Слайд 2
Алкалоидтар ( alkali – сілті, edos - ұқсас ) - органикалық азотты қосылыстар тегі жағынан өсімдік және жануар тектес, химиялық қасиеттері сілтілерге жақын және фармакологиялық әсері өте жоғары. Алкалоидтар аминдер ретінде келесідей жіктеледі : біріншілік (мескалин, тирамин), екіншілік (эфедрин), үшіншілік (атропин) төртіншілік аммоний негіздері Алкалоидтар келесі түрлерінде болады: негіз, тұздар, N-оксидтер
Слайд 3
А лкалоидтарды жіктеу Барлық алкалоидтар 3 топқа бөлінеді: Шынайы алкалоидтар – ге тероциклды қосылыстар немесе амин қышқылдарынан пайда болғандар. Протоалкалоидтар ( биогенді аминдер, ациклды алкалоидтар ) – азот атомы гетероциклдардан тыс жерде орналасады, бірақ амин қышқылдарынан түзіледі; Псевдоалкалоидтар (изопренды алкалоидтар) – амин қышқылдарынан түзілмейтін және гетероциклға байланысты емес топтарға жіктелетін алкалоидтар.
Слайд 5
Алкалоидтар жіктелуі жалғасы 2. ФИЛОГЕНЕТИКАЛЫҚ ( БОТАНИКАЛЫҚ ) ПРИНЦИП – бір тұқымдастың өсімдіктерінен бөліп алынған алкалоидтар бойынша, (мысалы, ипекакуана, колхицин алкалоидтары, секуринега ). Solanaceae, Apocynaceae, Papaveraceae, Ranunculaceae, Fabaceae. 3. ФАРМАКОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ – фармакологиялық әсері бойынша, мысалы: Наркотикалық анальгетиктер : морфин, кодеин, м-холинолитиктер: атропин, папаверин, скополамин, ОНЖ қоздыратың кофеин, секуренин, стрихнин, Жөтелге қарсы алкалоидтар: глауцин, кодеин, ликорин.
Слайд 9
Физика - химиялық қасиеттері Қатты кристалды заттар (егерде құрамында келесі атомдар болса С, Н, N, О), құрамында оттегі жоқ алкалоидтар - сұйықтықтар, бірақ тұздары - қатты кристалды зат Түссіз тек кейбір алкалоидтар түсті болады ( берберин сары түсті), дәмі ашты нақты балқу және қайнау температурасы болады, Алкалоидтар – сұйықтықтар су буымен айдалуы мүмкін (конин, никотин, пахикарпин, колхицин, физостигмин), Ерігіштігі алкалоид түріне байланысты: Алкалоид негіздер органикалық еріткіштерде ериді (спиртте, эфирде, хлороформда, бензолда) ал суда аз ериді немесе мүлдем ерімейді. Тек кофеин, эфедрин, кодеин, пилокарпин, суда ериді, Алкалоидтар тұздар –суда еридібал органикалық еріткіштерде ерімейді, Оптикалық активны – солға бұратын изомерлер фармакологиялық активны, УФ- жарығында флюоресценция береді (қөқ, жасыл, сары), әлсіз негіздер (тек – кодеин кұшті негіз, ең әлсіз – кофеин), сулы ерітінділерінде немесе сулы спиртті ерітінділерінде (рН ортасы 8-8,5)
Слайд 10
Алкалоидтарды ДӨШ бөліп алу 2. Алкалоид тұздарды бөліп алу . 1.алкалоид-негіздерді бөліп алу
Слайд 11
алкалоидтарға сапалық реакциялар I. Жалпы топтық (тұнбаға түсіру) – келесі реактивтермен : Вагнера, Бушарда, Люголя ( йод калия йодидінде); Драгендорф ( нитрата висмута основного, йодида калия и уксусной кислоты); Майера (раствор дихлорида ртути и калия йодида); Марме (раствор кадмия йодида и калия йодида) Зонненштейна – фосфорномолибден қышқылы (H 3 PO 4 ·12MoO 3 ·2H 2 O) – аморфты сары түсті, тұнба көк жасыл түске айналады молибден қышқылына дейін тотықсызданады; Шейблера - фосфорновольфрам қышқылы (H 3 PO 4 ·12WoO 3 ·2H 2 O); Бертрана – кремневольфрам қышқылы (SiO 2 ·12WoO 3 ·4H 2 O); Хагер реактиві (қаныққан пикрин қышқылы); Жана дайындалған 5 % танин ерітіндісі. II. Түсті спецификалық ) - конц (азот, күкірт қышқылдары) – келесі реактивтермен: Эрдман ( конц азот және күкірт қышқылдары); Фреде ( молибдат аммоний конц күкірт қышқылында); Марки (формальдегид конц күкірт қышқылында); Вазицки ( п -диметиламинобензальдегид конц күкірт қышқылында). I I I. Спецификалық - топтық реакциялар: Мурексид сынамасы – пурин алкалоидтары. Витали-Морена реакциясы - тропан алкалоидтары.
