С. Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Алматы - 2023 Дәрıлıк заттарды зерттеу және талдау әдıстерı. Фармацевтикалық химия курсында топтар мен жеке дәрıлıк қосылыстарды зерттеудıң жалпы схемасы Орындаған : Ділдабекова Динара Қарıп – Times New Roman 16 пт
Дәрілік заттар; Сапа көрсеткіштері; Қорытынды ;
Ф а р м а ц е в т и к а л ы қ т а л д а у н е г ı з д е р ı - дәрıлıк заттардын физика - химиялық қасиеттерıнıң қ ұ р ы л ы м ы м е н байланысын талдауға негıзделген. Осы физикалык жане химиялық қасиеттерıн қолдана отырып олардын сапасына баға берıледı. Дәрıлıк заттар ретıнде қолданылатын барлық химиялық заттар сыртқы түрı (« Сипаттама » бөлıмı ), ерıгıштıгı (« ерıгıштıгı » бөлıмı ), химиялық құрамы (« Идентификациялау сынағы » бөлıмı ), тазалығы (« тазалығын сынау » бөлıмı ) бойынша Мемлекеттıк фармакопея талаптарына жауап беруı тиıс, сондай - ақ оның сапасының көрсеткıштерı бойынша : рН мәнı, меншıктı жұтылу көрсеткıшı, меншıктı айналу, балқу температурасы және т. б. белсендı заттың немесе бıрнеше заттардың сандық құрамы « С андық анықтау » бөлıмıнде көрсетıлген шектерде болуы керек. 2 С. Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ Тақырып (1-2 жолдар ) 5-6 сөзден артық емес Ф а р м а ц е в т и к а л ы қ т а л д а у Қ а р ı п – T i m es N e w R om a n 24 п т Қарıп – Times New Roman 10,5 пт
3 С. Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ Қарıп – Times New Roman 10,5 пт Сипаттама. Заттың физикалық күйі мен түсінің сипаттамаларын көрсетіңіз. Қажет болған жағдайда иіс, гигроскопия және полиморфизм туралы ақпарат беріледі. Қатты заттар үшін заттың пішінін көрсету қажет: кристалды, ұсақ кристалды немесе аморфты ұнтақ. Ерігіштік. Ерігіштігін анықтау үшін кең полярлық шкаласын қамтитын еріткіштерді қолдану керек, мысалы: су, алкоголь 96%, гексан және т.б. жеңіл қайнайтын және жанғыш (мысалы, диэтил эфирі) немесе өте улы (мысалы, бензол) еріткіштерді қолдану ұсынылмайды.
4 Идентификация. Субстанцияның түпнұсқалығын анықтау үшıн физика – химиялық және химиялық әдıстер ұсынылады - инфрақызыл спектрометрия, абсорбциялық спектрофотометрия, ЯМР - спектроскопия, жұқа қабатты, газ және жоғары тиıмдı сұйық хроматография және сапалы ( ең алдымен спецификалық ) 13 химиялық реакциялар. ИҚ - спектрометрия әдıсı субстанцияларды сәйкестендıруде басым болып табылады. Балқу температурасы. Сынақ әдетте қатты заттарды сипаттау үшıн қолданылады. Қату температурасы, қ а й н а у т е м п е р а т у р а с ы ( д и с т и лл я ц и я н ы ң т е м п е р а т у р а л ы қ шегı ), тығыздығы, тұтқырлығы, сыну көрсеткıшı. Бұл с ы н а қ т а р с ұ й ы қ з а тт а р д ы с и п а т Қ а т р ı а п – у T i m es ү N e ш w R o ı m н a n 1 0, 5 е п т н г ı з ı л С. е Ж. д А С ı Ф Е. Н Д И Я Р О В а т ы н д а ғ ы Қ а з Ұ М У Сапа бақылау көрсеткıштерı :
М е н ш і к т і а й н а л у. О п т и к а л ы қ б е л с е н д і з а тт а р д ы с и п а тт а у ү ш і н е н г і з і л е д і. С і ң і р у д і ң м е н ш і к т і к өр с е т к і ш і. Бұл көрсеткіш субстанцияның түпнұсқалығымен тазалығының қосымша с и п а тт а м а с ы б о л у ы м ү м к і н. Ерітіндінің мөлдірлігі, ерітіндінің түстілігі. Бұл сынақтар парентеральды, көз, мұрын жәнеқұлақ препараттарын дайындау үшін қолданылатынзаттар үшін міндетті түрде енгізіледі. Сынақ әдеттезаттың Сулы ерітінділерінде жүргізіледі, бірақорганикалық және аралас еріткіштерді қолдануғаболады. Сыналатын ерітінділердің концентрациясыосы субстанциядан ө н д і р і л е т і н н е м е с е д а й ы н д а л а т ы н д ә р і л і к п р е п а р а тт ы ң к о н ц е н т р а ц и я с ы н а ж а қ ы н болуы тиіс.
