Сәулелік зерттеулерді ұйымдастыру
Сәулелік диагностика Аурудын алдын алу мақсатында адам және жануар ағзасы мен жүйелерінің қалыпты функциясын, құрылымын және патологиялық өзгертерін сәулелерді қолдану арқылы зертейтін ғылым
Сәулелік диагностика ғылымы пән ретінде Адам ағзасы және сәулелендірудің қабылдағыштармен өзара байланысы Сәулелік диагностиканың объектісі Адам ағзасы, сәуле шығу көзі мен қабылдағыштары
Сәулелік диагностика әдістері Рентгенологиялық әдіс ( рентгендиагностика ) Рентгенологиялық компьютерлік томография (КТ) Магнитті-резонансты томография (МРТ) Ультрадыбыстық әдіс (ультрадыбыстық зерттеу - УДЗ) Радионуклидті диагностика (ядролық медицина: сцинтиграфия, бірфотонды эмиссионды компьютерлік томография, позитронды эмиссионды компьютерлі томография)
Негізгі критерилері Сәулелік диагностиканың әдістерін бір бірінен ажырату үшін Жалпы критерилері Диагностикалық суретті алу методологиясы Суреттің қалыптасу қағидалары ( скиалогия ) Патологиялық өзгерістердің сәулелік симптомдары(сәулелік семиотика) Принциптері мен ерекшеліктерін интерпретациялау Дифференциальді диагностика принциптері Органдармен жүйелердің функциялардың құрлымдарында әр түрлі сәулелерді қолдану
С әулеленудің түрлері Иондалған Иондалмаған Фотонды сәулелену - рентгенгеннің ү - сәулеленуі ( тежегіштік және характерическое ) Корпускулярлы сәулену – зарядталған ағым бөлшектер ( α -сәулелену, β -сәулену, позитронды, протонды ) и нейтральді (нейтрон) ( сәулелік және радионулидті терапияда қолданылады ) Ультрадыбыс Электромагнитті тұрақты емес қозғалыс ( радиожиілікті резонансты импульсі ) Инфрақызыл сәулелену Лазерлі сәулелену
рентгенология рентген компьютерлі томография радионуклидті диагностика ( ядерлы медицина) ультрадыбыстық сканирлеу ( сонография ) магнитті-резонансты томография ионизирующие не ионизирующие Сәулелік диагностика
Нақтылығы сәулелік диагностика әдістерін әрбір нақты науқасқа клиникалық жағдайда тағайындау және қолданудың көрсеткіш және карсы көрсеткіштері Толық қамтылумен және сапасы барынша информативті және минимальді инвазивті әдістер және максимальді мүмкіндігі бар зерттеу методикасын диагностикада қолдану Уакытылы сәулелік зерттеу жүргізу Экономикалық мақсаты Сәулелік зерттеулер кезінде уақыттың және ақылы шығынының барынша азайтуды қамтамасыз ету Диагностическалық шаралар жүргізу кезінде иондалған сәулелерді, наукастар мен жұмыскерлерде м үмкіндігінше, барынша, сәлелену дозасын азайту 1 2 3 4 5
дәрігер Сәулелену көзі Нысана (көзі ) Сәлелену детекторы Түрлендіру блогы Кескін көзі
Қолданылған сәулелік әдісті анықтау Зерттелген нысананы қарау ( дене бөліктері, ағзалар ) Зертелетін дене бөліктерінің құрлысы және функциясына, қалпына жалпы баға беру Айырмашылығы: “ норма ” және “ патологиялық жагдай ” Аурудың сәулелеік белгілерін анықтау және бағалау Жалпы патологиялық процестің және белгілі бір анықталған клиникалық синдромның белгілерінің жалпы санын жаткызуға болады Бейнені жалпы қарау I II Бейнеге бөлшектік баға беру
III Патологиялық процесті анықтайтын нақты синдромның Разграничение заболеваний IV Әртүрлі сәулелік зеттеулердің нәтижесінде алынған ағзаның суреттерін салыстыру V Басқада клиникалық көрсеткіштерімен, инструментальді лабораторялық және сәулелік зертеу нәтижелерін өзара салыстыру (клиника-сәлелік анализ және синтез) VI Сәулелік зерттеу нәтижелерін қорытындылау
