«№61орта мектебі»КММ Денелердің электрленуі,электр заряды, өткізгіштер мен диэлектриктер.
8.4.1.1 – Электр зарядын сипаттау, электроскопты жасау 8.4.1.2 – Үйкеліс және индукция арқылы электрлену құбылысын түсіндіру 8.4.1.3 Электрленудің оң және теріс зарядтарды ажырату, мысал келтіру Сабақ мақсаты 1.Электр зарядтары туралы түсінік қалыптастыру 2.Оң және теріс зарядтарды ажырату, мысал келтіру 3.Үйкеліс және индукция құбылысы арқылы денелерді электрлендіруді сипаттау және практика жүзінде тексеру.
Сұрақ жауап : 1) Құрғақ шүберекпен терезені сүрткенде қандай құбылыс болады?
4. Тарақты алып құрғақ шашты тарағанда, содан кейін кішкене қағазды жақындатқанда нені байқадыңдар?
Жанасқан заттар бір-біріне тартылады,демек өзара электрленеді, олардың арасында электрлік тартылыс күштері пайда болады.Бұл құбылыс үйкеліс арқылы электрлену деп аталады
Электр зарядтарының екі тегі бар: оң және теріс. Аттас зарядтар тебіледі, әр аттас зарядтар тартылады. Теріге ( немесе жібекке ) үйкелген шыны таяқшада пайда болатын электр зарядын оң, жүнге үйкелген янтарьда ( немесе эбоните) пайда болатын электр зарядын теріс заряд деп атау қабылданған.
Металл шар Пластмасса тығынн Шыны Металл корпус Металл таяқша жапырақшалар Электроскоп - грек сөзі-электрді көремін
Оң зарядталған таяқшаны электроскопқа жақындатамыз Оң зарядталған таяқшаны екінші рет жақындатсақ тебісу күші жәнеде арта түседі.
Электрометр Электрометрға оң зарядталған таяқшаны тигізгенде оң зарядтар стрелка және стержень бойлап бөлістіріледі, нәтижеде олар тебіседі. Егер, енді теріс зардяталған таяқшаны тигізсек, онда зарядтар бірін-бірі жоғалтады, нәтижеде олар разрядталып тебісу күші болмағандықтан стрелка бастапқы күйіне келеді.
Адам денесі Жануарлар денесі Ылғал жер Барлық металдар Тұздар мен қышқылдардың судағы ерітінділері НС l фольга
маталар резеңке май пластмасса фарфор шыны янтарь
Жібекке немесе теріге үйкелген шыны таяқшадағы зарядтар оң (+) деп аталған. Жүнге үйкелген эбонит немесе янтарьда пайда болған зарядтар теріс (-) деп аталған.