Слайд 12
Алкалоидтардың сандық талдауы Сандық талдауы 3 этаптан тұрады: алкалоидтарды бөліп алу тазалау сандық талдау Сандық талдау әдістері: сусыз ортада қышқылды негізді титрлеу алкалоидтар негіздер және тұздар (пахикарпин, тропан алкалоидтары, кокаин, платифиллин, сальсолин, морфин, резерпин, сферофизин, эфедрин т.б); нейтралдау : а) тура титрлеу алкалоид-негіздерді қышқылмен титрлеу; б) кері титрлеу артық қышқылды сілтімен титрлеу; в)алкалоид тұздарды сулы спиртті ортада органикалық еріткіш қосып титрлеу г) йодпен тура титрлеу комплекс түзу реакциясы, (кофеин, теобромин, теофилин, полийодидтер алу ); гравиметрия ; физика-химиялық әдістер (фотометрия, полярография, полярометрия, спектрофотометрия, фотонефелометрия )
Слайд 14
Алкалоидтардың локализациясы Алкалоидтар негізінен келесі тіндерде жиналады: бөлуші тіндер; эпидермальді және гиподермальді жасушаларда ; өткізгіш шоқтарда; Латекс сосудтарында Алкалоидтар негізінен өлі тіндерде кездеседі, хина ағашының қабығының паренхимасында. Морфологиялық топтарда келесідей орналасады аконитте - түйнекте, кокаинда- жапырақтарында, болиголовта -жемісінде, физостигмада -тұқымында, красавкада –барлық мүшелерінде. Биологиялық қызметі. алкалоидтар алмасу процесстеріне қатысады : өсімдіктерде гормон және катализатор ретінде, қорғаныс бактериялардан ; антифиданттар - жануарлар қорғау ; сенсибилизаторлар.
Слайд 15
Сильнодействующее алкалоидоносное сырье хранят по списку Б. Исключение составляют клубнелуковицы безвременника и семена чилибухи, которые сохраняют по списку А. Любое сырье предохраняют от действия влаги и света. Работа с этим токсичным сырьем требует соблюдение определенных мероприятий безопасности. Чистые алкалоиды хранят по списку А. Галеновые препараты (настойки, экстракты), как правило, - по списку Б. Сушка и хранение ЛРС, содержащего алкалоиды Меры безопасности при работе с алкалоидами инструктаж сборщиков; работа при заготовке сырья только под наблюдением инструктора; подростки, школьники, беременные и кормящие женщины не допускаются к работе с алкалоидоносами; во время сбора не прикасаться руками к глазам, лицу, после работы вымыть руки с мылом; при переработке, сушке, сортировке, упаковке защищать рот и нос респиратором или влажной марлевой повязкой, а глаза - защитными очками; не принимать пищу, не курить, не прикасаться руками к глазам и лицу; после окончания работы вытряхнуть верхнюю одежду, вымыть лицо и руки с мылом, промыть респиратор; иметь аптечку с медикаментами для оказания первой медицинской помощи при первых признаках отравления.
