Тексерген : Орындаған : Тобы :
Кіріспе КӘУЗ туралы түсінік КӘУЗ турлері КӘУЗ қолданылуы Әсер етуі бойынша жіктелуі Қорытынды Жоспар
Өнеркәсіп орындарында, ауыл-шаруашылық өндірісінде, күнделік тұрмыс өмірде улылығы бар, сондықтан адамға және қоршаған ортаға зиянды көптеген химиялық заттар пайдаланылады. Олар авария себебінен төгілген немесе далаға атылған жағдайларда қоршаған ортаны зарардандыруға, ал адамдарды зақымдауға әкеліп соқтырады. Аталған заттар оларды өндіретін, пайдаланатын немесе сақтайтын кәсіпорындарда көп мөлшерде болады. Осы кәсіпорындар қатарына мынандайлар жатады : химиялық, дәрі-дәрмек өндіретін, қағаз шығару комбинаттары, қорғаныс, мұнай өңдеу, қара және түрлі-түсті металлургия зауыттары, минерал тыңайтқыштарын шығаратын кәсіпорындар сондай-ақ, азық-түлік, ет-сүт өнеркәсіп объектілері, тоңазытқыштар, сауда қоймалары, үй-жай тұрмысы шаруашылықтары. К іріспе
ҚӘУЗ ─ шаруашылық мақсатта қолданылатын зат, оларды қалай болса солай, сақтау немесе төгілуі адамдардың жаппай улануына алып келуі мүмкін. ҚӘУЗ ─ жабық ыдыста қысыммен сақталады, ыдыс қирағаннан кейін қысым атмосфера қысымына дейін төмендейді. ҚӘУЗ ─ қайнайды ( қайнау температурасы +20˚С) және птмосфераға газ немесе бу түрінде бөлінеді. Олар үлкен қашықтыққа таралады. Сондықтан химиялық қауіпті объектіге жақын тұратын халық онда қандай ҚӘУЗ- дың пайдаланылатындығын білуге тиіс. Химиялық зақымдау ошағының көлемі, оның адам терісіне тамшы сұйық түсуі және демалу нәтижесінде болуы мүмкін. Химиялық қауіпті объектідегі апат туралы дабыл жарияланғанда немесе қоршаған ортада улы заттар қауіп туғызғанда төмендегі іс-қимылды істеу қажет : - улы заттардың тарағандығы жөнінде хабар келген соң, тез арада противогаз және сол сияқты жеке қорғану құралдарын пайдалану керек ; КӘУЗ туралы жалпы түсінік
Сильнодействующие ядовитые вещества могут образовываться во время горения объектов народного хозяйства (происходит выделение сернистого газа, оксида углерода, хлористого водорода, оксида азота). Так же выделяют ядовитые вещества технологического процесса, к числу которых относятся азотная кислота, аммиак, фтористый водород, серная кислота. Стоит отметить, что СДЯВ в населенных пунктах, особенно крупных будет оставаться намного дольше, нежели на открытых территориях, где вредные вещества рассеиваются быстрее благодаря ветрам. Воздействие данной категории веществ на организм человека может проходить через кожные покровы, органы дыхания, слизистые оболочки и желудочно-кишечный тракт. Некоторые профессии связаны с риском отравления особо вредными веществами, которые могут воздействовать сразу сверх дозами, а могут накапливаться в организме постепенно до ого пока уровень концентрации не превысит допустимой нормы. КӘУЗ-дің пайда болуы
Кейбір жиі кездесетін қатты әсер ететін улы заттарды (ҚӘУЗ) атап өтсек, бұлар : хлор, аммиак (МН3), күкіртті сутегі ( H28), фосген ( COCL2), күкіртті ангридриды (8 O2), бензол ( C6H6), акрилонитрил ( CH2=CH-CM), метиламиндер ( CH3KH2), (CH3)2KH т.б.), көгерткіш қышқылы ( HCM), тұз қышқылы ( HCL), бром сутегі, фтор, фтор сутегі, азот қышқылы ( HMO3), күкірт қышқылы ( H28O4). Көбінесе бұлар газ немесе сұйық түрінде болады, әдетте сақтау немесе тасымалдау үшін қысым әрекетімен сұйықтық түрге айналдырылады.Тұрғындардың өздерінің мекен-жайы маңайындағы орналасқан объектілерден келетін қауіпін білгені жөн. Мысалы үшін, қағаз өндіретін комбинатта, су жүргізетін бекеттерде көп мөлшерде хлор сақталынады ; тоңазытқыш немесе ет комбинатында, мұнай өңдеу зауыттарда, азот қышқылы, сода, тыңайтқыштарды өндіретін жерде аммиак болуға тиісті, көгенрткіш қышқылы пластмасс шығаратын кәсіпорында, ал күкіртті сутегі мұнаймен айналысатын және күкірт пен оның қоспалары бар заттарды дайындайтын зауыттарда аса мол мөлшерде кездеседі. КӘУЗ-дің қолданылуы
Клиникалық сипатына байланысты КӘУЗ турлері : Вещества с преимущественно удушающими свойствами. с выpаженным пpижигающим действием ( хлор, трёххлористый фосфор ); со слабым пpижигающим действием ( фосген, хлорпикрин, хлорид серы ). Вещества преимущественно общеядовитого действия: оксид углерода, синильная кислота, этиленхлорид и дp. Вещества, обладающие удушающим и общеядовитым действием. с выpаженным пpижигающим действием ( акрилонитрил ); со слабым пpижигающим действием ( оксиды азота, сернистый ангидрид ). Нейротропные яды (вещества, действующие на проведение и передачу нервного импульса, нарушающие действия центральной и периферической нервных систем ): фосфорорганические соединения, сероуглерод. Вещества, обладающие удушающим и нейротропным действием ( аммиак ). Метаболические яды.