Сәулелік сұрет Аналогиялық сұрет Үздіксіз информациялық ақпарат береді Цифрлы сұрет Компьютер арқылы алынады
рентгенодиагностикалық бөлімше ( кабинеттер ) рентген компьютерлі томография бөлімшесі ( кабинеттер ) магниті-резонансты томография бөлімшесі ( кабинеттер ) ультрадыбысты диагностика бөлімшесі ( кабинеттер ) ядерлы медицина ( радинуклиярлы зерттеу, бірфотонды эмиссионнды томография, позитронды эмиссионды томография, радиоиммунды зерттеу ) бөлімше (лаборатория, кабинеттер ) радиационды бақылау тобы
Сәулелік диагностикаға 4 дәрігерлік мамандық кіреді :
Зерттеуге жіберген медициналық құжаттарды қарау, танысу, керекті зерттеу көлемін және оптимальді әдісті тандау Зерттеуге науқасты дайындау Аппартты және қажетті материалды дайындау Диагностикалық шараларды бұлжытпай орындау сәулелік зерттеулердің протоколын толтыру және қортындылау
Вильгельм Конрад Рентген (27.03.1845 - 10.02.1923) Физика профессоры, Вюрцбург қ. университет ректоры, Мюнхенда Физики Институтында директор
1901 ж. - Нобель сыйлығы рентген сәулеленуді ашқаны үшін Рентген сәулелену ( X-ray ) 8 қараша 1895 жылы ашылды
Рентген экспериментальді аппарат Рентген ханымның қолының суреті, 22 желтоқсан 1895 жыл Альберт фон Колликердің, лекция кезінде жасалған суреті Вюрцбург Физика-медициналық ұйымы 23 қаңтар 1896 жыл
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Рентген сәулелену – электромагнитті қозғалыс, тежелуі салдарынан анодтармен электрондардың соқтыгысынан туындайды
1) Өткізгіштік қасиеті 2) c ініргіш және шашырағыш қасиеттер бар 3) Флюоресценция ( жарық беру) 4) Фотохимиялық зат 5) Ионизациялық зат 6) Биологиялық әсері 7) Тікелей таралуы 8) Поляризация 9) Дифракция және интерференция 10) Көзге көрінбейтін қасиеті Рентген сәулелерінің қасиеттері
Жалпы Рентген аппаратының көмегімен жасалған, жалпылай тағайындалған кез келген анотомиялық аймақты зерттеуді айтады рентгеноскопия рентгенография Арнайы Тағайындалған белгілі бір орган немесе аймақты арнайы құрылғы арқылы зерттеп, суреттің алу маммография, ортопантомография рентген-контрастты зерттеулердің үлкен тобы жасанды контрастты қолдану арқылы жүргізіледі: - бронхография - ангиография - экстреторлы урография
Рентгенодиагностика кабинеті
Қандайда бір ақпарат тасмалдайтын ( R- таспа, цифрлы кассетаға ) жазылған,объектің статистикалық суретін көрсететін рентген зерттеудің әдісі Рентген сәулелену біркелкі таралу ( сіңірілу ) ағзаның тығыздығына байланысты әр түрлі көрінеді, сәулелену көп шоғырлану салдарынан қараю аймағы, қай жерде аз болса – ағару аймағы қалыптасады Рентгенография
Р ентгенограмма алу принциптері
Өкпені зерттеу Асқорыту жүйесін зерттеу Сүйекті зерттеу Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Суреттер - шынайы контрасттар (өкпе, сүйек ), – тек жасанды контрасттан кейін (асқазан, ішек ) Рентгенограмма голестопного сустава в прямой и боковой проекции Обзорная рентгенограмма Өкпенің тік проекциясы о Обзорный снимок брюшной полости при ирригографии (тугое наполнение) Толстая кишка в норме
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Контрастау зерттейтін аймақтағы ағзаның шынайы тығыздығынның айырмашылығына негізделген
Жасанды контрасттау – рентген контрастты заттарды қолдану : - рентген сәулелену әлсіретпейтін (газ) - Жанындагы ағзаларға қарағанда, көп жағдайда рентген сәулеленуді әлсірететін ( BaSO4, йоды бар заттар ) Барий сульфаты бар сулы қоспамен асқазанды контрастау Йоды бар контрастты затпен қан тамырда контрастау