Слайд 17: Бір жылдық қызыл бұрыш жемістері, Плоды перца стручкового - Fructus Capsici Бір жылдық қызыл бұрыш, Перец стручковый однолетний - Capsicum annuum Пасленовы е – Solanaceae, Алқалылар
капсаициноидтар: капсаицин, нордигидроккапсаицин, гомодигидрокапсаицин, дәрумендер: С, Р, В 1, В 2, фоль, никотин қышқылдары, каротиноидтар, стероидты сапониндер, гликоалкалоид соланин, флавоноидтар: апигенин, лютеолин, кумарин: скополетин, макро- и микроэлементтер: K, Na, Ca, Hg, Mn, Al, Fe Фармакологиялық әсері Жабысқақ пластырь, жақпа майлар, линименттер, Капситрин, Капсин, Финалгон, Никофлекс – жергілікті қыздыратын ауырғанды басатын дәрілер. Тұндырмасы тәбет ашатын ашы. Бұрыш тозаңының өте құйдіргіш әсері бар ! Протоалкалоиды Бір жылдық қызыл бұрыш жемістері, Плоды перца стручкового - Fructus Capsici Бір жылдық қызыл бұрыш, Перец стручковый однолетний - Capsicum annuum Пасленовы е – Solanaceae, Алқалылар Капсаицин, ванилиламид изодециловой кислоты
Слайд 18: Қылша шөбі, Трава эфедры - Herba Ephedrae Қырықбуын қылша, Эфедра хвощевая - Ephedra equisetina Қылшалар, Эфедровые - Ephedraceae
алкалоидтар (1,5 – 2%): L -эфедрин, псевдоэфедрин, метилэфедрин, D изомері -норпсевдоэфедрин (катин), иілік заттары Фармакологиялық әсері « Эфедрин гидрохлориді » - адреномиметик аллергияға қарсы ОНЖ стимуляторы, препараттары: « Теофедрин », « Антастман », « Эфатин», « Бронхолитин», « Солутан» - бронхолитикалық әсері бар. Эфедрин наркотикалық әсері бар заттарға жатады! Протоалкалоиды Қылша шөбі, Трава эфедры - Herba Ephedrae Қырықбуын қылша, Эфедра хвощевая - Ephedra equisetina Қылшалар, Эфедровые - Ephedraceae
Слайд 21: Итжидек жапырағы, Листья красавки - Folia Belladonnae И. шөбі, Трава красавки - Herba Belladonnae И. тамыры, Корни красавки - Radices Belladonnae Кәдімгі итжидек, Красавка (белладонна) обыкновенная - Atropa belladonna Пасленовые – Solanaceae, Алқалылар
Тропан алкалоидтары (тамырында1,3%, гүлдерінде 0,6% ): гиосциамин, атропин (рацемат); скополамин, апоатропин, беладонин, кускгигрин, флавоноидтар, кумариндер, стериндер Фармакологиялық әсері Тұндырма, тамшы, қою, құрғақ экстракт ; « Солутан», таблеткалары Бекарбон, Бесалол, Беллатаминал», суппоз. « Бетиол», « Анузол» - спазмолитикалық, ауруды басатын дәрілер. «Атропина сульфат» - ампулада М-холинолитик. Тропановые алкалоиды Итжидек жапырағы, Листья красавки - Folia Belladonnae И. шөбі, Трава красавки - Herba Belladonnae И. тамыры, Корни красавки - Radices Belladonnae Кәдімгі итжидек, Красавка (белладонна) обыкновенная - Atropa belladonna Пасленовые – Solanaceae, Алқалылар Жойылуға қауіпы бар өсімдік. Красавка – редкое, исчезающее растение флоры!
