Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті Тарих факультеті «Дидактика – білім беру және оқыту теориясы» Орындаған: ИО-21 тобының студенті Қасымжанова Ж. Е Тексерген: Бакирова И. Д Қарағанды-2020 жыл
ЖОСПАР: КІРІСПЕ НЕГІЗГІ БӨЛІМ 1.Дидактика пәні және категориялары. 2.Оқыту процесінің ерекшеліктері. 3.Педагогикалық процестің құрылымы. ІІІ. ҚОРЫТЫНДЫ
Дидактика- ( didaktikas - оқытушы, didasko - оқушы ) сөзі, грек тілінен аударғанда “ оқыту ” немесе “ үйрету ” деген мағынаны білдіреді. Ғылымға бұл ұғымды алғаш енгізген неміс педагогі - Вольфганг Ратке. Ал Ян Амос Коменский 1657 жылы осы ұғыды пайдалана отырып “ Ұлы дидактика” еңбегін жазды. Оның ойынша, дидактика “ нені оқыту ” және “ қалай оқыту ” керек деген сұрақтарға жауап береді. Сонымен, дидактика “ кімді, қашан, қайда, неге оқыту ” сұрақтарына жауап іздейді. Дидактика – білім беру мен оқыту мәселелерін зерттейтін ғылым саласы. Оны “ оқыту теориясы ” деп те атайды.
Педагогикалық процесс – тәлім-тәрбиелік қарым-қатынастарды ұйымдастырудың тәсілі. Педагогикалық процесс – бірнеше элементтен құралатын жүйе. Педагогикалық процестің үш құрылымы болады : педагогикалық, әдістемелік, психологиялық. Педагогикалық құрылым : мақсат – принциптер – мазмұн - әдістер – құралдар – түрлер.
Әдістемелік құрылым : ұстаз бен шәкірт іс-әрекеттерінің кезеңдерін анықтайды. талдау ; экскурсияның әдістемелік. құрылымы : дайындық, керекті жерге бару, бақылау, көргенді бекіту, нәтижені талдау. Психологиялық құрылымы : танымдық процестер, оқуға қызығушылық, ерік-жігер қасиеттері. Оқыту процесі тек мұғалім мен оқушылар арасындағы оқу әрекетімен шектелмейді, сонымен бірге оқытудың басқа да элементтері бар. Олар :
Осыған сәйкес оқыту,оқушылардың білімдер жүйесін меңгеруі белгілі бір дидактикалық буындардан немесе кезеңдерден тұрады : Оқушыға берілетін білім мақсаты мен қажетін түсіндіру және оларды әрекетке бағыттайтын мотивтерді туғызу. Оқушыға жаңа берілетін білімді баяндау және оны қабылдауға жағдай туғызу. Оқушының білімді қабылдауы және оның санасында жаңа білімнің қорытылып, ғылыми ұғымдар ментұжырымдардың қалыптасуына мүмкіндік беру. Берілген білімді бекітуге басшылық ету. Білімді практикада қолдануға тырысу. Оқушының білімі мен дағдысының сапасы және деңгейін есепке алу, тексеру және бағалау.
Оқыту процесінде мұндай басқару жүйесі оқушылардың білім алудағы таным әрекетінің ерекшеліктеріне байланысы, білімді жүйелі түрде ұғынуға мүмкіндік туғызады. Аталған әр кезеңнің өзіне тән ерекшеліктері болады. Бірінші кезеңді талдайтын болсақ.оқушының білім алудағы әрекеті түрткі және мақсатқа сәйкес жүзеге асады. Түрткі - әрекеттің себебін анықтайды. Оқуда негізгі түрткінің бірі – қызығу. Бала оқуға талаптанбаса, күшпен зорлап оқыту мүмкін емес.Қызығушылықтың тууына жағдай жасау қажет. Бұның шарттары мен амалдары жеткілікті.Олар:оқу материалдарының мазмұны, оқуды ұйымдастыру, мұғалім мен оқушылар арасындағы қарым-қатынас ерекшеліктеріне байланысты. Екінші кезең тікелей баланың психикалық танымдық процестеріне байланысты. Оқушының білімді меңгеруі жаңа оқу материалдарын қабылдаудан басталады. Ал қабылдау түйсік арқылы жүзеге асады ( жеке тоқталып өту ). Білімді жан-жақты меңгеру үшін қабылдау жеткіліксіз.Бұл олардың білім мазмұнын жете түсініп, ұғынуы және терең ойлау әрекетінің нәтижесінде ғана жүзеге асады.
ҚОРЫТЫНДЫ Бекіту – білімді жадыда қалдырудың әдіс-тәсілі. Ол әртүрлі практикалық, лабараториялық жұмыстар негізінде жүзеге асады. Білім мен дағдының сапасы мен нәтижесінің көрсеткіші - практика.Бұл жағдайда оқушылар өздігінен бақылау, тәжірибе жасау, іздену әрекеттеріне негізделген жұмыстарды орындайды.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!