Рентгеноконтрасты заттар рентген сәулелерді өткізбейтін ол ( газдар ) Р ентген сәулелерді откізетін құрамында йоды жоқ (Сульфат бария) Құрамында йоды бар Майды еритін Суда еритін Ионды ( урографин, гипак ) Ионные емес ( омнипак, визипак, ультравист )
Рентгенологиялық диагностикада кеңінен қолданылатын терминология Қараю– ткань және орта, қалыңдығы жоғары (жұмсақ ткань, сүйек, су, жоғары атомды контрастты заттар )
Рентгенологиялық диагностикада кеңінен қолданылатын терминология Ағару – ағза және орта, қалыңдығы төмен (май тканьі, өкпе тканьі, газдар )
- Ж арқырайтын ( флюоресцентті ) экран арқылы объектінің суретін дәл казіргі уақыт масштабында ала алатын зерттеу методикасының бір түрі
Өңеш рентгеноскопиясы Асқорыту каналдарын зерттеуде кеңіне қолданылады
Рентгеноскопия
Артықшылығы Кемшілігі Көп жағдайда қолдана аламыз Сәулеленудің көптігі Аз уақыт аралығында орындайды көп контраст турімен жұмыс жасау шектелген Өткізгіштік қасиеті жоғары контрасты заттарды қолдану Туберкулезбен өкпе рагінің скрингінде кеңінен қолданылады аппараттармен әдіс тәсәлдердің көптігі Қолжетімді нәтижеледі сандық бағалау және саралау Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Артықшылығы Кемшілігі Ж арқырайтын ( флюоресцентті ) экран арқылы объектінің суретін дәл казіргі уақыт масштабында ала алатын зерттеу методикасының бір түрі Сәулеленудің көптігі Сүрет позитив түрінде алынады Зерттеуге өте көп уақыт кетеді Ағзаның қозғалғыш функциясын ( өкпе экскурсиясын,ішек перистальтикасын ж.т.б ) Сәулелену дозасы дәрігердің біліктілігімен, зерттеу уақытысына тікелей байланысты Алын ған нәтижені таспаға басып шығару Бүкіл органды бір мезетте қарау ( мүмкіндігі шектелген ( кішкентай детальдар анық көрінбейді ) Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Рентген сәулесі ашылғаннан кейін Флюрографияның негізгі принциптерін италиялық ғалымдар А.Баттелли мен А.Карбассо және америка ғалым Дж. М.Блейер жетілдірді. Флюрографияға түсірген кезде нысанның кескіні кішірейеді. Флюрографияның кішірейтілген (24:24 мм немесе 35-35 мм) және үлкейтілген (70:70 мм немесе 100:100 мм) түрлері болады. Басқа рентгендиагностик. әдістермен салыстырғанда Флюрографияның артықшылығы — клиникасы көпке шейін жасырын болған ауруларды жаппай зерттеуге мүмкіндік береді. Флюрографияны көкірек қуысының, сүт бездерінің, сүйек ауруларының диагностикасын қойғанда қолданады. Флюрографияның 2 түрі: тұрақты және жылжымалы (автобус, вагон) кабинеттер пайдаланылады.. Флюорография (лат. fluor — ағыс және грек. grapho — кескінін көрсету, бейнелеу ) — фотографиялық пленкаға флюоресценттік (сәулелендіруші ) экраннан зерттелетін нысанның рентгендік кескінін алудан тұратын рентгенологиялық зерттеу әдісі
рентген зерттеу қабаттық әдісі Өкпенің сызықты томографиясы :
Жақ сүйектің кең геометриялық суретін көрсететін зонография немесе томографияның түрі
-Сүт безін рентген арқылы зерттеу
Диагностикалық пневмоторакс Пневмомедиастинография Диагностикалық пневмоперитонеум Пневморетроперитонеум Пневморенография Пневмопиелография Пневмомиелография Пневмоэнцефалография Пневмофартрография Бронхография Плеврография Гайморография Дакриоцистография Сиалография Өнештің, асқазан және 12-елі ішек рентгеноскопия Энтерография Ирригостопия Холецистография Шығарушы холеграфия Холангиография Экстреторлы урография Ретроградты уретеропиелография Цистография Уретрография Гистеросальпингография Позитивная миелография Аортография Артериография Кардиогрфия Ангиопульмонография Флебография Лимфогафия Фистулография Вульнерография Кистография Дуктография