С у л ь ф а т к ү л і. О л 0, 1 % - д а н а с п а у ы к е р е к. Ауыр металдар. Фармацевтикалық субстанциялардағы ауыр металдар құрамының белгіленетін шектері осы субстанциядан өндірілген препараттың ең жоғары тәуліктік дозасымен және оны қолдану ұзақтығымен айқындалады. М ы р ы ш м ө л ш е р і 0, 0001 % - д а н а с п а у ы к е р е к. Бактериялық эндотоксиндер немесе Пирогендік. Парентеральді қолдануға арналған дәрілік нысандарды дайындауға арналған субстанциялар үшін жүргізіледі. О рамдау және сақталуы. Қаптама және сақтау шарттары 15 белгіленген жарамдылық мерзімі ішінде субстанцияның сапасын қамтамасыз етуі керек. Сапалық реакциялар - қ а р а м а с т а н р е а к ц и я н ы ң бұл молекуланың қалған бөлігінің б і р д е й ә с е р і н т у д ы р а т ы н ф у н к ц и о н а лд ы т а б и ғ а т ы н а т о п т а р д ы а н ы қ т а у ға б а ғ ы тт а л ғ а н р е а к ц и я л а р.
In vitro сынақтар: Дәрілік заттың жасушалардағы және ұлпалардағы әсерін зерттеу. In vivo сынақтар : Жануарлардағы дәрілік заттың әсерін, дозасын, уыттылығын, метаболизмін және фармакокинетикасын зерттеу. Клиникалық сынақтар : Адамдардағы дәрілік заттың тиімділігін және қауіпсіздігін анықтау үшін жүргізіледі. Фармакологиялық әсерін зерттеу:
Ж а л п ы с х е м а : Х и м и я л ы қ қ ұ р ы л ы м д ы а н ы қ т а у Ф и з и к а л ы қ - х и м и я л ы қ қ а с и е тт е р д і а н ы қ т а у Ф а р м а к о л о г и я л ы қ ә с е р і н з е р тт е у М е т а б о л и з м д і з е р тт е у Т о п т ы ң қ ұ р ы л ы м ы м е н қ а с и е тт е р і н с а л ы с т ы р у Т о п т ы ң ф а р м а к о л о г и я л ы қ ә с е р і н с а л ы с т ы р у Ж е к е қ о с ы л ы с т ы ң қ ұ р ы л ы м ы н а н ы қ т а у Ж е к е қ о с ы л ы с т ы ң қ а с и е тт е р і н а н ы қ т а у Ж е к е қ о с ы л ы с т ы ң ә с е р і н з е р тт е у Ж е к е қ о с ы л ы с т ы ң м е т а б о л и з м і н з е р тт е у
Назарларыңызға рахмет ! @kaznmu https:// www.facebook.com/KazNMU https:// www.youtube.com/kaznmu г. Алматы, ул. Толе би, 94 +7 727 338 70 90 kaznmu.kz kaznmu@kaznmu.k z С. Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Тақырып Қарıп – Times New Roman 32 пт Тақырып Қарıп – Times New Roman 14 пт
