1. 2. 3. 4. 1. 2. Берілген суретегі сандарды анықтаңдар Зәр шығаратын және зәр түзетін мүшелерді бөліп атаңдар
Зәр шығару жүйесі Зәр түзетін мүшелер Зәр шығаратын мүшеле бүйрек Зәр шығару өзегі қуық Несепағар түтігі
Ыдырау өнімдерін сыртқа шығару Орналасуы: құрсақ қуысында 1-2 бел омыртқаның екі жағында Пішіні: үрмебұршақ тәрізді, қызғылт-қоңыр түсті Оң жақтағы бүйрек 1-1,5 см төмен орналасады. Неге?
Бүйрек : сыртқы – қыртысты, ішкі - бозды милы қабат милы қабатта конус тәрізді пирамида деп аталатын құрылымдар бар Пирамидалар көптеген каналдардан тұрады ол каналдар бірігіп бүйрек емізікшелерін түзеді. Оларда жиналған зәр тостағаншаларға ашылады. Онда жиналған зәр бүйрек түбекшесіне (лоханка) ашылады. Ол тікелей несепағармен байланысады.
I. Экскреция III. Гомеостаз II. Гормондардың синтезі IV. Зат алмасу Су, тұздар, Зат алмасудың соңғы өнімдері Қышқылдық-негіздік және су- тұз тепе- теңдігі Эритропоэтин кальцитрол Глюкоза қан Аминқышқылдары NH 3 несеп Бүйректің негізгі функциялары :
Бүйректің негізгі құрылымдық және функционалдық бірлігі –нефрон. Бүйректе 1 млн нефорн болады. нефрон екі бөлімнен тұрады : сыртқы бүйрек денешігі – ол қыртысты затта, нефрон өзекшелері – боз милы қабатында орналасады. Нефрон өзекшелері иректеліп әрі өзара қосылып жинағыш түтікшелерді құрайды. Бүйректе артерия қан тамырлары 2 рет қылтамырлар шумағын құрайды.
Нефрон капсуласынан иілгіш каналдар басталады. Каналда : проксималды бөлім, нисходящий и восходящий участки петли Генле, дисталды бөлім. Канал ұзындығы 50 мм, ал жалпы бүйрек каналының ұзындығы 100 км- ге жуық. K аналдар бүйрек тостағаншаларына, одан бүйрек астаушаларына ашылады. Шығарушы артерия тармақталып, иілгіш каналды орап, венозды капиллярлар бүйрек венасына жиналады.
Несеп түзілу Фильтрация Реадсорбция Канальцевая секреция
Фильтрация капиллярлардағы жоғары қысымға байланысты нефорн капсуласында жүреді. Қысым ә рқашанда біркелкі. Бүйрек арқылы әр минут сайын 1 л қан сүзіледі. Нәруызсыз қан плазмасы капсулаға түседі. Алғашқы зәрдің құрамы плазманың құрамы тәрізді. Екі бүйректің де сүзілу ауданы щамамен 5- 6 м 2 тең
Реабсорбция (ре – қосымша қайту деген мағына, қайта қанға сіңірілу ) бүйрек каналдарында жүреді. қалыпты жағдайда барлық глюкоза, аминқышқылдары, витамин, гормондар, су және хлорлы натрий реабсорбцияланады. Нәтижесінде түзілген екінші реттік зәр бүйрек емізікшелеріне түсіп, бүйрек астаушаларына өтеді. Екінші реттік зәр тәулігіне 1-1,5 л
Секреция. До того, как фильтрат покинет нефрон в виде мочи, в него могут секретироваться различные вещества, например ионы К+, Н+, NH4+ могут выделяться в просвет клеток извитых канальцев и выводиться из организма. Работа почек регулируется нервно-гуморальным путем. Одним из способов такой регуляции является увеличение или уменьшение объема крови, протекающей через почки. Это достигается изменением просвета кровеносных сосудов, приносящих кровь к почкам.
Реадсорбция- қан, Тәулігіне 1700 л Фильтрация Секреция Алғашқы зәр Тәулігіне 170 л Екінші ретті зәр Тәулігіне 1-1,5 л
Сұйықтық Құрамындағы заттар Қан Плазма, элементтер Плазма Су, нәруыз, глюкоза, аминқышөылдары, витаминдер, минералды заттар Алғашқы зәр Тәулігіне 170-180 л Су, глюкоза, аминқышқылдары, витаминдер, минералды заттар Екінші ретті зәр Тәулігіне 1-1,5л несепнәр, несеп қышқылы, су (аз мөлшерде ), минералды тұздар
Бүйрек арқылы минутына 1л қан сүзіледі. 5-6 минутта барлық қан сүзледі. Тәулігіне барлық қан бүйрек арқылы 300 рет сүзіледі. Тәулігіне 1700 л қан сүзіліп, тазартылады. Сол уақытта қаннан 180 л сұйықтық сүзіліп, 1,5-2 л зәр түзіледі.