Тропан алкалоидтары: 0, 1% жапырағында гиосциамин, скополамин, флавоноид: рутин. Өсімдіктің жағымсыз, есеңгіретін әсері бар ! Рудеральді өсімдік: қоқыста, далалы жерлерде,үйлер маңында, бақтарда өседі. Фармакологиялық әсері Мендуана майы - Oleum Hyoscyami – анальгетик, невралгияға, ревматизге; қарсы қолданады. Жапырақтары « Астматин » құрамына кіреді. Тропановые алкалоиды Мендуана жапырағы, Листья белены - Folia Hyoscyami Қара мендуана, Белена черная - Hyosciamus niger Пасленовые – Solanaceae, Алқалылар
Тропан алкалоидтары: 0,37% гиосциамин, скополамин, атропин витаминдер: каротиноидтар, эфир майы иілік заттар Тұқымында майлы майлар 45% Фармакологиялық әсері Антиастматикалық жинақ, сигареттер « Астматин », « Астматол », мендуана майы - Oleum Stramonii – анальгетик. Тропановые алкалоиды Сасық мендуана жапырақтары, Листья дурмана - Folia Stramonii Сасық мендуана, Дурман обыкновенный - Datura stramonium Пасленовые - Solanaceae, Алқалылар
Слайд 24: Үнді мендуана тұқымдары, Семена дурмана индейского – Semen Daturae innoxiae Дурман индейский - Datura innoxia Пасленовые - Solanaceae, Алқалылар
тропан алкалоидтары 50% : скополамин, гиосциамин, норгиосциамин, тропин, псевдотропин, никотин, соңын ішінде ең көп мөлшерде скополамин кездеседі. Фармакологиялық әсері Тұқымдары өндірісте таза алкалоидтар көзі болып табылады.. Скополамин гидробромиді – психиатрияда тыныштандырғыш дәрі ретінде; « Аэрон » ( скополамин мен гиосциамин қоспасы ) –теңіз ауруында. Тропановые алкалоиды Үнді мендуана тұқымдары, Семена дурмана индейского – Semen Daturae innoxiae Дурман индейский - Datura innoxia Пасленовые - Solanaceae, Алқалылар
Слайд 25: Кока жапырақтары, Листья коки – Folium Cocae Кокаин бұтасы, Кокаиновый куст – Erytroxylum coca Эритроксиловые - Erytroxylaceae
тропан алкалоидтары: кокаин, экгонин, гигрин, куксгигрин Фармакологиялық әсері Кокаин гидрохлориді – жергілікті анестетик, ЛОР және көз ауруларында. Кокаин – наркотикалық зат! Тропановые алкалоиды Кока жапырақтары, Листья коки – Folium Cocae Кокаин бұтасы, Кокаиновый куст – Erytroxylum coca Эритроксиловые - Erytroxylaceae
Слайд 27: Жалпақ жапырақты зиягүл, Трава крестовника плосколистного - Herba Senecionis platyphylloides Жалпақ жапырақты зиягүл, Крестовник плосколистный – Adenostyles (S enecio ) platyphylloides Астровые – Asteraceae, Астрагүлділер
пирролизидин алкалоидтары: платифиллин (0,5-0,9%), сенециофиллин, сарацин, неоплатифиллин, сенеционин-N-оксид, Фармакологиялық әсері Платифиллина гидротартрат, Палюфин – спазмолитик; Диплацин - (миорелаксант) Пирролизидиновые алкалоиды Платифиллин
Слайд 30: Темекі жапырақтары, Листья табака – Folia Nicotianae Темекі, Табак – Nicotiana tabacum Пасленовые - Solanaceae Алқалылар
алкалоидтары: никотин (0,3-6%), шайырлар, эфир майы органикалық қышқылдар Фармакологиялық әсері Темекі - никотин қышқылы мен никотинамид (РР дәрумені) алу көзі болып табылады. Никотин сульфатының сулы ерітіндісі - инсектицид. Пиридиновые алкалоиды Никотин
Слайд 32: Қандауыр термопсис шөбі, Трава термопсиса ланцетного - Herba Thermopsidis lanceolatae Термопсис тұқымы, Семена термопсиса - Sem i n a Thermopsidis Термопсис ланцетный - Thermopsis lanceolata Бобовые - Fabaceae Бұршақтар
Алкалоидтар 2,5%: термопсин, анагирин, гомотермопсин, цитизин, метилцитизин. пахикарпин, гликозид термопсиланцин, флавоноидтар, сапониндер, иілік заттар, шайырлар, шырыштар, эфир майлары, витамин С Фармакологиялық әсері Тұнба, құрғақ экстракт ; жөтелге қарсы таблеткалар – қақырық түсіретін дәрілер. Тұқымынан – « Цититон» (0,15% цитизин еріт) – аналептикалық әсері бар, асфиксияда қолданады. « Табекс » - табл. Шылым шегуден арылтады. Хинолизидиновые алкалоиды Термопсин Цитизин
Слайд 33: Қалың жемісті софора шөбі, Трава софоры толстоплодной - Herba Sophorae pachycarpae Софора толстоплодная - Sophora pachycarpa (Vexibia pachycarpa) Бобовые - Fabaceae, Бұршақтар
алкалоидтары: пахикарпин ( 0,5%), оптикалық изомері спартеин, анабазин, метилцитизин, пахикарпин, софоромин, софокарпин, матрин Фармакологиялық әсері Пахикарпин гидройодид – ганглиоблокатор, өте жақсы спазмолитик, эндартериит, миопатияда қолданылады. Хинолизидиновые алкалоиды Пахикарпин
Слайд 34: Секуринега өркендері, Побеги секуринеги - Cormus Securinegae Жартылай бұталы секуринега, Секуринега полукустарниковая - Securinega suffruticosa Молочайные - Euphorbiaceae, Сүттігендер
алкалоидтар: секуринин 0,3%, норсекуренин, суфрутикодин, суфрутиконин, алосекуринин, дигидросуфрутиконин, секуринолдар А, В, С Фармакологиялық әсері Секуринин нитраты – ОНЖ көздыратын, тонус көтеретін әсері бар, астения, неврастенияда қолданылады. стрихнин алмастырушысы! Хинолизидиновые алкалоиды Секуринин
Слайд 35: Тандамалы плаун шөбі, Трава плауна-баранца - Herba Huperziae selaginis Баранец обыкновенный - Huperzia selago = Lycopódium selágo Плауновые - Lycopodiaceae, Плаундар
Алкалоидтары 0,4-1,1%: аннотинин, ликоподин, селягин, псевдоселягин, шайырлар, флавоноидтар Фармакологиялық әсері 5% сулы тұнбасы –құсық шақыратын дәрі, алкоголизмді емдеуге қолданады.; Улы! Хинолизидиновые алкалоиды Аннотинин
Слайд 38: Көкнәр қаошағы, апиын, Коробочки мака - Capita Papaveris Мак снотворный - Papaver somniferum Маковые - Papaveraceae, көкнәрлар
Алкалоидтары : морфин – до 12%, кодеин – 1%, тебаин – 0,5%, папаверин – 1%, наркотин – 5%, нарцеин – 0,5%, коптизин, берберин, протопин, криптопин, ақуыздар Көмірсулар Шырыштар Органикалық қышқылдар Фармакологиялық әсері Омнопон (апиын алкалоидтар тұздарының қоспасы), Морфин, Морфилонг – наркотикалық әсері бар анальгетиктер; Кодеин, Кодтерпин, таблеткалар жөтелге қарсы ; Пафиллина гидротартрат, Папазол, Келеверин, Келатрин, Бепасал, Тепафилин, Папаверина гидрохлорид – спазмолитиктер. Изохинолиновые алкалоиды
Слайд 39: Сары глауциум шөбі, Трава мачка желтого - Herba Glaucii flavi Мачок желтый - Glaucium flavum Маковые - Papaveraceae
алкалоидтары: глауцин, коридин, изокоридин, изоболдин, протопин, алокриптопин, сангвинарин, хелепорин, хелерубин, норхеледонин, хеледонин, мангофлорин, Органикалық қышқылдар: фумаровая глауциновая, диоксималейновая, шырыштар, флавоноидтар: рутин Фармакологиялық әсері Глауцина гидрохлорид, Глаувент, Бронхолитин – жөтелге қарсы дәрілер. Изохинолиновые алкалоиды Глауцин
Слайд 40: Маклея шөбі, Трава маклеи - Herba Macleayae Маклея мелкоплодная - Macleaya microcarpa Маковые – Papaveraceae, көкнәрлар