Обзорная R- грамма пищевода в I косой проекции при тугом наполнении - норма Обзорная R- грамма желудка: контрастированный желудок, фаза рельефа в области тела и антрального отдела - норма Обзорная R- грамма желудка в прямой проекции, тугое наполнение: газовый пузырь в своде желудка, желудок законтрастирован, в норме Обзорная R- грамма 12- перстной кишки, прямая проекция: дивертикул в области медиальной стенки нисходящей части 12-пк
Обзорная рентгенограмма брюшной полости, фаза рельефа в ободочной кишке при ирригографии - норма Обзорная рентгенограмма брюшной полости, фаза двойного контрастирования толстой кишки - норма Прицельная рентгенограмма прямой и сигмовидной кишки (фаза тугого наполнения): неравномерное сужение просвета прямой и дистального отдела сигмовидной кишки с неровными зазубренными контурами, обусловленными многочисленными мелкими нишами -неспецифический язвенный колит
Ангиограмма : бас миымен тамырларының қиғаш проекциясы Дуктография
Интраоперациялық холангиограмма Экскреторлы урограмма Цистограмма
УД зерттеу (УДЗ) ультрадыбыстың әр-түрлі тығыздықтағы ұлпалармен бөлініп тұрған шекарадан шағылу құбылысына негізделген. УДЗ: В- және М- режимі қолданылады УД-толқындары сондай-ақ қан ағыны жылдамдығын өлшеуде де қолданылады. Бұл әдіс Доплер эффектісіне негізделген. Доплер эфффектісі деп – бір-біріне қатысты қозғалыс кезіндегі негізгі УД толқын мен оның шағылысқан толқыны арасындағы жиіліктің өзгеруін айтады. Ультрадыбыс деп есту әсерін тудырмайтын, жиілігі 20000 Гц (20 кГц) - тен жоғары серпімді тербелістер мен толқындарды айтамыз. УД диагностикада негізінен жиілігі 2,5; 3,0; 3,5; 5,0; 7,5 МГц датчиктер қолданылады
Сонография 1881ж. ағайынды Кюрилер УДЗ физикалық негізін ашқан- пьезоэлектрлік эффект :
қауіпсіз Қарсы корсетілімдері жоқ Ауру сезімін тудырмайды Денені жарақаттамайды Алдын ала дайындық керек етпейді Шығыны аз Аппараттың шағымдылы Нәтиже аппаратқа тікелей байланысты Ақпарат аз мөлшерде беріледі Артықшылығы Кемшілігі конкременты желчного пузыря Ультразвуковой метод диагностики
Эхонегативті структура - акустикалық қарсылығы төмен(суйықтық ), экранда қара түспен берілген (А) Эхопозитивті с труктура – акустикалық қарсылығы жоғары ( тас, газ) экранда ақ түспен берілген ( Б) Изоэхогенді структура – акустикалық қарсылығы айналадағы ткандармен бірдей Б Ультрадыбыстық зерттеуде қолданылатын терминология А
Режимдер 3 D (4D)
Принцип КТ заключается в создании с помощью вычислительной машины послойных изображений исследуемого объекта на основе измерения коэффициентов линейного ослабления излучения, прошедшего через объект Происходит послойное поперечное сканирование объекта коллимированным (суженным) пучком рентгеновского излучения Излучение регистрирует система специальных детекторов с последующим формированием с помощью компьютера изображения в режиме “ серой шкалы ” на экране мониора Аллан Маклауд Кормак Годфри Ньюболд Хаунсфилд Изобретатели метода рентгеновской КТ 1972г. – Годри Хаунсфилд и вр. Дж. Амроус – выступили на конгрессе Британского радиологического института с сообщением “ Рентгенология проникает в мозг ” 1973г. – начали выпускать первые КТ
