілділік – материалдар бірнеше тілде, оның ішінде ағылшын тілінде де қолжетімді.Қауымдастық сипаты – бұл жерде тек оқу емес, сонымен қатар пікір алмасу, серіктес табу, тәжірибе тарату мүмкіндігі бар.
ЮНЕСКО – ның айтылып кеткен декларациясы ашық білім міндеттерін былай анықтайды
Пайдаланылған әдебиеттер: Көшербаев Қ.Е., Ахметов Ә.Қ., Әбілқасымова А.Е., Рахымбек Х.М. Қазақстан Республикасында жоғары білімді дамыту стратегиясы. – Алматы: Білім, 1988 Акыбаева Ж.С. Современное состояние университетского образования в Центрально-Казахстанском регионе //Вестник МАН. – М., 1997. Шукшунов В.Е. Взгляд на образование ХХІ века //Вестник МАН. – М., 1998. Правила кредитнойсистемы обучения. – Астана: МОН Рк, 2003. Ефремов А.П., Чистохвалов В.Н. Кредиты и учебный процесс. – М., 2003. Положение оборганизации учебного процесса по кредитной системе обучения в Карагандинском государственном университете им. Е.А.Букетова. – Караганда, 2004. Ахметова Г. Білім сапасын арттырудың кепілін мұғалімнің рухани жан дүниесінен іздеу керек. // Алаш айнасы. Алматы: 5 сәуір 2012.-4б. Қазақстан жоғары мектебі // Болонский процесс. №1, 2004г.;
