Тақырыбы: Белг ілердің тұқымқуалаудағы ДНҚ - ның рөлі Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің «Ахмет Байтұрсынұлы атындағы № 48 мектеп - лицей» КММ Биология пәні мұғалімі: Өкенова Назым Ерболқызы
2 терийлері 7.2.4.1 адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын белгілерді зерттеу, белгілерді анықтаудағы гендердің рөлін түсіндіру; адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын белгілерді зерттеу, белгілерді анықтаудағы гендердің рөлін түсіндіреді Оқу мақсаты Ба ғалау критерийі
3 Тұқымқуалаушылық – ағзалардың өз ататегіне ұқсау қабілеті. Өзгергіштік – ағзалардың өз ататегінен ерекшелену қасиеті. Көпбалалы отбасында ағасы – інісі және әпкелі – сіңлілер арасында бір ұқсастық, ерекшеліктері де бар. Бала ата – анасына ұқсайды, бірақ ерекше де болады. Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік.
4 ДНҚ(дезоксирибонуклеинді қышқылы) – тұқымқуалаушылық заты. ДНҚ – ның молекуласы спиральды екі тізбектен тұрады. 1953 жылы ғалымдар Дж. Уотсон мен Ф. Крик, М. Уилкинстің қатысуымен ДНҚ молекуласының құрылысын ашты. ДНҚ – нуклеин қышқылы
5 ДН Қ – нуклеин қышқылы ДНҚ – ға қатысты бірнеше қағидалар: ДНҚ –кез келген тірі жасуша құрамында болатын химиялық зат. ДНҚ тіршіліктің ядросыз формасы – вирустарда да бар. Ағзалар неғұрлым жақын туыс болса, олардың ДНҚ молекуласының құрамы соғұрлым ұқсас болады. ДНҚ – да ағзаның бүкіл тұқымқуалау ақпараты жазылған. ДНҚ тұқымқуалау ақпаратын сақтап қана қоймай, келесі ұрпаққа тасымалдайды. ДНҚ өздігінен екі еселенеді – өзін – өзі көшіре алады. ДНҚ молекуласы өзгеруі мұмкін. Мұндай өзгеріс – муьация деп аталады. ДНҚ – химиялық зат. Бұл жасуша ядросында болатын хромосомалар.
6 Тұқымқуалау ақпараты Тұқымқуалау ақпараты дегеніміз ағзадағы барлық нәруыздардың аминқышқылдары ретінің жазбасы. Яғни ДНҚ барлық жасушада болады. Сондықтан әрбір жасушада нәруызды қалай жасауға болатыны жазылған. Бұл – тұқымқуалау ақпараты.
7 Тәжірибелік тапсырма Тапсырма №1. Төменде берілген терминдердің айырмашылығын анықтаңыз: Дескриптор: берілген терминдердің айырмашылығын анықтайды Тұқымқуалаушылық Өзгергіштік
8 Тапсырма жауабы Тапсырма №1. Тұқымқуалаушылық Өзгергіштік ағзалардың өз ататегіне ұқсау қабілеті. ағзалардың өз ататегінен ерекшелену қасиеті.
9 Сабақты бекіту Тапсырма №2 ДНҚ- ның 3,4,6 қағидаларын атап, сипаттама беріңіз: Дескриптор: ДНҚ- ның 3,4,6 қағидаларын атап, сипаттама береді 3 қағида 4 қағида 6 қағида
10 Сабақты бекіту тапсырмасының жауабы Тапсырма № 2 3 қағида 4 қағида 6 қағида ДНҚ – да ағзаның бүкіл тұқымқуалау ақпараты жазылған. Ағзалар неғұрлым жақын туыс болса, олардың ДНҚ молекуласының құрамы соғұрлым ұқсас болады. ДНҚ өздігінен екі еселенеді – өзін – өзі көшіре алады.
11 Тәжірибелік тапсырма Тапсырма № 3. Төменде берілген терминге анықтама беріңіз:: Дескриптор: Төменде берілген терминге анықтама береді Тұқымқуалау ақпараты
12 Тапсырма жауабы Тапсырма № 3 Тұжырымдар кестесі Тұқымқуалау ақпараты ағзадағы барлық нәруыздардың аминқышқылдары ретінің жазбасы.
13 Қорытынды Рефлексия. «Мен бүгінгі сабақта...................., (.............толықтырғым келеді) (.........білдім) (................ сұрағым бар)
14 Үй жұмысы §50-51 Біліміңді тексер: Синтез сұрағы -1 және 2.
15 Қолданылған әдебиеттер Сабақ төмендегі оқулық негізінде құрастырылды. Биология 7 сынып, Қоғамдық-гуманитарлық бағыт. Оқулық авторлары: А.Р.Соловьева, Б.Т. Ибраимова, Ж. Алина;