Несепағар ұзындығы 28-34 см. Несеп несепағар арқылы белсенді перистатикалық жиырылу арқылы ағады. Несепағардың диаметрі иілгіш серпімді болуына байланысты 8 см- ге дейін ұлғая алады
Қуық жамбас шоңқаймасының қуысындағы тік ішектің алдыңғы жағында орналасқан бұлшықетті мүше. Қуықта зәр уақытша жиналады. Ол ересек адамда қалың бұлшықеттен түзілген. Қуықтың іші қатпарлы, бірақ ішіне несеп толған уақытта созылады. Қуықтың бұлшықеті жиырылғанда жиналған зәр шығару өзегі арқылы сыртқа шығарылады. Ересек адамда қуықтың сыйымдылығы 500 мл.
Несептің шығарылуы рефлекторлы жүйеленеді. Бұл рефлекс доғалары жұлынның крестцовый отдел бөлімі арқылы өтеді, бірақ үлкен ми сыңарларының әсерінен жүреді. Үлкен ми сыңарларының нейроны несептің бөлінуін реттейтін жұлындағы орталықтардың жұмысын тежелтеді немесе керісінше белсендендіреді. балаларда несептің жұмысын реттеу 2-3 жасында қалпына келеді.
Наполнение Опорожнение Жұлын Сигнал от рецепторов растяжения Произвольный контроль Парасимпатикалық нейроны Симпатикалық нейрон жүйке арқылы реттеу автономды жүйке жүйесіне байланысты. Симпатикалық жүйке жүйесінің әсерінен бүйрек тамырларының кішірейіп, реабсорбцияны күшейтіп, несептің бөлінуін азайтады. Ал парасимпатикалық жүйке жүйесі керісінше әсер етеді.
Канның құрамындағы тұздың мөлшері артса, судың реабсорбциясы күшейіп, несептің бөлінуі азайады. Қанның осмостық қысымы төмендегенде, вазопресиннің бөлінуі азайып диурез артады. Гуморальды жолмен реттелу гипофиздің және бүйрек үсті безінің жұмысына байланысты. Вазопрессиннің мөлшері көп болғанда гипофиздің әсерінен зәрдің түзілу мөлшері азайады. Бүйрек үсті безінің милы қабатынан түзілетін адреналин гормоны зәрдің түзілу мөлшерін азайтуға әкеледі.
Бүйректің несеп түзілуіне қатысуынан басқа атқаратын қызметтері : Бүйректің эндокринді функциясы ренин, эритропоэтин гормондарының синтезіне қатысуына байланысты. Эритропоэтин – сүйек кемігінде эритроциттердің, простагландиндердің – биологиялық белсенді заттардың, артериялды қан қысымын реттейтін гормондардың түзілуіне қатысады,. Метаболическая функция почек. В почках происходит превращение и синтез многих веществ, необходимых для нормального функционирования организма (например, превращение витамина D в его наиболее активную форму — 1,25-дигидроксихолекальциферол (витамин D3). Регуляция кислотно-щелочного баланса. Почки поддерживают нормальное соотношение щелочного и кислотного компонента плазмы крови путем выделения избытка ионов водорода или бикарбоната. Экскретируя из внутренней среды чужеродные и вредные вещества, почки выполняют также защитную функцию.
Гемодиализ (от гемо… и греч. dialysis— разложение, отделение) — очищение крови вне почек при острой и хронической почечной недостаточности (ХПН). Во время гемодиализа происходит удаление из организма токсических продуктов обмена веществ, нормализация нарушений водного и электролитного балансов. Гемодиализ осуществляют одновременно при массивном кровопускании с переливанием такого же количества донорской крови. Наиболее эффективным методом гемодиализа является применение аппарата «искусственная почка ».
Эндокринная функция почек Почки являются местом образования эритропоэтина и кальцитриола, они принимают активное участие в образовании гормона ангиотензина, секретируя фермент ренин. Нарушение функции почек ведет к снижению секреции эритропоэтина и заболеванию анемией.
Предупреждение почечных заболеваний Почки являются жизненно важными органами нашего тела. Нарушение или прекращение их функции неминуемо ведет к отравлению организма теми веществами, которые обычно выводятся с мочой. При нарушении работы почек эти вещества скапливаются в крови и приводят к возникновению тяжелейших состояний, нередко заканчивающихся смертью. Клетки почечных канальцев отличаются высокой чувствительностью к ядам разного происхождения, в том числе и вырабатываемым возбудителями инфекционных заболеваний. Нарушение функций таких клеток сопровождается прекращением образования вторичной мочи. В результате теряется огромное количество воды, глюкозы и других жизненно необходимых веществ. Возникает серьезная угроза жизни человека.
Кариес зубов Ангина Алкоголь, пиво Острая и соленая пища
Строение почки: 1. Мозговое вещество и почечные пирамиды 2. Почечные капилляры 3. Почечная артерия 4. Почечная вена 5. Почечные ворота 6. Почечная лоханка 7. Мочеточник 8. Малая почечная чашка 9. Приносящая клубочковая артериола 1 0. Нефрон 1 1. Большая почечная чашка 1 2. Вершина почечной пирамиды Повтори!
Выпиши в домашнюю тетрадь текст из слайдов где есть значок Выполни задания в рабочей тетради Загляни на сайт: http://mwanatomy.info/?cat=48 Домашнее задание:
