Ең алғаш халық санағы жүргізілген мемлекет? Халық санағын жүргізу қандай мәселеден туындады? Қазақстан территориясында қанша рет халық санағы жүргізілді? Қазақстан территориясындағы шетелдіктер немесе азаматтығы жоқ халық санағына қатыса ма?
Халық статистикасын зерттеудегі негізгі әдіске халық санағы жатады. Халық санағы - белгілі бір уақыт шеңберінде бүкіл елдің халқының немесе оның бір бөлігінің демографиялық, экономикалық, әлеуметтік сипаттағы ақпаратын жинау, өңдеу, жариялау, тарату мақсатындағы жалпы мемлекеттік статистикалық шаралар. Халық санын анықтаудың әдістері:
Халық санын анықтаудың әдістері:
жалпылық; санақ бағдарламасының болуы және оның бірлігі; жекелеп тіркеу; мәліметті тікелей халықтан жинау; бақылаудың экспедициялық әдісі; санақтың біркезділігі; санақтың орталықтандырылуы; мәліметтерді автоматы түрде өңдеу; санақ құпиясын сақтау; 10 жылда бір рет жүргізіледі. Халық санағының негізгі принциптері
жыл 1999 2009 өзгерісі Барлық халық 14981,3 16009,6 1028,3 Қала халқы 8455,8 8662,4 206,6 Ауыл халқы 6963,3 7347,2 821,7 Ұлттық санақ қорытындысы
1999 2009 Мың адам Ер адамдар 1000 әйелге Мың адам Ер адамдар 1000 әйелге Ер адам Әйел адам Ер адам Әйел адам Барлық халық 7251 7765,9 929 7712,2 8297,4 929 Қала халқы 3957,6 4498,2 880 4055,3 4607,1 880 Ауыл халқы 3257,8 3267,7 997 3656,9 3690,3 991 2009 ж % к 1999 Өсім мың адам Ер адам Әйел адам Ер адам Әйел адам Барлық халық 106,9 106,8 496,8 531,5 Қала халқы 102,5 102,4 97,8 108,9 Ауыл халқы 112,5 112,9 399 422,6 Ұлттық санақ қорытындысы Халықтың жыныстық құрамы
Адам саны мың адаммен Адам саны процентпен 1999 2009 1999 2009 Барлық халық 14981,3 16009,6 100 100 Қазақтар 8011,5 10096,8 53,5 63,1 Орыстар 4481,1 3793,8 29,9 23,7 Өзбектер 370,8 457 2,5 2,9 Украин 547,1 333 3,6 2,1 Ұйғырлар 210,4 224,7 1,4 1,4 Татарлар 249,1 204 1,7 1,3 Немістер 353,5 178,4 2,4 1,1 Басқа этностар 757,8 721,7 5 4,5 Ұлттық санақ қорытындысы Этностардың саны, үлесі
Аймақтар бойынша халық саны Аймақтар Халық саны Өсім 1999 2009 Мың адам % ҚР 14981,3 16009,5 1028,3 6,9 Ақмола 827,3 737,5 -89,8 -10,9 Ақтөбе 682,6 757,8 75,2 11 Алматы 1557,3 1807,9 250,6 16,1 Атырау 440,3 510,4 70,1 15,9 БҚО 616,8 598,9 -17,9 -2,9 Жамбыл 988,8 1022,1 33,3 3,4 Қарағанды 1410,2 1341,7 -68,5 -4,9 Қостанай 1017,1 885,6 -131,5 -13 Қызылорда 625 678,8 53,8 8,6 Маңғыстау 314,7 485,4 170,7 54,2 ОҚО 1978,3 2469,3 491 24,8 Павлодар 807 742,5 -64,5 8 СҚО 726 596,5 -129,5 -17,8 ШҚО 1531 1396,9 -134,1 -8,8 Астана 328,3 613 284,7 86,7 Алматы 1130,6 1365,6 239 20,8
Азаматтығы бойынша халық саны Мың адам % 1999 2009 1999 2009 ҚР 14867,9 15850,7 99,3 99 Басқа елдер 95,8 101,6 0,6 0,6 Ресей 44 28,6 45,9 38 Өзбекстан 3,1 26,9 3,2 26,4 Қырғызстан 1,7 9,1 -1,7 9 Қытай 0,7 5,5 0,7 5,4 Әзірбайжан 1,2 3,1 1,2 3,1 Украина 1,8 2,4 1,9 2,4 Түркіменстан 0,6 1,8 0,3 1,8 Тәжікстан 0,6 1,8 0,7 1,8 Монғолия 10,4 1 10,8 1 Армения 0,6 0,9 0,7 1 Турция 0,7 3,7 0,8 3,6 Басқа елдер 30,8 6,8 32,1 6,5 Азаматтығы жоқтар 17,5 57,3 0,1 0,4
Діни сенім бойынша халықтың үлесі ИСЛАМ 70, 2% ХРИСТИАН 26, 2% ИУДАИЗМ 0,0% БУДДА 0,1% басқа да 0,2% сонымен қатар : дінге СЕНБЕЙТІНДЕР2,8% Көрсетуден бас тартқандар 0,5 % ел халқының 70% - дан астамы ислам дінін ұстанады, ал 26% - христиан дінін ұстанады. 1999 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Бірінші Ұлттық санағының 3С санақ парағына діни сенім туралы мәселе енгізілмеген.
