Презентация Тақырыбы: Ортодонтиядағы сандық технологиялар Тексерген: Сауле Есентаевна Орындаған: Уразбаев З.А Факультет: Стоматология Курс: VI Тобы: СТ20-005 Алматы 2025
Компьютерлік 3 D томография ( тіс КТ) диагнозды дұрыс қоюға кепілдік береді, тіс имплантациясының, хирургиялық немесе ортодонтиялық емнің сапасы мен дәлдігін арттырады. Сонымен қатар, томография диагностиканың уақытын бір минутқа дейін қысқартуға мүмкіндік береді ; ары қарайғы зерттеуді маман пациенттің қатысуынсыз-ақ арнайы бағдарламаға енгізілген деректерді талдау арқылы жүргізеді. Бұл бағдарлама нысанды кез келген жазықтықта және бұрышта қарастыруға, маңызды аймақтарды егжей-тегжейлі талдауға мүмкіндік береді. Осының арқасында ең дұрыс әрі дараланған ем жоспарын құруға және оны кейіннен пациентпен келісуге жағдай жасалады. Зерттеу аяқталған соң нәтижелерді компакт- дискіге жазуға болады, бұл кешенді ем жүргізу үшін басқа мамандарды да тартуға мүмкіндік береді. Қалаған жағдайда зерттеу деректері медициналық құпия қағидаларын сақтай отырып, интернет арқылы сұратылған электрондық пошта мекенжайына жіберілуі мүмкін.
3D томографтың артықшылықтары : Диагнозды дұрыс қою Тіс имплантациясының сапасы мен дәлдігін арттыру Нәтижелерді дискіге жазу мүмкіндігі Бейнелердің жоғары анықтығы Мәліметтерді математикалық талдауға арналған өлшеу құралдары Жеке аймақтарды қарастыру үшін жарықтық пен контрастылықты өзгерту мүмкіндігі Сүйек тінінің тығыздығын анықтау функциясы
Стоматологияда 3 D- диагностиканы қолдануға көрсеткіштерге тіс пен жақ патологияларын анықтау, емдеуді жоспарлау және бақылау, сондай-ақ күрделі манипуляцияларға дайындық жатады. Әсіресе ол жарақаттарда, даму аномалияларында, жасырын кариес кезінде, қабынуларда, ісіктерде, пародонт ауруларында және самай-төменгі жақ буынының патологияларында қолданылады. Сонымен қатар, имплантацияны және ортодонтиялық емді дәл жоспарлау үшін де пайдаланылады.
3D- диагностиканың ( тіс КТ) негізгі көрсеткіштері : Тістер мен пародонт ауруларын диагностикалау : Жасырын кариесті, оның асқынуларын және пломбалардың астындағы қайталама кариесті анықтау. Тамыр өзектерінің патологиясын, олардың пішінін, санын және жарықшақтардың бар- жоғын диагностикалау. Пародонт жағдайын бағалау, жасырын пародонталды қуыстар мен қалташаларды анықтау. Киста, абсцесс, гранулема және басқа жаңа түзілістерді диагностикалау. Имплантация мен протездеуді жоспарлау : Имплант қою орнын анықтау үшін сүйек тінінің көлемі мен сапасын дәл бағалау. Қажет болған жағдайда сүйек пластикасын және синус- лифтингті жоспарлау. 3 D- модельдер негізінде ортопедиялық құрылымдарды ( тақиялар, көпірлер ) жобалау.
Ортодонтиялық ем: Ретенцияланған ( шығып үлгермеген ) және дистопияланған ( дұрыс орналаспаған ) тістерді анықтау. Брекет орнату кезіндегі жүктемені есептеу үшін тістерді қоршаған тіндердің жағдайын бағалау. Тістемді түзетудің нәтижелерін болжау және бақылау. Хирургиялық ем және жарақаттар : Жақ сүйегінің сынуларын және жақ -бет аймағының басқа жарақаттарын диагностикалау. Сүйек тініне жасалатын хирургиялық араласуларды жоспарлау. Самай-төменгі жақ буынының патологияларын диагностикалау. Ем сапасын бақылау : Пломбалардың, тақиялардың және импланттардың дұрыс орнатылғанын тексеру. Өткізілген емнің, соның ішінде эндодонтиялық емнің нәтижелілігін бағалау.
