Орындаған Бақытбаев Нұрдәулет
Геоинформациялық жүйе ( қысқаша ГАЖ) – Жер бетіне қатысты ақпараттарды жинау, тексеру, интеграциялау және сұрыптауға арналған компьютерлік жүйе. Компьютерлік технологиялардың, информатика мен компьютерлік графиканың дамуы ГАЖ ды дамытты.
ГЕОИНФОРМАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР ГАЖ құрылымы Технологиялар : әдістер, орындалу реті … Бағдарламалық жасақтама Деректер : географиялық, сипаттамалық Аппаратпен қамтамасыз ету : ЭЕМ, жүйелер, жинақтаушылар, сканер, дигитайзерлер …
ГЕОИНФОРМАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР Г А Ж - геоинформациялық жүйе Ұлттық ( мемлекеттік ) ГАЖ Субрегиональды ГАЖ Жаһандық ГАЖ Субконтинентальды ГАЖ Локальды ( жергілікті ) ГАЖ
Аумақты қамтуына байланысты : ж аһандық ГАЖ; субконтинентальды ГАЖ; ұлттық ГАЖ; региональды ГАЖ; субрегиональды ГАЖ; локальды немесе жергілікті ГАЖ. Басқару бойынша : федеральды ГАЖ; региональды ГАЖ; муниципальды ГАЖ; корпоративті ГАЖ. Функционалдылық бойынша : т олық-функционалды ; мәліметтерді қарауға арналған ГАЖ; а қпаратты енгізуге және өңдеуге арналған ГАЖ; м амандандырылған ГАЖ. Зерттеу облысына байланысты : - картографиялық ; - геологиялық ; - қалалық немесе муниципальды ГАЖ; - табиғат қорғау және т. б.
Алғашқы кезең ( 1950-1970 ж. ) Принципшіл мүмкіншіліктерді зерттеу, технологиялардың, ірі жобалардың теориялық түрде дамуы Мемлекеттердің инициативті кезеңі ( 1970-1980 ж. ) Мемлекеттен сүйеніш табатын геоақпараттық ірі жобалардың дамуы, ГАЖ облысында мемлекеттік институттардың құрылуы Комерциялық даму кезеңі (1980-2000 ж.) ГАЖдың дамуы, қолдану облысын кеңейту, желілі қосымшалардың көрінуі, компьютерлерде геодеректердің бірлескен базаларын қолдайтын жүйелерге жол ашылды Қолданушылық кезең (2000-қаз. уақыт) Жоғары бәсеке геоақпарат сауда өндірушілері арасында ГАЖ пайдаланушыларына артықшылықтар береді, қол жетерлік пайдаланушылық бағдарламалар, дүниежүзлік геоақпараттық инфрақұрылымды құру басы
ГАЖ шынайы өмірдегі мәліметтерді деректер базасы және тематикалық қабат-карталарында сақтай отырып, мәліметтерді картада кескіндейді. ГАЖ қалай жұмыс істейді ?
экологиялы қ мониторинг табиғи қазбаларды басқару ауыл шаруашылығы құрылыс картография жер кадастры туризм сақтандыру және т.б.
Үш қабат : жолдар су ресурстары топография Қабаттар 2 түрлі деректерден : географиялық атрибутивті 2 типтен : векторлық растрлық Географиялық деректер 4 құрылымнан : проекция, масштаб, анықтық және дәлдік 9 жолдар гидрожүйелер топография ұзындығы ені ұзындығы ұзындығы ені ені
ДУБЛЬГИС
15
Қазіргі кезде ГАЖ жүйелері қарқынды дамып келе жатыр және тұтынушыларға ыңғайлы интерфейспен, кең көлемде ақпарат беретіндіктен күнделікті дамып келе жатқан заманда баға жетпес бұйымдарға айналды. Бүгінгі күнде ТМД аумағында 200-ден астам ұйым ГАЖ жүйелерін жетілдіру мақсатында жұмыс істеуде, картогафия саласында толықтыру, өңдеу жұмыстары жеңілдеді. Өркендеген м обильді желілерді қолданатын кез-келген адам ГАЖ арқылы қиындықсыз тұрған орнын анықтай алады және өзіне қажетті ақпаратты сұрақ қою арқылы ала алады.