Алкалоидтары : сангвинарин, хелеритрин, протопин, алокриптопин, берберин Фармакологиялық әсері Сангвиритрин – полиомиелит,миопатия, бұлшық еттің дистрофиясында. Изохинолиновые алкалоиды
Слайд 41: Сүйелшөп шөбі, Трава чистотела - Herba Chelidonii Үлкен сүйелшөп, Чистотел большой - Chelidonium majus Маковые – Papaveraceae, көкнәрлар
алкалоидтары 1,8-3%: хелидонин, гомо-, окси-, метоксихелидонин, хелеритрин, сангвинарин, протопин, спартеин, берберин, сапониндер, флавоноидтар, органикалық қышқылдар, витамин С Фармакологиялық әсері тұнбасы –өт айдайтын, диуретикалық, ауырғанды басатын дәрі; шырыны «Чистотел» - сүелді кетіру үшін, экзема, қотыр ауруларын емдеуге қолданады. « Украин » - қатерлі ісікке қарсы препарат. Изохинолиновые алкалоиды
Слайд 42: Бөріқарақат жапырағы, Листья барбариса - Folia Berberidis Б. тамыры, Корни барбариса - Radices Berberidis Барбарис обыкновенный - Berberis vulgaris Барбарисовые - Berberidaceae Бөріқарақаттар
алкалоидтары: берберин, оксиакантин, бербамин, пальматин, колумбимин, ятрорицин, берберубин, полисахаридтер витаминдер: С, каротиноидтар, флаваноидтар, антоциандар, фенолкарбон қышқылдары Фармакологиялық әсері Жапырақтарының тұнбасы мен тұндырмасы – өт айдайтын, қабынуға қарсы, гипертинияда қолданады. Тамырларынан б ерберина бисульфат алынған – өт қапшығының қабынуында, гепатит өтте тас жиналғанда қолданады. Изохинолиновые алкалоиды
Слайд 43: Жалаң стефания тамыртүйнектері,, Клубень с корнями стефании гладкой - Tuber cum radicibus Stephaniae glabrae Стефания гладкая - Stephania glabra Луносемянниковые - Menispermaceae, Айлауықтар
алкалоидтары: 8% гиндарин, стефаглабрин, гиндаринин, стефанин, циклеанин Фармакологическое действие Гиндарина гидрохлорид – седативті гипотензивті әсері бар. Стефаглабрин сульфат – полимиелит, миопатия, миастенияда қолданылады. Изохинолиновые алкалоиды
Слайд 44: Унгерния жапырақтары,Лист унгернии - Folia Ungerniae Унгерния Виктора - Ungernia victoris Унгерния Северцова - Ungernia sewertzowii Подснежник Воронова – Galanthus Woronowii Амариллисовые – Amaryllidaceae Ө збекістан, Тәжікстан аумағының эндемді түрі
алкалоидтары: галантамин, галантин, ликорин Фармакологиялық әсері Галантамина бромгидрат унгерния Виктора өсімдігінен алынған препарат – миопатия, паралич, полиомиелит ауруларында қолданады; Ликорин гидрохлориді унгерния Северцова өсімдігінен алынған –жөтелге қарсы, қақырық түсіретін, құсық шақыратын әсері бар. Изохинолиновые алкалоиды
Слайд 45: КУРАРЕ – CURARE Қабығы мен сабақтары, Кора или стебли Strychnos castelnal, S. toxifera (чилибуха ядовитая), S. crevanxii сем. Loganiaceae, Chondodend r on tomentosum (хондодендрон войлочный) сем. M eni spe m aceae
алкалоидтары: (+)-тубокурарин, кулабашкурарин, токсиферин Фармакологиялық әсері Тубокурарина гидрохлорид – миорелаксант. Изохинолиновые алкалоиды
Слайд 47: Хина ағашының қабығы, Кора хинны - Cortex Chinae Хинное дерево - Cinchоna (C. calisaya, C. ledgeriana, C. officinalis, C. robusta, C. succirubra) Мареновые – Rubiaceae мареналар
алкалоиды: хинин, хинидин, цинхонидин, цинхонин Фармакологиялық әсері Хинин гидрохлорид, хинин дигидрохлорид, хинин сульфат – малярияға қарсы дәрілер. Хинидин сульфат, Хинипэг, Кинидурон – антиаритмиялық дәрілер тахикардия, аритмияда қолданылады. Хинолиновые алкалоиды