Т – Ө = ТӨ Т > Ө, ТӨ > 0 Т < Ө, ТӨ < 0 Т=Ө, ТӨ=0 Туу мен өлудің айырмасы – табиғи өсу деп аталады. (ТӨ). Халықтың ұдайы өсуі – бұл туу көрсеткіші (Т) мен өлу көрсеткішінің (Ө) арақатынасы. Халықтың ұдайы өсуі (табиғи қозғалысы) деп адам ұрпағының үздіксіз жаңарып және ауысып отыруын қамтамасыз ететін туу, өлім және табиғи өсімінің жиынтығын айтады.
Халықтың ұдайы өсуінің 2 типі
Халы қтың табиғи өсуінің екі типі Халықтың ұдайы өсудің І типі Табиғи өсу,туу және өлу көрсеткіштері бойынша төменгі көрсеткіш. Халық санының тұрақты болуы; Халықтың қартаюы; Халықтың табиғи өсу формуласы 13-9 =4 Шетелд ік Еуропа елдері, ТМД, Солтүстік Америка, Австарлия, Жапония Халықтың ұдайы өсудің ІІ типі Табиғи өсудің жоғары болуы; Халық санының үнемі өсуі; Жалпы халық санындағы жас адамдардың үлесінің көп болуы; Халықтың табиғи өсу формуласы 29-9 =20 Латын Америкасы елдері, Африка елдері және Шетелдік Азия елдері.
Халы қтың ұдайы өсуінің І-ІІ типтері «Демографиялық дағдарыс» елдері «демографиялық жарылыс» елдері АҚШ, Канада, Франция, Германия, Австралия, Италия, Ұлыбритания, Польша, Беларусь, Украина, Венгрия, Болгария. Қытай, Үндістан, Индонезия, Пәкістан, Бангладеш, Жапония, Вьетнам, Филлипин, Иран.
I. Демографиялық дағдарыс II. Демографиялық жарылыс Экономикалық дамыған елдер Дамушы елдер Халықтың ұдайы өсуінің 2 типі
Халықтың ұдайы өсуінің типі Кескінді диаграммада
Халықтың ұдайы өсуінің типі Кескінді диаграммада
Дескриптор Оқушылар Халықтың ұдайы өсуінің І типінің ерекшелігін, артықшылығы мен кемшілігін анықтап, талдайды Халықтың ұдайы өсуінің ІІ типінің ерекшелігін, артықшылығы мен кемшілігін анықтап, талдайды. Т) Мәтінді оқып, постер дайындаңыз 1-топ. Халықтың ұдайы өсуінің І типінің ерекшелігін, артықшылығы, кемшілігін а нықтап талдаңыз 2-топ. Халықтың ұдайы өсуінің ІІ типінің ерекшелігін, артықшылығы, кемшілігін анықтап талдаңыз
Рефлексия Мен тақырыпты жақсы түсіндім және тапсырмасын оңай орындаймын Мен тақырыпты дұрыс түсінген жоқпын және тапсырманы орындауда қиналамын Мен тақырыпты мүлдем түсінген жоқпын және тапсырма маған қиындық тудырады