OrthoCAD жүйесі — гипстен жасалған модельдердің орнына тістердің 3 D- модельдерін құру және сақтауға арналған сандық технологияны пайдаланатын ортодонтиялық деректерді басқару бағдарламалық жасақтамасы. CAD/CAM (Computer-Aided Design/Computer-Aided Manufacturing) — жобалау және өндіріске компьютерлік қолдау көрсетудің жалпы технологиясы, ол ортопедияда протездер жасау үшін қолданылады. Осы технологияларды біріктіріп пайдалану жоғары дәлдіктегі әрі берік ортопедиялық құрылымдарды жылдам әрі ең аз қателікпен жасауға мүмкіндік береді, бұл емдеу уақытын қысқартып, сапасын арттырады.
OrthoCAD – арнайы ортодонтияға арналған бағдарламалық жасақтама, оның функционалы кіріс деректерін өңдеуге және олардың негізінде тіс қатары элементтерінің анатомиялық құрылым ерекшеліктеріне толық сәйкес келетін брекеттерді автоматты түрде модельдеуге мүмкіндік береді. Негізінде, бұл жүйе бұрын стоматологтар қолмен орындайтын тапсырмалар тізімін жүзеге асырады. Мұндай « делегирлеу » қол жеткізілетін нәтижені жақсартады, өйткені бағдарлама құрастырған модель замочкаларды қайта орналастыруды, күштік доғаны түзетуді және қалпына келтіру циклін баяулататын басқа да түзетулерді қажет етпейді. Техникалық тұрғыдан алғанда, америкалық OrthoCAD жүйесін қолдану үш кезеңді қамтиды : Жақ бөлімі анатомиясын қайталайтын үшөлшемді модельді қалыптастыру, оны құру үшін iCast құралдар жиынтығы қолданылады. Virtual Setup құралдарының көмегімен алынған виртуалды прототипті диагностикалау, ол құрылым ерекшеліктері мен дамуындағы маңызды жайттарды көрсетеді. Тікелей емес фиксация әдісімен орнатылатын IQ аппараттық модулі арқылы каппаларды жасау. Дайындық кезеңіндегі негізгі міндеттерді цифрлық сегментке көшіру алдын ала циклді едәуір жеңілдетеді және дәрігерлерге тіс қатарының ақауларын диагностикалау мен емдеуде жаңа мүмкіндіктер ашады.
CAD/CAM технологиясы Процесс: 3 D- сканерлеу : пациенттің тіс қатарының сандық қалыптамасын алу. CAD (Computer-Aided Design): компьютерлік бағдарлама көмегімен ортопедиялық құрылымның 3 D- моделін жобалау. CAM (Computer-Aided Manufacturing): таңдалған материалдан (керамика, металл, композит) дайын құрылымды автоматтандырылған станокта фрезерлеу. Артықшылықтары : Жоғары дәлдік : протездің мінсіз сәйкесуін қамтамасыз етеді және саңылауларды барынша азайтады. Емдеу уақытын қысқарту : протездерді жасау әлдеқайда жылдам, кейде бір келудің ішінде-ақ дайын болады. Сапаның жақсаруы : дәстүрлі әдістердегі деформациялар, қуыстар және басқа да ақаулар болмайды. Материалдардың кең таңдауы : әртүрлі керамика түрлерімен, металдармен және басқа материалдармен жұмыс істеу мүмкіндігі. Бұл технологиялардың байланысы : CAD/CAM технологиясы протездерді жасауға негіз болса, OrthoCAD сияқты жүйелер пациенттердің деректерін басқаруға, диагностикалық талдау жасауға және протездеуге дайындыққа арналған сандық құралдарды ұсынады. Екеуін біріктіріп қолдану заманауи цифрлық ортопедия мен стоматологиялық протездеу үшін кешенді шешім қалыптастырады.
