Сабитбек Ернур Энерго 20-06 гр
Ерік - бұл ішкі және сыртқы қиындықтарды жеңуге бағытталған қызметті саналы ұйымдастыру және өзін-өзі реттеу, ең алдымен, өзіне, оның сезімдеріне, іс-әрекеттеріне билік ету. Ерік-бұл адамның мінез-құлқын басқару, барлық күш-жігерін мақсаттарына жету үшін жұмылдыру қабілеті. Ерік мінез құрылымына кіретін белгілі бір жеке қасиеттерді қалыптастырады, олар ` ерікті қасиеттер"деп аталады. Жеке тұлғаның ерікті қасиеттері-бұл өмірлік тәжірибе алу процесінде қалыптасқан, ерік-жігерді жүзеге асырумен және өмір жолындағы кедергілерді жеңумен байланысты жеке қасиеттер. Мінез психологиясында адамның көптеген ерікті қасиеттері бар. Мінез-құлық актілерінің көпшілігін анықтайтын жеке тұлғаның негізгі, негізгі ерікті қасиеттеріне мақсаттылық, бастамашылық, айқындық, табандылық, шыдамдылық, тәртіп жатады.
Барлық осы қасиеттер ерікті актіні жүзеге асыру кезеңдерімен байланысты. 1. Ерікті актінің бірінші кезеңі мақсаттылық, бастамашылық, Тәуелсіздік, шыдамдылық сияқты қасиеттермен байланысты, бұл өз кезегінде ерік-жігерді өздігінен анықтаудың көрінісі болып табылады. Бастамашылық-бұл адамның іс-әрекетті жасауға белсенді бағыты. Ерікті әрекет бастамадан басталады. Бастаманың көрінісі өз инерциясын жеңуге ғана емес, сонымен қатар өзін-өзі растауға, ерікті актіге белгілі бір бағыт беруге бағытталған ерікті күш-жігерді білдіреді. Бастамашылық тәуелсіздікпен байланысты. Тәуелсіздік-бұл әртүрлі факторлардың әсеріне ұшырамайтын, басқалардың кеңестері мен ұсыныстарын сыни тұрғыдан бағалайтын, олардың көзқарастары мен сенімдері негізінде әрекет ететін адамның саналы және белсенді көзқарасы. Тәуелсіздік белгілі бір экспозиция болған кезде ғана көрінуі мүмкін. Төзімділік-бұл адамның қарсылыққа саналы және белсенді көзқарасы.
Барлық кезеңдерде, әсіресе ерік-жігердің екінші және үшінші кезеңдерінде, батылдық пен батылдық сияқты қасиеттер қалыптасады.Шешім-бұл тез, негізделген және берік шешімдер қабылдау және іске асыру қабілетінде көрінетін жеке қасиет. Ол іс-әрекеттің мақсатын қою кезінде бастаманы қолдайды. Ол басым мотив пен дұрыс әрекетті таңдауда және мақсатқа жетудің тиісті құралдарын таңдауда белсенді жүзеге асырылады. Сырттай, айқындық ауытқулардың жоқтығынан көрінеді. Шешім іс-әрекеттің мақсаты, оған жету жолдары, күрделі ішкі күресті бастан кешіру, мотивтердің қақтығысы туралы жан-жақты және терең ойлауды жоққа шығармайды. Шешім қабылданған шешімді жүзеге асыру кезінде де көрінеді. Шешуші адамдар құралдарды таңдаудан іс-әрекеттің өзін орындауға тез ауысумен сипатталады. Батылдық-бұл қорқынышқа қарсы тұру және өз мақсатына жету үшін негізделген тәуекелге бару мүмкіндігі. Батылдық-шешімді қалыптастырудың міндетті шарты. Бір жағынан, ерікті реттеу тұрғысынан шешімділікке қарама-қайшы келетін қасиеттер-бұл импульсивтілік, ол адам әрекет еткенде, салдары туралы ойламай, жедел импульстардың әсерінен әрекет етіп, қол астындағы алғашқы құралды немесе мақсатты таңдағанда шешім қабылдауға және жүзеге асыруға асығыс деп түсініледі. Екінші жағынан, шешімділікке күмәнмен де, шешім қабылдағанға дейін ұзақ уақыт ауытқулармен де, оларды жүзеге асыру кезінде сәйкессіздікпен де көрінетін шешілмеу қарсы тұрады.
