Орындаған:Жандаулет Ж.. Топ: стом – 002-1 Тексерген: Сафаров.Т
Гипс сөзінің мағынасы Гипстің құрамы және кездесетін жерлері Гипстің өмірде қолданылуы Ордопедиялық стоматологиядағы рөлі Пайдаланған әдебиеттер
Гипс- сөзі грекше gypsos -бор деген мағына береді.Ол әлемдегі кең тараған минералдардың бірі болып табылады
Гипс -200 миллион жыл бұрын ежелгі мұхиттың булану нәтижесінде пайда болған табиғи тас минерал — өз құрамына екі су молекуласын кіріктіретін кальций сульфаты: CaSO4 * H2O
Гипстің жеке кристалдары қалақша, баған, призма пішінді, ал минерал агрегаттары ұсақ түйіршік (алебастр) немесе талшық масса түрінде кездеседі. Гипс ақ, мөлдір кейде қоспаларына байланысты түрлі түсті, шыныша жылтыр ; қаттылығы 1,5, меншікті салмағы 2,3 г/см3, балқу температурасы 32 – 410С.
Құрғап келе жатқан тұзды көл мен теңіздерде шөгеді, басқа сульфаттармен бірге мұнай және күкірт кендерінде түзіледі, шөгінділер арасында ангидриттің гидратталуынан тұз кендерінің бұзылу-тозу қабаттарында суға ерімейтін үгінді түрінде шоғырланады.
Жаратылысы. Гипс әр түрлі табиғат жағдайында : тұзды көлдердің шөгінділерінде ; ангидриттік гидратация құбылысында жыныстардағы судың әсерінен ; тұз және сульфид кендерінің үстіңгі үгілу зонасында қалдық минерал ретінде пайда болады ;
Сонымен қатар оның майда кристалды тығыз түрлері болады (алебастр). Тастың жарықтарында шаншылып салаланып өскен талшық ты гипстер де болады. Талшықты гипс көбінесе жібекше құлпырған әдемі келеді.
Гипс құрылыста, медицинада,хирургияда, металлургияда, қағаз, бояу, цемент өнеркәсібінде, мүсін өнерінде, оптикада және ауыл шаруашылығында қолданылады. Гипстің ірі кен орындары Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Жамбыл және Алматы ( Үлкен Бұғыты, Кіші Бұғыты ) облыстарында бар.
Все стоматологические гипсы согласно ГОСТ Р51887-2002, делятся на пять классов, в зависимости от назначения и характеристик твердости: I. Гипс для оттисков.. Применяется для получения полных и частичных оттисков, в том числе и с беззубых челюстей. II. Гипс медицинский. Он подходит для изготовления диагностических анатомических моделей, а также моделей для планирования будущей ортопедической конструкции..
III. Гипс высокопрочный для моделей. IV. Гипс сверхпрочный для моделей и штампиков с низким показателем расширения. V. Гипс сверхпрочный для моделей и штампиков регулируемым показателем расширения. Для успешной работы зубных техников и стоматологов — ортопедов важно помнить некоторые правила работы со стоматологическими гипсами.
GYPSUM — Mineral Resources Program Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым. — Алматы: 2003 жыл. ISBN 9965-472-27-0 Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.Ӏ S В N 5-7667-8188-1 Ӏ S В N 9965-16-512-2
