Сабақ тақырыбы: Атмосфералық қысым. Атмосфералық қысымды өлшеу. Оқу мақсаты: 7.3.1.9 – атмосфералық қысымның табиғатын түсіндіру және оны өлшеудің әдістерін ұсыну. Сабақтың мақсаты: Барлық оқушылар: Атмосфералық қысымның не екенін біледі. Атмосфералық қысымның өлшем бірлігін біледі. Барометрдің не екенін біледі Оқушылардың көпшлігі: Торричели тәжірибесінің мағынасын түсінеді. Барометр-анероидтың жұмысын түсінеді Кейбір оқушылар: Тәжірибе жасау арқылы қысым бар екенін және ауаның салмақ тигізетін әсерін дәлелдейді
Қысым дегеніміз не? Күш деп нені айтамыз ? Күштің қандай түрлерін білесіңдер ? Қатынас ыдыстарға қандай мысал келтіре аласыңдар ? Қысымның өлшем бірлігі 1 Па-неге тең болады ? Гидравликалық машиналар туралы не білесін? Газдардың қатты денелер мен сұйықтардан өзгеше қандай қасиеттері бар?
Сабақтың тақырыбы : Атмосфералық қысым. Атмосфералық қысымды өлшеу
Атмосфераның Жер бетіне және ондағы барлық денелерге түсіретін қысымы атмосфералық қысым деп аталады. Атмосфералық қысымның бірлігі 1миллиметр сынап бағаны. [ 1 мм. сын.бағ. ] 1 мм.сын. бағ. = 133,3 Па.
1847 жылы алғаш барометр анероидты жасап шығарған. «Анероид» - сұйықтықсыз деп аударылады
1-дөңгелек жұқа металл қорапша 2-серіппе 3-беріліс тетігі 4-көрсеткіш 5-шкала
Қазір электронды барометрлер пайда болды. Барограф Цифровой барометр
1-жұп Теңіздің 9 м болатын ең терең жеріндегі су қысымын есептеңдер. Теңіз суының тығыздығы 1030 кг/м 3 2-жұп 100 см 2 ауданға 50 Н күш әрекет етеді. Қысымды анықтандар 3-ежұп Массасы 3кг,ал көлемі 200 см 3 металдың тығыздығы қандай? 4-жұп Бізді қоршап тұрған ауа барлық денеге p = 3 00 Па қысым түсіреді. Өлшемдері 4500 см 3 болатын ауданға ауа қандай күш түсіреді.
1) Диафрагма өкпенің көлемін ұлғайтады. Өкпедегі ауаның қысымы. Ол атмосфералық қысымға қарағанда Ауа өкпеге енеді. 2) Диафрагма өкпені қысқанда, өкпенің көлемі кішірейеді. Сондықтан өкпедегі ауаның қысымы Ол атмосфералық қысымға қарағанда Ауа өкпеден сыртқа шығады.
Тәжірибелер
Атмосфералық қысымның бар екендігін дәлелдейтін тәжірибе:
1 топ. «Төңкерілген стақан». Стақанға жартылай су құйып оның бетіне қағаз жауып төңкереміз. Су төгілмейді. Неліктен? 2 топ. «Су, шприц, стакан». Шприцты суы бар ыдысқа батырып, поршенді сумен жанасқанға дейін түсіреді де, сонан соң қайтадан жоғары қарай жылжытады. Сонда поршенмен ілесіп, су да жоғары көтеріле бастайды. Неліктен? (Бұл тәжірибелерден атмосфералық қысымның әсер ететіндігін анықтаймыз). (Міне суды поршенмен ілестіре көтеретін атмосфералық қысым. Тәжірибенің мақсаты: атмосфералық қысымның бар екенін дәлелдеу).
1-топ « Атмосферадаға зиянды заттар қоршаған ортаға және адамға әсері » 2-топ «Атмосфераға зиянды заттардан тазарту үшін не істеуіміз керек?
Үйге тапсырма : Атмосфералық қысым. Атмосфералық қысымды өлшеу
Қазақша Орысша Ағылшынша қысым давление pressure атмосфера атмосфера atmosphere атмосфералық қысым атмосферное давление Аtmosphere pressure барометр барометр barometer барометр-анероид барометр-анероид b arometer-anеroid
