Оқушылардың құқықтық тәрбиесі және білім беру жүйесіндегі бала құқығының сақталуы
Бала өз мүддесіне қатысты кез-келген отбасылық мәселелерді шешу кезінде өз пікірін еркін білдіруге құқылы. Мәселен, қандай мектепте оқу, жазғы демалысты қайда өткізу,т. б. Бала өзі қалаған үйірмелерді және спорт секцияларын жеке өзі анықтай алады. Бірақ барлық мәселелерді өзі шеше алмайды. Оның жасын және шеше алатын мәселелерін ескеру қажет. 10 жасқа толған баланың жеке пікірін міндетті түрде ескеру қажет. Мәселен, аты-жөні, тегін өзгерткенде, асырап алғанда немесе асырап алудан бас тартқан кезде. Ата-аналар ажырасқан жағдайда баланың олардың қайсысымен қалатындығы жөніндегі пікірін ескеру қажет. Өз пікірін еркін білдіру құқығы
Құқық деген не? Балалардың айрықша құқықтары ҚР балалардың құқықтық жағдайы Міндет деген не? Оқушының қоғамдық жердегі міндеттері міндеттері.
Декларация- тараптар мақұлдаған жалпы принцитер мен мақсаттарды қалыптастыратын салтанатты акт Конституция - конституциялық құрылысты бекітетін, адам мен азаматтың құқығы мен еркіндігін бекітетін, мемлектеттік биліктің федеральдық органдарын тағайындайтын негізгі құрылтайшы саяси- құқықтық акт. Құқық- қоғамдағы адамдардың өзара қарым- қатынасын реттеп отыратын мемлекет белгілеп, қорғайтын нормалар мен ережелер жиынтығы, осы нормаларды зерттейтін ғылым Міндет – адамдар бұлжытпай орындауға тиісті тәртіп пен қарым-қатынасқа қойылатын талап Мораль - адамның іс-әрекетін қайырымдылық пен зұлымдық, әділдік пен әділетсіздік және т.б. тұрғысынан реттеп отыратын нормалар мен принциптер жүйесі.
Қазақстанда балалардың құқықтық жағдайы мына заңдарда көрініс тапқан
«…18 жасқа толғанға дейінгі әрбір адам бала болып саналады» Бала құқығы туралы Конвенция. 1-бап
Қоғам балаларға қатысты түрде қамтамасыз етуі тиіс негізгі принциптер: -Бала мүддесін барынша жақсы қамтамасыз ету; Кемсітпеу; Өмір сүру, есею және ержету құқығы; Бала көзқарастарына құрметпен қарау; Баланы қорғау, оның қоғам өміріне; белсенді түрде қатысуын қамтамасыз ету.
Отбасында өмір сүріп, тәрбиелену құқығы Ата-анасымен, басқа да туыстарымен қарым-қатынас жасау құқығы Өз-өзін қорғауға, заңмен қорғалу құқығы Өз пікірін білідруге Аты-жөні, ұлты болу құқығы Азаматтыққа құқығы Дұрыс тамақтану, тұрғын үй және медициналық көмек алу құқығы Тегін білім алу құқығы Сабақтан тыс уақытта еңбек ету құқығы, өз жалақысы мен стипендиясын жарату құқығы Салымдар салып, оны пайдалану құқығы Авторлық құқықты жүзеге асыру құқығы Балалар қоғам бірлестігіне қатысу құқығы Сыйлыққа, мұраға алған заттарға жеке меншік құқығы Өмір сүру құқығы Өз ата-анасын білу құқығы Сөз, ар-ождан бостандығы Жеке өмір сүру құқығы Адамдық қадір-қасиетіне қолсұғушылықтан қорғану құқығы Мәдени және шығармашылық өмірге жан-жақты қатысу құқығы Эксплуатацияның барлық түрінен қорғану құқығы Мамандық таңдау құқығы
Сенің ар-ұятың Жалпыға ортақ нормалар мен әдеп ережелері Заңдар
Міндеттерім Құқығым Менің
білім алуға тәртіп сақтауға кітапхана қорының сақталуын үлкендерді сыйлауға; ана тілдің тазалығын сақтауға; әрдайым таза, ұқыпты жүруге; темекі шекпеуге, спирттік ішімдіктер ішпеуге
Кітапхананың оқу залында ары-бері жүріп жүрсің, өйткені сен еркіндік құқығым бар деп есептейсің ? ? Құқың бар ма әлде жоқ па? ?
Қазақстан оқушыларының міндеттері: 1. Әрбір оқушы ҚР -ның Конституциясы мен заңдарын сақтауға, 2. Басқа адамның құқықтарын, ар - намысы мен қадір - қасиетін сақтауға, 3. Табиғатты қорғауға 4. Тарихи мәдени мұраларды сақтауға міндетті.
Сөз бостандығына құқық Кітапхана қызметкерлерін сыйлау міндеті, оқырмандарға кедергі келтірмеу міндеті қ ұ қ ы м б а р Менің Менің б а мі нд ет те рІм р
Кітапханада ұялы телефон арқылы музыка тыңдап отырдың, өйткені мәдениет жетістіктерін пайдалану құқығым бар деп есептейсің ? ? Құқың бар ма әлде жоқ па?
Міндетсіз құқық жоқ
№2 Ереже
Сенің құқығың басқалардың құқығы басталатын жерде шектеледі.
Мен міндеттімін: -білім алуға; - тәртіп сақтауға - мектеп мүлкін сақтауға; - үлкендерді сыйлауға; - ана тілдің тазалығын сақтауға; - әрдайым таза, ұқыпты жүруге; - темекі шекпеуге, спирттік ішімдіктер ішпеуге.
1 - маусым – халықаралық балаларды қорғау күні 20 - қараша – дүниежүзілік балалар күні 10 - желтоқсан – адам құқығы күні
Жылдар сөйлейді: 1948 жылы 10желтоқсанда БҰҰ – да «Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясы» қабылданды. 1959 жылы 20қарашада – БҰҰ – ның Бас Ассамблеясына «Балалар құқығы» декларациясы қабылданды. 1989 жылы «Бала құқығы туралы» конвенциясы қабылданды. 1993 жылы 28 қаңтарда егеменді еліміздің алғашқы Конституциясы қабылданды. 1995 жылы 30 тамызда референдум арқылы бекіткен екінші Конституциямызды қабылдадық. 2002 жылы 8 тамызда «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» заңы қабылданды