Слайд 49: Инкарнатты пассифлора шөбі, Трава пассифлоры - Herba Passiflorae Пассифлора инкарнатная - Passiflora incarnata Страстоцветные - Passifloraceae Пассифлоралар
алкалоиды: гармин, гармал, гармол, норгарман, флавоноидтар: витексин, кверцетин, апигенин, лютеолин, кумариндер, хинондар, пектин заттары Фармакологиялық әсері Сұйық экстрактысы, Пассит, Новопассит – ұйқысыздықта, неврастенияда қолданылады. Индольные алкалоиды
Слайд 50: Жылан раувольфия тамыры, Корень раувольфии змеиной - Radices Rauwolf i ae serpentinae Раувольфия змеиная - Rau w olfia serpentina Кутровые – Apocynaceae кендірлер
алкалоидтары: резерпин, серпентин, аймалин, ресциннамин, дезерпидин Фармакологиялық әсері Раунатин, Раувазан, Резерпин, Адельфан, Кристепин, Бринердин, Канесцин, Реканесцин – гипотензивнті дәрілер ; Аймалин, Пульснорма - антиаритмиялық дәрі. Индольные алкалоиды серпентин
Слайд 51: Қызғылт катарантус шөбі, Трава катарантуса розового - Нerba Catharanthi rosei Катарантус (барвинок) розовый - Catharanthus roseus = Vinca rosea Кутровые - Apocynaceae Кендірлер
алкалоидтары: аймалицин, винкристин (винкалейкокристин), винбластин (винкалейкобластин), лейрозин (винлейрозин), лейрозидин, серпентин, виндолинин, лохнерин, виндезин, лейкокристин, родивин, лейрозивин, катарантин, виндолин, флавоноидтар, лейкоантоцианидиндер, Тритерпенді қышқыл: урсоловая Фармакологиялық әсері Розевин, Винбластин, Велбе, Цитобластин, Винкристин (Онковин, Онкокристин), Велбан, Винорельбин – цитостатиктер, лейкоз, лимфосаркомада қолданылады. Индольные алкалоиды Виндолин Катарантин
Слайд 52: Стрихнос нукс вомика тұқымы, Семя чилибухи (рвотного ореха) - Semina Strychni (Semen Nux vomicae) Чилибуха - Strychnos nux vomica Логаниевые - Loganiaceae
алкалоидтары 30%: стрихнин, бруцин, крахмал, белки, оксикорич қышқылы: хлорогеновая қышқылы Фармакологиялық әсері Стрихнин нитрат, тұндырмасы, құрғақ экстракт ОНЖ қоздырушы әсері бар, Ағзада зат алмасу процесін жақсартады. ( А тізімінде, өте улы зат)! Индольные алкалоиды
Слайд 53: Қара күйе, Спорынья (маточные рожки) - Secale cornutum. Спорынья - Claviceps purpurea Спорыньевые - Clavicepitaceae Класс сумчатые грибы – Ascomycetes Ergot ( лат., фр., англ.) - спорынья Қалталы саңырауқұлақтар
алкалоидтары 30%: эрготамин, эргозин, эргостан, эргокристин, эргокриптин, эргометрин, эргокорнин, биогенді аминде: гистамин, тирамин, триметиламин, холин, ацетилхолин, майлы майлар, сүт қышқылдары Индольные алкалоиды
Слайд 54
Тобы Солға бұратын изомері Оңға бұратын изомері Эрготамина Эрготамин Эргозин Эрготаминин Эргозинин Эргостина Эргостин Эргостинин Эрготоксина Эргокристин Эргокриптин Эргокорнин Эргокристинин Эргокриптинин Эргокорнинин Эргометрина Эргометрин Эргометринин Индольные алкалоиды спорыньи Фармакологиялық әсері Сұйық, қою экстракттары, Эрготал, Эргометрин малеат, Эрготамин гидротартрат – жатыр бұлшық еттерінің жиырылуын күшейтеді және қан кетуді тоқтатады. Дигидроэрготамин, Дигидроэрготоксин – гипотензивті әсері бар ; Парлодел (бромкриптин) – сүт бездерінің ісігінде қолданады., Перголид – Паркинсона ауруында, Кофетамин, Кофергот – ОНЖ стимуляторы.