Физические основы метода КТ КТ головного мозга Кровоизлияние в левый боковой желудочек КТ брюшной полости Киста печени Компьютерная томография – метод визуализации с помощью рентгеновского излучения и получения изображения органов и систем в поперечной (аксиальной проекции)
Детектор - кристалл NaI или полые камеры с ксеноном Чувствительность детектора в 100 раз чувствительности рентгеновской пленки Ослабленное рентгеновское излучение генерирует в детекторах электрический сигнал, прямо пропорциональный интенсивности излучения Цифровая обработка электрических сигналов, генерируемых в детекторах Денситометрическая обработка ослабления рентгеновского пучка выражаемая в единицах Хаунсфилда в диапазоне от -1000 (воздух ) до + 3000 (металл) Неоднородное ослабление рентгеновского излучения регистрируется детекторами (количество >700) Физические основы метода КТ
Су, ликвор 0+10 Бұлшық ет +25+70 Қан +80+90 Сүйек +200+100 Май тканьі -30-120 Өкпе тканьі -700-800 Ауа -1000 0 -1000 +3 000 Денситометрия – сүйек тінінің минералды тығыздығын өлшейді
Терминология, используемая в компьютерной томографии Гиперденсные структуры – кровь (кровоизлияние в острый период), кости, Гиподенсные структуры – ликвор, отек, кисты, газы Изоденсные структуры – структуры одинаковые по плотности с окружающими тканями Осложнение кровоизлияний: прорыв крови в боковые желудочки, масс-эффект «Белый» инфаркт в бассейне средней мозговой артерии. Подострая фаза
КТ-легких (поперечный срез) – А- легочной режим Б- мягкоткан н ый режим А Б 3 D -реконструкция костей черепа КТ-ангиография 3D- реконструкция 3 D- реконструкция отсроченная фаза 3D- реконструкция костей таза А Б В Г КТ-ОБП с контрастированием, фазы: А - нативная, Б - артериальная, В- паренхиматозная, Г –отсроченная
СПИРАЛЬДІ КТ Рентген трубкасы қамтамасыз етеді : Зерттеу уақытын азайту Сәулелік әсерін азайтуды “ динамикалық компьютерлі томография ” орындау сагиттальді және фронтальді кескін реконструкциясы
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
науқасты зерттеу уақытығ азаюы ( «оңайдан қиынға қарай» принциптерінің « информативті методты қолдану» принципіне ауысуы 1 6 3 5 2 4 Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
науқасты зерттеу уақытығ азаюы ( «оңайдан қиынға қарай» принциптерінің « информативті методты қолдану» принципіне ауысуы ) 1 Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии диагностикада техникалық эволюцияның нәтижесі: диагностикалық алгоритмдердің өзгеруі
КТ зерттеу жүрек қан тамыр жүйесінде кеңінен қолданылады Екі тамырдың зақымдалуы Норма Бір тамырдың зақымдалуы Үш тамырдың зақымдалуы 0,9 7,2 26,8 22,6 29,8 47,6 280,9 354,5 649,8 743,5 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 30-39 40-49 50-59 60-69 70 и более возраст, лет без ИБС ИБС Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Инвазивтілігі аз зерттеулер Визуализацияның эволюция нәтижесі : Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
КТ ангиография, реконструкциясы - сол жақ синустың тромбозы КОМПЬЮТЕРЛІ ТОМОГРАФИЯ
Соңғы кезде шығарылған аппараттар суретті шынайы түрде корсетуге мүмкіндік беріп тұр Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии Соңғы кезде шығарылған аппараттар суретті шынайы түрде корсетіп тұр
