Қазіргі Жамбыл облысындағы Шу өзенінің жағасында, Жайсаң жайлауында дуниеге келген, 1756 жылы Шымкент облысы, Леңгір ауданының Ақбұрхан ордасында қайтыс болған.
Құдайберді әулетінің өкілі болып табылатын Әлібекұлы Төле биге дейін ешкім би де,байда болмаған. Төле бидің ата-бабалары қарапайым шаруалар екен.
Төле би халқының шешендік – поэтикалық өнерінің дәстүрлерін жастайынан бойына сіңіріп өскен, зерделі,сауатты адам болған.
15-20 жасынан билердің бас қосқан жиналысына қатысып, өзінің әділдігі мен шешендік өнері арқасында таныла бастайды.
Төле би,орта жүздің бас биі Қазыбек Келдібекұлы және қіші жүздің бас биі Әйтеке Байбекұлы үшеуі әз Тәукенің бас кеңесшісі балған.
Қазақ хаңдығының ыдырау және жоңғарлардың басқыншылық соғыстары кезеңінде Төле би басшыға тән қасиетін таныта білді. Жоңғарлар жағдайды пайдаланып, қазақ халқын жойып жібергісі, ал тірі қалғандарын қуғын-cүргінге ұшыратқысы келді.
Төле би Қабанбай, Бөгенбай және Жәнібек батырлармен бірге біртұтас халық майданын құрып, азаттық жолында күрес жүргізді.
Халық ауыз әдебиетінде Төле би туралы көптеген тарихи аңыздар сақталып қалған. Халық арасында Төле би айтты деген мақал-мәтелдер,нақыл сөздер кең таралды.
Т өле Би туралы ә н Тәмән жарлы жиылып, Қоңған жерің көң болмас, Тәмәм сұлтан жиылып, Сөйлеген сөзі жөн болмас. Жаманды қанша мақтасаң, Жайды білер ер болмас. Ел билеген ер жігіт, Сыйласа халқы кұрметтеп, Басына бақыт қонғаны, Қолында болса бар билік, Қараға залым болмаңыз. Лауазымың өссе зорайып, Адалдықты тұншықтырсаң сол айып.
Шымкентте, Түркістанда және Ташкентте билік басында болған Төле би сәулетті ғимараттар сатуға да белсене атсалысты.