КӘУЗ организмге әсер етуі жолдары: Тамақ және су арқылы ( пероральді ); Тері және слизистые оболочки ( терілік-резорбтивті ) Тыныс жолдары арқылы
1 класс, чрезвычайно опасные (ПДК в воздухе менее 0,1 мг/м³): фтористый водород, хлорокись фосфора, этиленимин, ртуть. 2 класс, высокоопасные (ПДК=0,1-1 мг/м³): акролеин, мышьяковистый водород, синильная кислота, диметиламин, сероуглерод, фтор, хлор и т. д. 3 класс, умеренноопасные (ПДК=1-10 мг/м³): хлористый водород, бромистый водород, сероводород, триметиламин и др. 4 класс, малоопасные (ПДК более 10 мг/м³): аммиак, метилакрилат, ацетон. А дамға әсер ету деңгейі бойынша КӘУЗ- ді 4 түрге бөледі :
В качестве основных средств защиты от воздействия сильнодействующих ядовитых веществ выступают специальные защитные костюмы и противогазы или специальные очки. Существует несколько разновидностей спецодежды для защиты от СДЯВ., пропитанных техническими составами, нейтрализующими действия химических веществ, которые используются спасателя. Условно их можно разделить на средства защиты от растворов кислот, средства защиты от растворов щелочей и средства зашиты от токсических веществ. КӘУЗ- ден сактану
1. Акролеин 2. Аммиак 3. Ацетонитрил 4. Ацетонциангидрин 5. Бромистоводородная кислота (водорода бромид) 6. Водород мышьяковистый 7. Водород фтористый (водорода фторид) 8. Водород хлористый (водорода хлорид) 9. Водород цианистый (водорода цианид, синильная кислота) 10. Диметиламин 11. Метилакрилат 12. Метиламин 13. Метил бромистый 14. Метилмеркаптан 15. Метил хлористый 16. Нитрил акриловой кислоты КӘУЗ-ге жататын заттар тізімі 17. Окислы азота 18. Окись этилена 19. Сернистый ангидрид (диоксид серы) 20. Сероводород 21. Сероуглерод 22. Соляная кислота 23. Триметиламин 24. Формальдегид 25. Фосген 26. Ртуть 27. Фосфор треххлористый 28. Фтор 29. Хлор 31. Хлорокись фосфора 31. Хлорпикрин 32. Хлорциан 33. Этиленимин 34. Этиленсульфид 35. Этилмеркаптан
Первая помощь : при попадании в глаза брызг аммиачных растворов следует немедленно промыть глаза проточной водой и закапать сульфацил -натрия (альбуцид). При попадании на кожу брызг немедленно смыть струей воды. При поражении кожи газообразным аммиаком - примочки 5% раствора уксусной или лимонной кислоты. При отравлении - свежий воздух. После оказания первой помощи пострадавшего направить в медицинский пункт. При вдыхании газообразного х л о р_а развивается острое отравление. При легкой степениотравления пострадавший жалуется на кашель, першение в горле, слезотечение. При тяжелой степени отравления у пострадавшего отмечают потерю сознания, синюшность (цианоз) кожных покровов, резкое вздутие вен на лице и шее, конвульсивные движения рук и ног, непроизвольное мочеиспускание. Первая помощь при отравлении хлором. Пострадавшего необходимо как можно быстрее вынести из зоны поражения, обеспечить приток свежего воздуха, покой, тепло (с помощью грелок), освободить от одежды, стесняющей дыхание и адсорбирующей на себе токсический газ, своевременно применить средства индивидуальной защиты, если хлор продолжает поступать в воздух. Глаза и слизистую оболочку верхних дыхательных путей промывают 2% раствором гидрокарбоната натрия или тиосульфата натрия. Необходимо обильное питье этого раствора или промывание им желудка. После оказания первой помощи пострадавшего направить в медицинское учреждение. Уланған кездегі алғашқы көмек
Қорыта айтқанда қауіпті әсер ететін улы заттарды озінің ережелеріне сай сактау керек,оларға деген немқұрайлы көзқарас адам өліміне дейін алып келуі мүмкін. Химиялық қауіпті объектідегі апат туралы дабыл жарияланғанда немесе қоршаған ортада улы заттар қауіп туғызғанда тиісті шаралар қолднау керек. Қорытынды
http://freestalkers.ucoz.ru/publ/matchast/3-1-0-2 biology.ru\ himveshestva http :// magister.kz/referat/show/13322/65/2 http://referatkaz.kz/ziyandy-zhane-uly-zattar-adam-organizimine-aseri / Әдебиеттер тізімі