Оң жақ– оң жақ өкпенін компьютерлі томограма фрагменті Бронхиола-альвеолярлы ісік Сол жоқ – сол өкпенің MIP режимінде реконструкцииясы түспен боялған
МРТ – сәулелік диагностикада ең жас зерттеу аппараты ядерлі-магнитті резонанс, 1946жылдан белгілі болған феноменге сүйене отырып, F.Bloch и E.Purcell осы мүмкіндікті жүзеге асырды ядерлі магнитті резонанс понимают резонансты электромагниттің заттың энергиялық сіңірілуін, содержащим ядра с нулевым спином во внешнем магнитном поле, обусловленное переориентацией магнитных моментов ядер
1946 жыл - Феликс Блох, Ричард Пурселл (АҚШ) ядерлі-магнитті резонанстың ашылуы 1952 жыл – Нобель сыйлығының берілуі ( Феликс Блох, Ричард Пурселл ) 1973 год - МР- томографтың конструкциясы бекітілді (Пол Лаутерберг ) 1982 год - аппараттың сериялық шығарылуы 2003 - Нобель сыйлығының берілуі (Питер Мэнсфилл, Пол Лаутербур ) Феликс Блох Эдвард Миллс Пурселл Магниті-резонансты томография (МРТ)
магнит, который создает внешнее постоянное магнитное поле с вектором магнитной индукции В0; в системе СИ единицей измерения магнитной индукции является 1Тл (Тесла) (для сравнения-магнитное поле Земли составляет примерно 5х10 -5 Тл) градиентные катушки, которые создают слабое магнитное поле в трех направлениях в центре магнита, и позволяют выбрать область исследования радиочастотные катушки, которые используются для создания электромагнитного возбуждения протонов в теле пациента (передающие катушки) и для регистрации ответа сгенерированного возбуждения (приемные катушки) Основные компоненты любого МРТ – томографа
1 ) тоннель магнита 2 ) стол пациента, который перемещается в тоннель (центр) магнита 3 ) пульт управления столом, с системой центровки и позиционирования области исследования 4 ) встроенные в стол радиочастотные катушки для исследования позвоночника 5 ) основные радиочастотные катушки для исследования головного мозга 6 ) наушники для связи с пациентом
Физические основы метода МРТ сильный магнит радиочастотная катушка компьютер Ядра водорода внутри магнитного поля становятся малыми магнитами с полюсами N и S, которые: - выстраиваются в направлении магнитного поля - вращаются вокруг вектора магнитного поля - частота вращения - резонанс Резонанс регистрируется радиочастотной катушкой, преобразуется в электрический сигнал Цифровая обработка электрического сигнала Резонанс – частота вращения ядра вокруг вектора магнитного поля Релаксация – время возвращения возбужденного ядра в исходное состояние Изображение зависит от протонной плотности и времени релаксации
Принцип ядерного магнитного резонанса: а - протоны вращаются ( прецессируют ) вокруг собственной оси с частотой примерно 40 млн оборотов в секунду б - вращение происходит вокруг оси по типу «волчка » в - движение заряженной частицы вызывает формирование магнитного поля, который можно представить в виде вектора
Опухоль головного мозга Контрастное вещество накапливается в опухолевой ткани вследствие нарушения гематоэнцефалического барьера На постконтрастных Т1-ВИ: опухоль характеризуется выраженным гиперинтенсивным МР-сигналом (б) по сравнению с преконтрастным изображением (а) МРТ позвоночника МРТ голеностопного сустава МРТ: тізе буын