Атқарушы кезеңде ең маңызды ерікті қасиеттер қалыптасады -энергия мен табандылық, сонымен қатар ұйымшылдық, тәртіп және өзін-өзі бақылау Энергия- бұл мақсатқа жету үшін оның барлық күштерінің шоғырлануымен байланысты жеке қасиет. Алайда нәтижеге жету үшін бір қуат жеткіліксіз. Ол табандылықпен байланысты болуы керек. Табандылық-бұл өз мақсаттарын көздеп, қиындықтармен үнемі және ұзақ уақыт күресу үшін өз күштерін жұмылдыру қабілетінде көрінетін жеке қасиет. Табандылық нашар басқарылатын ерік-жігерге айналуы мүмкін, ол қыңырлықта көрінеді. Қыңырлық-бұл мақсатқа жету үшін ерікті күш-жігерді негізсіз пайдалану арқылы көрінетін жеке қасиет. Ұйымшылдық -- жеке тұлға сапасын, проявляющееся в қабілетін ақылға қонымды жоспарлауға және ұйымдастыруға, барысын өзінің барлық қызметі. Тәртіп-бұл адамның мінез-құлқының жалпы қабылданған нормаларға, белгіленген тәртіпке және іс жүргізу талаптарына саналы түрде бағынуында көрінетін жеке қасиет. Өзін-өзі бақылау-бұл өз іс-әрекеттерін басқара білу, мінез-құлқын саналы түрде қойылған міндеттерді шешуге бағындыру қабілетінде көрінетін адамның сапасы. Мәселелерді шешу барысында өзін-өзі бақылау жоғары мотивтер, жұмыстың жалпы принциптері негізінде қызметті реттеуді қамтамасыз етеді және пайда болатын жедел импульстарға қарсы тұрады. Белгілі бір ерікті әрекетті орындау арқылы адам саналы түрде әрекет етеді және оның барлық салдары үшін жауап береді.
Үш бағыт : 1)еріксіз әрекеттер мен психикалық процестерді ерікті әрекеттерге айналдыру. 2 ) адамның өз мінез-құлқын бақылауға алуы. 3 ) жеке тұлғаның ерік-жігерін дамыту. Сондай-ақ ерікті қасиеттерді дамытуға көмектеседі : Спортпен айналысу Пайдалы дағдыларды үйрету Күн тәртібін сақтау
Ерік-бұл адамның сана- сезімінің элементі, сондықтан ол туа біткен сапа емес, жеке тұлғаны қалыптастыру процесінде қалыптасады және дамиды. Адамның ерік-жігерінің дамуы еріксіз психикалық процестердің ерікті болып өзгеруіне, яғни адамның мінез-құлқын бақылауға ие болуына, жеке тұлғаның ерікті қасиеттерін кез-келген күрделі Қызмет түріне айналдыруға байланысты. Ерікті қасиеттерді дамыту үшін жеке адамдар өзіне маңызды мақсаттар қойып, осы мақсаттарға жету жолындағы кедергілерді жеңуге күш салуы керек. Адам неғұрлым көп кедергілерді жеңсе, оның ерікті саласы соғұрлым дамыған болады. Алайда, адамға қарсы бағытталған психикаға зиян келтіретін оқиғалар немесе әрекеттер оның еркін ` бұзуы " мүмкін. Ерік-жігердің арқасында адам өзінің жеке басын сезінеді және сезінеді, өзінің мінез-құлқы үшін жауапкершілікті өз мойнына алады.
Ерікті қасиеттерді дамыту әр адамның өміріндегі өте маңызды процесс және өмірдің барлық кезеңдерінде қол жетімді.Зерттеулер көрсеткендей, ауыр жүктемелерді бастан кешіретін және басқаларға қарағанда сыртқы кедергілерді жеңетін адам ерік-жігердің даму деңгейі мен жылдамдығынан әлдеқайда жоғары. Шығармашылық белсенділікті көрсете отырып, сондай-ақ спортпен шұғылдану, пайдалы дағдыларды дамыту, күнделікті режимді сақтау, тұрақты жұмыс істеу арқылы ерікті қасиеттерді дамытуға боладыАдам өзіне мақсат қойып, оған қарай жүруі керек, жол бойында түрлі кедергілерді жеңуі керек. Бұл жағдайда ол өзімен және жалқаулығымен күресуі керек. Мақсат неғұрлым үлкен болса және оған жету жолы соғұрлым қиын болса, ерік соғұрлым күшті болады.