Слайд 55: Калабар бұршақтары, Семена физостигмы (калабарский боб) – Sem e n Physostigmae Физостигма ядовитая – Physostigma venenosum Бобовые – Fabaceae, Бұршақтар
алкалоидтары 30%: физостигмин (эзерин), генезерин, майлы майлар, эфир майы Фармакологиялық әсері Физостигмин салицилаты – ат ропин антагонисты, глаукоманы емдеуде қолданылады. Индольные алкалоиды
Слайд 57
Пурин алкалоидтары Бір шыны кофеде 100 - 150 мг кофеин бар, ал бір шыны шәйда – 60 - 75 мг, сұйық какаода – 5 - 40 мг, колада – 40 - 60 мг
Слайд 58: Шәй жапырағы, Листья чая - Folia Theae Қытай шәйы, Чай китайский - Thea sinensis ( Camelia sinensis) Чайные - Theaceae, Шәйлер
алкалоидтары: кофеин (1,5-5%), теофиллин, теобромин, ксантин, гипоксантин, изатин, иілік заттары 20-25%, флавоноидтар, катехиндер, эфир майы, витаминдер: С, К, В 1, В 2, РР, сапониндер Фармакологиялық әсері Шәй – тонус беретін, ОНЖ қоздыратын, жүрек және тыныс алу жолдарының жұмысын жақсартатын қасиеті бар. Улануда қолданылатын әмбебап құрал. Р-витаминдік әсеріде бар.) Пуриновые алкалоиды
Слайд 60: Трава аконита белоустого - Herba Асоп itum leucostom um Аконит белоустый - Aconitum leucostomum Лютиковые - Ranunculaceae
Действующие вещества алкалоиды: ликоктонин, лаппаконитин, лаппаконидин, мезаконитин, аксин, дубильные вещества, сапонины, кумарины Фармакологическое действие Алапинин - антиаритмическое Дитерпенді алкалоидтар
Слайд 61: Трава аконита джунгарского свежая - Herba Асоп itum sopngorici recens Аконит джунгарский (борец) - Асопиит soongoricum Лютиковые - Ranunculaceae
Действующие вещества алкалоиды: группа аконитина: аконитин; группа атизина: зонгорин, ацетилзонгорин Фармакологическое действие Настойка из свежей травы - раздражающее, отвлекающее при радикулите, ревматизме, невралгии
Слайд 62: Торжемісті тегеурінгүл шөбі,Трава живокости сетчатоплодной - Herba Delphin ii dictyocarp ae Трава живокости спутанной - Herba Delphin ii confusi Живокость сетчатоплодная - Delphinium dictyocarpum Лютиковые - Ranunculaceae сарғалдақтар
алкалоиды: ликоктонин атизин: метилликаконитин эльделин, элатин; аконитин, кондельфин Фармакологиялық әсері Мелликтин, Кондельфин - миорелаксант (кураре тәрізді әсер береді) Дитерпенді алкалоидтар
Слайд 63: Тармақталған алқа шөбі, Трава паслена дольчатого - Herba Solani laciniati Паслен дольчатый - Solanum laciniatum Пасленовые – Solanaceae Алқалар
алкалоидтары: соласодин, соланидин, соламаргин Фармакологиялық әсері Соласодин – стероидты гормондарды алу көзі болып табылады. Солацит (соласодин цитраты) - радикулит, артрит, эндокардитте қолданылады. Стероидты алкалоидтар
Последний слайд презентации: АЛКАЛОИДТАР: Тамыры тамырсабағымен, Корневища с корнями чемерицы - Rhizomata cum radicibus Veratri Чемерица Лобеля - Veratrum lobelianum Чемерица белая - Veratrum album Лилейные – Liliaceae, Лалагүлділер
алкалоидтары: йервин, псевдойервин, рубийервин, изорубийервин, вератрамин, гермин, протовератридин, иілік заттары шайырлар қанттар Фармакологиялық әсері Тұндырмасы, сулы ерітіндісі – паразиттерге қарсы, тек сыртқы дәрі ретінде қолданылады. Өте улы ! Работать в перчатках! Только для наружного применения! Стероидты алкалоидтар