получение высококонтрастного изображения мягких тканей, сосудов, паренхиматозных органов в любой плоскости с заданной толщиной среза до 1 мм Отсутствие лучевой нагрузки - Возможность выполнения бесконтрастной ангиографии, а также хо-лангио-панкреатикографии, миелографии, урографии Неинвазивное определение содержания различных метаболитов in vivo с помощью водородной и фосфорной МР-спектроскопии Возможность функциональных исследований головного мозга для визуализации чувствительных и двигательных центров после их стимуляции Высокая чувствительность к двигательным артефактам Ограничение исследований у пациентов, находящихся на аппаратном поддержании жизненно важных функций (кардиостимуляторы, дозаторы лекарственных веществ, аппаратов ИВЛ и др.) Плохая визуализация костных структур из-за низкого содержания воды Противопоказания Абсолютные - металлические инородные тела, кардиостимуляторы, искусственные клапаны сердца с металлическими элементами, стальные имплантаты (зажимы/клипсы на сосудах, искусственные тазобедренные суставы, аппараты металло-остеосинтеза ), слуховые аппараты Относительные - I триместр беременности; клаустрофобия ( боязнь замкнутого пространства); некупированный судорожный синдром; двигательная активность пациента Магнитно-резонансная томография (МРТ)
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
бүкіл денені МРТ жасау МРТ - жаңа мүмкіндіктері Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии
Сүйектің қатерлі ісігі Менискінің жыртылуы
Жоғарыинтенсивті сигнал – құрамында сутегісі жоғарғы структура ( гидративті структура) Төменинтенсивті сигнал – құрамында сутегісі ядросы төмен ағза мен структура Изоинтенсивтісигнал – айналасын қоршаған ткандермен бірдей интенсивті
Сагиттальді Т1-контрастпен берілген сурет. Ісікті анықтау ( гемангиобластома ) Магнитті-резонансты томография (МРТ)
МР-ангиография Магнитті-резонансті томография (МРТ)
фибромускулярлярлы аймақ оң жақ бүйрек дисплазия сы артериясы ( *ж ұлдызшамен көрсетілген )
В основе радионуклидного метода диагностики лежит явление естественной радиоактивности, открытое в конце XIX века французским физиком Анри Беккерелем Этот ученый впервые показал, что некоторые химические элементы способны испускать «невидимые лучи», которые засвечивают рентгеновскую пластину так же, как и рентгеновские лучи в 1903 г. - Анри Беккерель был удостоен Нобелевской премии Открытие рентгеновского излучения и естественной радиоактивности стало фундаментом, на котором построены современная ядерная физика и медицинская радиология Излучение, обнаруженное Беккерелем, стали называть сначала беккерелевыми лучами - по аналогии с рентгеновскими. Однако оказалось, что новое излучение не однородное, а складывается из трех составляющих, которые стали именовать по первым буквам греческого алфавита: α-, β- и γ- излучение Антуан Анри Беккерель
Радионуклидті диагностика ( ядерлі медицина ) – Радионуклидтерді қолдану арқылы ауруды диагностика жасау
Физические основы метода радионуклидной диагностики: Парентеральное введение радиофармпрепарата (РФП); Избирательное поглощение РФП органами, в метаболизме которых участвует данный РФП; Регистрация гамма-излучения в органе с избирательным накоплением РФП; РАДИОАКТИВНОСТЬ - самопроизвольный распад ядра с выделением различных видов излучений, энергии и превращением одних элементов в другие
