Көлденең жолақты бұлшықет ұлпаларының құрылысы.
11 желтоқсан, 2015 жыл Оқыту мақсаты: Көлденең -жолақты бұлшықеттердің ультрақұрылымын зерттеу; Жылдам және баяу жиырылытын бұлшықет талшықтарының ортақ қасиеттері, орналасуы және олардың құрылымдық байланысын орнату.
11 желтоқсан, 2015 жыл Жиырылғыштық қасиет i не байланысты организмн i ң қозғалуын, оның т i рш i л i гіне қолайлы орта i здеу i н, ағзалардың қимылдауын, кең i ст i кте денен i белг i л i б i р қалыпта ұстауын қамтамасыз етед i
11 желтоқсан, 2015 жыл Апоневроз Жалпақ, тегіс сіңір. Сіңір Бұлшықетті сүйекке жалғастырады Қаңқа бұлшықеті Жүректің көлденең жолақты бұлшықеті Бірыңғай салалы бұлшықет Ерікті жиырылады Адам еркінен тыс жиырылады Адам еркінен тыс жиырылады
11 желтоқсан, 2015 жыл Қозғалу жылдамдығы Бұлшықет түрі Құрылымдық компоненттері Ядроның орналасуы Цитоплазманың пішіні Көлденең жолақты бұлшықет Көп ядролы, ядро жасушаның шетінде орналасқан Ұзын жолақты, ұштары доғал Жүректің көлденең-жолақты бұлшықеті Көп ядролы, жасушаның ортасында орналасқан Ұзын, цилиндр тәрізді, талшықтары тарамдалып әр жерінен бір-бірімен бірігіп торланып жатады Бірыңғай-салалы бұлшықет Бір ядролы, жасушаның ортасында орналасқан Ұзын жолақты, ұршықтың сабы пішіндес, екі ұшы жіңішке үшкір, ортаңғы бөлігі жуандау Жылдам Баяу
11 желтоқсан, 2015 жыл Көлденең жолақты бұлшықет Эпимизий Бұлшықеттің сыртын қаптайтын дәнекер ұлпасы. Перимизий Бұлшықеттің ішінен қаптайтын дәнекер ұлпасы. Бұлшықет шоғырларын өзара бөліп тұрады. Қан тамырлары мен жүйке талшықтары орналасқан. Эндомизий Бұлшықет шоғырының ішінен қаптайды.
11 желтоқсан, 2015 жыл Бұлшықет талшығы Сарколемма Бұлшықет жасушасының плазмалық мембранасы Көлденең (T түтікшесі ) Плазмалық мембранадан түзілген қуыс Бұлшықеттің әрекет потенциалы Т түтікшесі арқылы өтеді Саркоплазма Бұлшықет жаушасының цитоплазмасы Оттегі молекуларымен байланысатын қызыл түсті миоглобин нәруызы болады. Миоглобин оттегін бөледі, бөлінген оттегі АТФ түзуі үшін қажет Саркоплазмалық ретикулум (SR) Әрбір миофибрилланы қоршап тұратын қалташа Кальций иондарын (Ca + ) сақтайды Ca + шығуы жиырылу үдерісін жүзеге асырады
11 желтоқсан, 2015 жыл Микроскопиялық құрылымы Адам дүниеге келмей тұрып бұлшықет талшықтарының саны толығымен қалыптасады Өмірдің соңына дейін олардың саны сақталады Бұлшықеттің өсуі қарқынды жүреді Бұлшықет талшықтарының ауқымы үлкейеді Тестостерон және өсу гормондары басқарды Зақымдалған бұлшықет талшықтарын серіктес жасушаларының регенерациялану қабілетін сақтайды
11 желтоқсан, 2015 жыл МИОЗИН - бұлшықет талшығының құрамында болатын нәруыз. Миозин басы АТФазалық белсенділікке ие. АКТИН — бұлшықет жасушасысындағы жиырылу қызметін атқаруға қатысатын нәруызды жіпше. ТРОПОНИН - шартәрізді реттегіш нәруыз. Бұлшықеттің жиырылуына қатысады. ТРОПОМИОЗИН – актинмен байланысатын талшықты нәруыз. Бұлшықет жиырылғанда актин мен миозинді байланыстырады, ал босаңсығында актинді миозиннен ажыратады.
11 желтоқсан, 2015 жыл АТФ (АҮФ) БАРЛЫҚ ЖАСУШАҒА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЭНЕРГИЯ АТФ – тағы соңғы фосфаттар арасындағы жоғары энергиялық байланысты ажырату Гидролиз
11 желтоқсан, 2015 жыл Тез жиырылатын бұлшықеттер Баяу жиырылатын бұлшықеттер Қаңқа бұлшықеті екі түрлі миоциттерден құралады.
11 желтоқсан, 2015 жыл Белгілер Баяу бұлшықет талшығы Тез бұлшықет талшығы Құрылысы Митохондриясы көп Митохондрия аз Саркоплазмалық қабаты нашар дамыған Саркоплазмалық қабаты жақсы дамыған Қызыл түсті, себебі құрамында миоглабин көп Ақ түсті, себебі миоглобин мен цитохром мүлдем болмайды Гликогеннің қоры аз Гликогеннің қоры көп Зат алмасуды күшейту үшін қылтамырларға бай болады
11 желтоқсан, 2015 жыл Белгілер Баяу бұлшықет талшығы Тез бұлшықет талшығы Орналасуы Терең қабатта Беткі қабатта Жүйкеленуі Жіңішке жүйке талшықтары (диаметрі 5 мкм) Бұлшықет талшығына бірнеше жүйке жинақталған. Импульстың берілу жылдамдығы 2-8 м*с -1 Жуан жүйке талшықтары (диаметрі 10-20мкм) Бұлшықет талшығында 1 немесе 2 жүйкелер,импульстың берілу жылдамдығы - 8-40 м*с -1
11 желтоқсан, 2015 жыл Белгілер Баяу бұлшықет талшығы Тез бұлшықет талшығы Қозғыштығы Мембранада электрлі қозғышсыз болады. Ацетилхолиннің әсерінен аз ғана импульс өтеді. Мембранада электрлі қозғыш болады. Жауап қайтару түрі Баяу жиырылу, тез жиырылуға қарағанда 100есе аяу жиырылады Тез жиырылу Физиологиялық қарқындылығы Аэробты тыныс алу – энергия көзі АТФ О 2 жеткіліксіз болғанда анаэробты тыныс алуға көшеді де, сүт қышқылы түзіледі. Анаэробты тыныс алу (гликолиз) – энергия көзі АТФ Тыныс алуда гликолизді пайдаланады. Қызметі Жұмыс жасап жатқан бұлшықеттер мен тыныштықтағы бұлшықеттердің тепе-теңдігін сақтайды. Бұлшықеттердің ұзақ жиырылуын қамтамасыз етеді. Қан айналым жүйесіне оттегінің жеткіліксіздігі туындағанның өзінде жұмыс жасайды Бұлшықеттердің жылдам жиырылуын қамтамасыз етеді.
11 желтоқсан, 2015 жыл Динамикалық жұмыстар немесе аэробика Ұзақ уақытта жүгіру, жүзу, веложарыс Жеңіл атлетика Дене тұрысын ұстап тұру /арқа бұлшықеттері/ Жылуды түзеді Миоглобин нәруызы көп болғандықтан глюкозаның оттегімен тотығуы кезінде энергия пайда болады Баяу бұлшықет талшығының қызметі
11 желтоқсан, 2015 жыл Баяу бұлшықет талшығының қызметі
11 желтоқсан, 2015 жыл Тез бұлшықет талшығының қызметі
