Жалпы медицина факултеті Тақырыбы - Мысыр мәдениеті Орындаған - Каримбай.Н Тобы-ЖМ 103 Қабылдаған - К өлеген.Г IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
Ежелгі Мысыр Ежелгі Мысыр мәдениеті Ежелгі Египет туралы қызықты мәліметтер Қолданылған әдебиеттер! IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
1.Ежелгі Египет мәдениетімен таныстыра кету; 2. Ежелгі Египет мәдениетінің қызықты мәліметтері туралы мағлұмат беру. IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
Көне Мысыр — әлемдегі ең байырғы мәдениет ошақтарының бірі. Ніл өзенінің екі жағалауында орналасқан бұл ел б.з.б. 3200-ші жылы біртұтас мемлекет болып бірікті. Ніл өзені әр жылда тасып, жағалаудағы егістік жерлерді шайып кетіп отырған, тасу мезгілі аяқталған соң тұрғындардың жерін қайта өлшеп, бөлу керек болады, ұзақ жылғы жер өлшеу тәжірибесінің арқасында геометрия ғылымы пайда болған (геометрия – грекше « гео — жер, метро — өлшеу » деген мағына береді ). IKAZ.KZ - мәліметтер порталы
Мысырдың ғажайып өнері әлемдегі басқа мәдени ескерткіштерге қарағанда өзіндік сипатымен, көнелігімен ерекшеленеді. Мысыр жерінде өнер ошақтары, түрлі кешендер мен қорымдар жақсы сақталған. Солар арқылы көне мәдени-рухани байлық жөнінде біршама толығырақ мәлімет алуға болады. Мысыр мәдениеті мен өнерінің бізге жеткен алғашқы белгілері, шамамен, б. з. д. IV мыңжылдықтарда пайда болған. Алғашқы қауымдық құрылыс ыдырап, біртіндеп қүл иеленуші мемлекеттер құрыла бастады. Ғасырлар бойы мысырлықтардың асыраушы анасы болып келген Ніл дариясы енді қүл иеленушілердің меншігіне айналды. IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
Б. з. д. IV мыңжылдықтың екінші жарытысында Мысыр жерінде екі құл иеленуші мемлекет — Оңтүстік және Солтүстік патшалығы ірге көтерді. Б. з. д. III мыңжылдықта Солтүстік патшалығы ұзақ жылғы соғыстан кейін Оңтүстік патшалыққа бағынып, тұтас Мысыр мемлекеті құрылды. Осы кезенде мәдениет пен өнер біраз дамыды. Тасқа ойылып, қашалып жасалынатын бедерлеу өнері барынша өріс алды.Сызу мен сурет салуға бейімі бар адамдар өз заманындағы қоғамдық құрылысты, соғыс қимылдарын, патша жорықтарын қайрак тастарға бейнелеп түсіріп отырды. Бір жағынан, тарихи жылнамалық белгі болып табылатын, екіншіден, өнердің озық ескерткіші саналатын бедерлеме суреті бар тақта тастың бірі — Нармер тақтасы. IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
Ежелг i Мысырдың тарихы мынадай кезеңдерге бөл i нед i: Династияға дей i нг i кезең (б.з.б. 3000 жылға дей i н), Ежелг i патшалық (б.з.д. 2900-2270 жж.) – I-VI династиялардың басқарған кезең i. Бұл – IV династия тұсында бил i к құрған Хеопс (Хуфу), Хефрен (Хафр) және Микерин (Менкаур) патшалардың пирамидалары салынған уақыт. Бұл уақытта мысыр д i н i мысырлықтардың өм i р i нде елеул i орын алатын.
Жаңа патшалық ( б.з.б. 1555-1090 жж.) Х VIII-XX династиялар патшаларының дәу i р i. III Тутмостың жең i ске жету i Алдыңғы Азиямен байланыс орнатуға мүмк i нд i к берд i. III Аменофис (Аменхотеп) Вавилон және Ассирия патшаларымен байланыс орнатты. Оның i збасары IV Аменофис (Аменхотеп) д i н жолындағы ұлы реформатор болды : бұрынғы Амон құдайдың орнына, күнге – Атонға табынуды енг i зд i, сөйт i п, өз i н Эхнатон деп атай бастады. Ол құм далада жаңа астананың нег i з i н қалады.