Терминология, используемая в радиоизотопная диагностика включает характеристику накопления препарата Высокая аккумуляция препарата (горячий очаг) – повышенный кровоток, повышенный метаболизм исследуемого органа, локальная лейкоцитарная инфильтрация, нарушение пассажа среды, поглотившей РФП Низкая аккумуляция (холодный очаг) – отсутствие кровотока, киста, деструктивная полость
АТОМ – нейтральді бөлшек. Ядродан тұрады (+) и электрон (-)
ЯДРО ҚҰРЫЛЫСЫ : ПРОТОНДАР НЕЙТРОНДАР ядрода протондар мен нейтрондар саны әртүрлі болуы мүмкін
Рентген c әулелену Гамма – сәулелену Шыгу көзі Рентген трубкасы Радиоактивті шығу көзі Сәулеленудің ұзақтығы жоғарғы сәулеленуді қосылу ұзақтығы бойымен бүкіл таралу ұзақтығы бойымен
АНРИ БЕККЕРЕЛЬ (1852 -1908) 11 а қпан 1896 жыл радиоактивтіліктің ашылуы ПЬЕР КЮРИ ( 1859 -1906) МАРИ КЮРИ-СКЛАДОВСКАЯ (1876-1934) радиоактивті элементтің 2 жаңа түрі алынды - ПОЛОНИЙ (18.06.1898) - РАДИЙ (28.12.98 )
ИРЕН КЮРИ (1897-1956) ФРЕДЕРИК ЖОЛИО-КЮРИ (1900-1958) В 1934-1936 гг. разработка принципов искусственной радиоактивности ЭНРИКО ФЕРМИ (1901-1954) В 1942 г. на основании цепной реакции создал атомный реактор
Онкология В диагностике опухолей используют статическую сцинтиграфию и одно-фотонную эмиссионную КТ Однофотонные эмиссионные компьютерные томограммы молочных желез - Рак левой молочной железы На томосцинтиграммах в аксиальной (а), фронтальной (б) и сагиттальной (в) плоскостях определяется очаг патологического накопления туморотропного радиофармпрепарата (стрелка) Р адионуклидті диагностиканы қолданылатын аймақ
Кардиология Основной методикой радионуклидного исследования в кардиологии является ОФЭКТ выявление ишемии миокарда определение повреждений (некроза) сердечной мышцы определение метаболизма и жизнеспособности миокарда выявление воспалительных заболеваний сердечно-сосудистой системы оценка центральной гемодинамики и сократительной способности сердца. Пульмонология Основными методиками радионуклидных исследований легких являются перфузионная и вентиляционная сцинтиграфия легких, также ОФЭКТ Перфузионные сцинтиграммы легких - норма Области применения радионуклидной диагностики
Урология және нефрология - Радионуклиярлы зерттеу бүйректің фильтрациясын, секрециясын, уродинамикасын, сонымен қатар паренхиманы, қанайналымын және органның топографиясын анықтай алады Гастроэнтерология - Бауыр, өт шығару және асқазан-ішек жолдары Травматология және ортопедия дене сүйектерінің радионуклиярлы зерттеудің негізгі методикасы статискалық сцинтиграфия. болып табылады. Ол кейде ОФЭКТ толықтырылып отырылады Эндокринология - Сцинтиграфия қалқанша безінің тканнінің функциональді жағдайын анықтайды. Неврология и нейрохирургия - БФЭКТ ( бір-фотонды эмиссионную КТ ) бас миының барынша терең зерттеп, неврологияда кеңінен қолданылады Р адионуклидті диагностиканы қолданылатын аймақ
Статистикалық дене сүйектерінің сцинтиграммасы тік алдынғы және артқы проекциясы Бас миының перфузионды ОФЭКТ Буйректің статистикалық сцинтиграфиясы
Позитронно-эмиссионная томография (ПЭТ) - метод радионуклидной диагностики, основанный на применении РФП, меченных нуклидами - позитронными излучателями При ПЭТ используются РФП - естественные метаболиты, меченные радиоактивным кислородом, углеродом, азотом, фтором. Эти препараты включаются в обмен веществ. В результате можно оценить процессы, протекающие на клеточном уровне Для ПЭТ, используются только ультракороткоживущие нуклиды Радионуклидные исследования на основе позитронно-излучающих нуклидов
