Стол теннисі ойының тарихы
Стол теннисі әлемдегі басты және кең таралған спорттық ойын ретінде 40 жылданастамуақыт болды. Кеш қолданысқа енгізілген ойын түрі болып стол теннисіне қызығушылықҚытайда ( 1 295 480 400 адам құрайды), Үндістанда ( 1 088 056 200 адам ), спорттық ойын түрінде Оңтүстік және Солтүстік Америкада (867 021 600), сондай-ақ Еуропада (729 944 500) екі үш жоспарлық жүйеде қалды. Егерде бізОңтүстік және Солтүстік Американы, Еуропаны қосып салыстырғанда Азияның бір аумағының қызығушылығы анағұрлым жоғары 3 867 443 500 адам ( 2004 жылғы санақ бойыншы). Бірақ та стол теннисімен Азия ғана емес, әлемнің әрбір түкпірінде спорттық ойын ретінде шұғылданады, сондықтанда осы танымал ойынды алғашқы болып қайда қашан басталғанын ешкім нақты айта алмас. Мамандардың айтуы бойынша стол теннисі алғашқы болып Англияда Корольдік теннистің бір түрі болып бастау алған. Стол теннисі АҚШ-та, Үндістанда немесе Оңтүстік Африкада пайда болуы мүмкін ( болжау бойынша соңғы аталған екі мемлекетте стол теннисімен қызметтегі Британ офицерлері ойнаған). Алайда, стол теннисі XIX ғасырдың екінші жартысында пайда болған. Ол кезде бекітілген ереже болған жоқ. Доптар жіптен, кітаптан жасалып, ал ракеткаларға картон қағазы пайдаланылды.
XIX ғасырдың 80- жылдарының аяғында бұл ойын түрі конкуренттік жүйеде дамып ракетка, доп тиімді заттардан жасала бастады. Ойын құралдарын алғашқы жасаушылардың бірі болып Массачустес штатындағы американдық ағайынды Паркерлер фабрикасы шығарып, Еуропаға экспорттады. Алайда, ағылшындық компания Ayres Ltd. бұл ойын түрін «миниатюралық ойын лаун-теннис жабық алаңда» деген жарнама жүргізіп, жеке патент алды. Арнайы ойын доптары резина, немесе тығынды заттармен матамен тігіліп жасалды. Ракеткалар белгілі бір стандарқа сәйкес жасалмады.( күні бүгінге дейін ракеткалардын размерлері әртүрлі формада және де әртүрлі материалдардан жасалып келеді.)
Стол теннисі - әлемдегі ең танымал ойын түрі. үстел теннисі ойыны барысында спортшы күшті, жылдам,епті болуға, қиын жағдайда тез шешім қабылдай алатындай алғырлыққа тәрбиеленеді. Үстел теннисі ойыншылары көзбен мөлшерлей білу және кең көлемде көздің көрсеткіштігі жақсы жетіледі. Үстел теннисінде көп өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Төрелік ету мен жарыс ережелері толықтырылып, ойын тактикасы мен техникасы жетілдірілді.
Ойынның алғашқы атауы – пинг-понг. Пинг-понг атауы 1901 жылы тіркелді. Бұл атау Джон Джеквестің ағайынды Паркерлерге сатуы арқылы қолданысқа енгізілді. Бұл атау екі дыбыстың құралды: Пинг- дыбыс, ракеткамен соққан доптан шыққан дыбыс, Понг – доптың столдан тайып түскенде шыққан дыбыс. 1902 жылы Е.К. Гуд ракеткаға резинка желімдеп, сол арқылы допты айналдыруға мүмкіндік берді. 1921 жылы жаңа атаумен стол теннисі Еуропаға қайтадан қолданысқа енді 1926 жылы Халықаралық Стол теннисі федерациясы (ITTF) құрылды. 1930 жылы 1951 жылдар аралығында жарыстарда Венгрия елі жеңіп алды. 1951 жылдары жоғары көрсеткіштерге Азия мемлекеттері ие болды.(Жапония, Корея, Қытай) 196о жылы столдық теннис Параолимпиадалық ойындар қатарына кірді ( Рим, Италия) 1961 жылы әлемдік чемпионатта жапондық спортсмендер жаңадан топ-спин қағысын енгізді. 1988 жылы столдық теннис олимпиадалық ойындар қатарына енгізілді. ( Сеул, Оңт. Корея)
Стол теннисіне арнайы ДСП материалынан немесе шахмат тақтайшасына ұқсас заттан жасалады. Ұзындығы: 2,74 м (9 пұт) Ені: 1,525 м (5 пұт) Биіктігі: 76 см. (30 дюм. Теннис столы жасыл, қара –көк немесе қара түске боялады.
Ойынға арнайы бір немесе екі қабаттан екі жағынан қапталып ағашатан жасалған ракеткалар пайдаланылады.Стол теннисіне арналған доп целлулоидтан жасалған ақ немесе қызыл-сарғыш түсте болады. Доптың диаметрі – 40 мм, салмағы – 2,7 г.
Үстел теннисі ойынындағы қауіпсіздік ережелері: 1. Мұғалімнің рұқсатынсыз залға кіруге болмайды; 2. Теннис үстелінің жанына отыруға болмайды; 3. Ойыншылардың ойын кезінде біріне – бірі ракетка сілтеп, дөрекі қылық жасауға жол берілмейді; 4.Жаттығуларды орындауды ұйымдастыру барысында қойылатын бірыңғай талаптарды дәл орындау керек.
Үстел, сетка, ракетка, допша
Допты қабылдауға дайын болу Үстелден жарты метрдей қашықтықта тұру; Доптың бағытына қарай қозғалу; Бастапқы бағытқа оралу; 2,3,4, пункттерін ойынның соңына дейін қайталау.
Ойынға қатысушы алғашқы болып допты ракткамен қарсыласына қағу арқылы басталады ( бірінші болып қағу жеребиемен анықталады) Содан кейін ракткамен жасалған соққы, допты секіртіп арнайы жасалған ортадағы сеткага тимей қарсыластың жағына тиіп барып түсу қажет. Ойын мақсаты ережеге сәйкес допты ракеткамен қағысу. Ойын 2 ойыншыдан тұрады немесе екі ойыншыдан құралатын екі командамен жүргізуге болады, баскетболдан айырмашылығы осында. Регби ойынынан айырмашылығы арнайы жасақталған бөлмеде кем дегенде 7,7 және 4,5 м аралығында аумақта ойын жүргізуге болады.
Ойын барысында ойынға қатысушылар столдың шеткі тұсындағы сызықтан кейін тұрып ракеткамен допты қағысу керек. Әрбір жеңіліс қарсыласындағы ойыншыға ұпай алып келеді. ( немесе командаға). 2001 жылы бекітілген халықаралық ереже бойынша әрбір ойын 11 ұпайдан тұрады, бірақ та 21 ұпайдан тұратын ойын үлгісі кәсіптік тұрғыда (танымал) қолданысқа ие. Матч тақ саннан құралған ойыннан тұрады, ( негізі 5 немесе 7) биллярд ойыны іспеттес.
Назарларыңызға көп рахмет!