Өз i н i ң саяси өркендеу i н i ң ең би i к дәрежес i не Мысыр Х I Х династия патшаларының тұсында жетт i. Ұлы атанған II Рамсес 36 жыл патшалық құрды. Ол өлгеннен кей i н анархия дәу i р i басталды. 21 жыл бил i к жүрг i зген III Рамсес елде бейб i тш i л i к, тыныштық және тәрт i п орнатады. Үш i нш i өтпел i кезең ( б.з.б. 1090-712 жж.) – бұл табыстар мен сәтс i зд i ктер, өркендеу мен құлдырау дәу i р i. XXIV династия тұсында бүк i л Мысыр эфиоптардың бил i г i нде болды. Б.з.б. 712-525 жылдарда XXV династия тұсында Мысырды ассириялықтар басып алды
Б.з.б. 2900-шы жылдан кейін перғауындардың мазары ретінде көнемысырлықтар көптеген алып пирамидаларды тұрғыза бастаған. Пирамидалардың құрылысына қарай отырып, сол кездегі көне мысырлықтардың геометрия мен астрономияны аз білмегенін аңғаруға болады. IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
Мысалға, пирамида табаны мен бүйір бет ауданы арасындағы қатынас пен табанындағы бұрыштарды атауға болады. Қазіргі кездегі Көне Мысыр математикасы туралы зерттеулер негізінен, сол кездегі монахтар жазуы және руни жазуымен жазып қалдырған екі кітапқа сүйенеді : бірі Лондонда (1858 жылы ағылшын жинаушысы Райндтауып, өз меншігіне алған, сондықтан көбінесе Райнд папирусы деп аталады, ол папирус б.з.б. 1700 жылға жатады, бұл Мәскеу папирусына қарағанда үлкенірек ). Енді бірі Мәскеуде сақтаулы. порталы
Ол «Мәскеу папирусы» деп аталады. Оны 1893 жылы ескі заттарды жинақтап–сақтаушы орыс әуесқойы Голенищев сатып алған, ал 1912 жылы ол Мәскеудегі әсемдік өнерлер мұражайына берілген. Папирус — қамыстекті өсімдік. Мысырда, Ніл өзенінің жағалауында өседі. Оның өзегін тілім деп алып, тілімдерді қатарластыра орналастырады. Олардың үстіне көлденең осындай тілімдердің екінші қабатын салады. Қысқыш пен екіқабатты біріктіріп, жаныштағанда тілімдерден шығатын желім сияқты шырын қабаттарды тұтастырып қағаз түріне келтіреді. Папирустар 9 ғасырдан бастап мүлде қолданылмайтын болған, оның орнына қағаз пайдаланылады.
Фараондар айналасындағы жұртқа ешқашан шашын көрсетпеген. Олар үнемі тәж киіп немесе орамал тартып жүрген. Сфинкстің мұрынын кім талқандағаны әлі күнге белгісіз. Мұрынсыз ескерткішке «1737 жыл » деп белгі қойылған. Бұл жерде Наполеонның жауынгерлері Сфинкске пушкадан оқ атып, соғысқа машықтанған. Алайда бүгінгі күнге дейін Сфинксті бүлдірген ислам ағымының насихатшысы Саим-әл-Дахрдің ғана есімі белгілі. Ол осы әрекеті үшін 1378 жылы дарға асылған. Бірінші пирамида (фараон Джосердің баспалдақты пирамидасы біздің дәуірімізге дейінгі 2600 жылы салынған ) алғашында биіктігі 10 метрлік қабырға ретінде тұрғызылған. Қабырғадағы 15 есіктің біреуі ғана ашылатын болған. Ертедегі Египеттің мәдениет ерекшеліктері әртүрлі әрі қиын болған. Әсіресе, жерлеу рәсімінде түрлі қайшылықтар қайталанған. Мәселен, марқұмның денелерін бөлшектеу — ең қиын мәселе. Адам әрі қарай өмір сүреді деген сеніммен, тек жүрегі ғана орнында қалған.
1. Хеопс пирамидасын салғызған кім? 2. Адам тәрізді, арыстан денелі, Хеопс пирамидасының қорғаушысы болып табылатын мүсін қай елде орналасқан? 3. Ежелгі мысырлықтардың сенімі бойынша құдіретті құдайларының бірі "өлім құдайы" кім болып табылады? 4. Ежелгі Египеттің сәулет өнерінің бірден-бір кереметі, әлемнің жеті кереметіне кіретін сәулет өнерінің шоқтығы: 5. Египетте адам бейнесіне ұқсас, арыстан денелі болып келетін, ұзындығы 57 метрге жететін, жергілікті халық қорқатын ескерткіш қалай аталады? IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
Мастаба — кірпіштен қаланған жайдак үйлер (зираттар) Өнер: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулык/Қ.Болатбаев, Е.Қосбармақов, А.Еркебай. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-33-998-8 IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
IKAZ.KZ - ашық мәліметтер порталы
