Жер ғаламшарының пайда болуы Жердің құрылысы мен құрамы Жер қабықтары және олардың құрамы 5 сынып Жаратылыстану
Сіздің меңгеретініңіз: Жер шарының қалай пайда болғанын Жер шарының құрылысы мен құрамын Сіздің білетініңіз: Жердің пайда болуы туралы қандай болжамдар бар екенін Біздің ғаламшарды қандай қабаттар қоршап тұрғанын
Күн жүйесіндегі ғаламшарлар
Жердің пайда болуы туралы аңыздар
Жердің пайда болуы туралы болжамдар Неміс философы Иммануил Кант Жер шаң бөлшектерінен тұратын, бір - бірімен тартылыс пен итеріс арқылы шеңбер бойынша жылжитын тұманнан пайда болды деген болжамды ұсынған. Жердің қалыптасуында Күннің қатысы жоқ деген. Академик О.Ю.Шмидт ғаламшарлар ( оның ішінде Жер де ) Күн өзіне қосып алатын қатты бөлшектерден пайда болатынын ғылыми дәлелдеген. Жиналған бөлшектер арасынан өткенде, тартылыс күшімен бөлшектер бір - біріне тартылып, күннің маңында айналған. Айналыс нәтижесінен қосындылар жинақталып, ғаламшарға айналған.
“Үлкен жарылыс теориясы” Ғаламның дамуы барысында Жер ғаламшарының пайда болуы туралы көптеген пікірлер болды. Қазіргі кезде жалпы Ғаламның қалыптасуы туралы “ Үлкен жарылыс теориясы” атты қабылданған теория бар. Миллиондаған жыл бұрын ғарыштық кеңістікте үлкен, жанып тұрған, температурасы миллион градустан астам шар болды. Бір уақытта шар жарылды, оның бөлшектері мен материалдары үлкен жылдамдықпен Ғаламға таралып кетті. Жер Күн жүйесінен есептесек үшінші ғаламшар. Шамамен 4,5-4,6 млрд жыл бұрын пайда болған. Алғашқы кезде улы газдармен қайнап жанып тұрған тау жыныстарынан құралған аспан денесі болатын. Миллиондаған жылдар бойы Жер біртіндеп суына бастады. Жердің бетінде бұрынғы жалындап жанып - қызып жатқан массаның үстіне жұқа гранитті қабат пайда болып, қызған кездегі су булары нөсер жаңбырларға айналып, толассыз Жер бетіне жауып тұрды. Жаңбыр сулары Жер бетіндегі ойыстарды, төмен жатқан жерлерді суға толтырды. Бірақ уақыт өте келе су кері қайтып бұрынғы деңгейінен төмен түсті.
Жер қабықтарының қалыптасуы Шамамен миллард жыл өткен соң, Жер суыды, жер қабығы қатайып, ғаламшарымыздың сыртқы қабатын құрады, ал Жердің қойнауынан шыққан газдар жердің тартылысымен Жер атмосферасын құрады. Газдардың бір бөлігі Жер бетінде конденцация арқылы мұхиттарға айналады. Жерде тіршілік пайда болуына барлық жағдай жасалды. Осы принцип бойынша Жерде тіршілік пайда болды.
Жердің ішкі құрылысы
Тапсырма 1 Тіршілік тек Жер шарында ғана бар ма, қалай ойлайсың?
Тапсырма 2 Күн жүйесіндегі ғаламшарлар және Жер Күн жүйесіндегі нешінші ғаламшар Критералды бағалау: Күн жүйесіндегі ғаламшарлары атайды -1 балл Жер Күн жүйесіндегі нешінші ғаламшар екенін анықтайды-1 балл
Жауабы Меркурий Шолпан Жер Марс Юпитер Сатурн Уран Нептун
Тапсырма 3 Жер қабықтарының жоғарыдан тереңге қарай дұрыс орналасу ретін анықта: а) ядро, мантия, жер қыртысы ә) жер қыртысы, мантия, ядро б) мантия, ядро, жер қыртысы в) мантия, жер қыртысы, ядро Критериалды бағалау: - Жер қабықтарын ретімен орналастырып береді -2
Жауабы ә) жер қыртысы, мантия, ядро