Конусты-сәулелі компьютерлік томография (КЛКТ) Бұл зерттеу алынатын сәулеленудің ең төменгі дозасымен сипатталады, әрі түсірілім дәстүрлі рентгендік аппаратпен жүргізілетін тексеріспен салыстырғанда анағұрлым ақпаратты болып шығады. Жақ сүйектерінің КЛКТ- сы (конус- сәулелі компьютерлік томография) жақ -бет аймағын зерттеуге қолданылатын көлемді сандық зерттеулер қатарына жатады. Үшөлшемді бейнелер арнайы бағдарламалық қосымшалардың көмегімен алынады. Бейнелердің сапасы жоғары болуы үшін пациент процедура бойы толық қимылсыз қалуы тиіс. Басты иммобилизациялау құралдары арқылы белгілі бір қалыпта бекіткеннен кейін, конус- сәулелі компьютерлік томограф оның айналасында айналмалы қозғалыс жасайды. Аппараттың бір жағында рентген сәулесінің көзі, екінші жағында – қабылдағыш орналасады. Томограф компьютерге қосылады және барлық алынған ақпарат сол жерде өңделеді.
КЛКТ қолдану аймағы Стоматологияда КЛКТ әртүрлі салалардағы ауруларды диагностикалау үшін қолданылады : Терапиялық бағыт. Бұл әдіс эндодонтиялық зақымдануларды диагностикалау, түбір өзек-жүйесінің нақты жағдайын талдау үшін қолданылады. Сондай-ақ тіндерде жүріп жатқан қабыну процестерін және кариесті анықтау үшін пайдаланылады. Ортопедиялық стоматология. Зерттеу пародонтиттің, гингивиттің және басқа патологиялық процестердің пайда болу себептерін анықтау үшін қолданылады. КЛКТ штифтік салымдардың жағдайын және олардың орналасуын бағалау үшін де пайдаланылады. Хирургия. Стоматологиядағы операцияларды жоспарлаудан бөлек, КЛКТ тіс сүйегінің ішінде орналасқан қабыну ошақтарын анықтау және жақ сүйегінде жүретін аномальді реакцияларды диагностикалау үшін қолданылады. Имплантология. Жақ сүйегінің жалпы жағдайын және имплант орнатылатын аймақтарды бағалау үшін қолданылады. Конус- сәулелі компьютерлік томография тек стоматологияда ғана емес, жақ -бет хирургиясында да сүйек тіндерінің сынған жерлерін тексеру үшін кеңінен қолданылады. Сонымен қатар, ол алдағы имплантация мен хирургиялық араласулар алдында стандартты диагностикалық әдіс ретінде пайдаланылады.
Тексеру барысында аппарат зерттелетін аймақтың жалпы жағдайын көрсететін көптеген түсірілім жасайды. Бұл суреттердің диагностикалық құндылығы болуы үшін маман оларды арнайы бағдарламалар арқылы өңдейді. Бұл қажетті аймақты әртүрлі проекцияларда қарауға, тіндердің құрылымдарын өлшеуге, сондай-ақ диагноз қоюмен айналысатын бейінді маманға арналған үшөлшемді модель құруға мүмкіндік береді. Мысал ретінде суретте көруге болатындар тізімі : Тісті қоршаған жұмсақ тіндердің жағдайы. Сүйек тіндерінің құрылымдық патологиялары : атрофия, остеопороз, остеонекроз және т.б. Сүйек құрылымдарының патологиялық өзгерістері. Түсірілімдерде үзіктер, талшықтану және басқа да жағымсыз процестер анық көрінеді. Тіс түбірі өзектерінің жағдайын талдау. Тіс қаптамаларының ( коронкалардың ) ақаулары және тағы басқалар.
Әдістеменің негізгі артықшылықтары КЛКТ- ның басты артықшылығы – ол зерттелетін аймақтың жағдайы туралы толық мәлімет беретін, қосымша диагностикалық әдістерді қажет етпейтін ең ақпаратты тәсілдердің бірі болып табылады. Сонымен қатар конус- сәулелі компьютерлік томографияның басқа да оң жақтарын атап өтуге болады : Сәулеленудің төмен дозасы ( басқа рентгенологиялық зерттеулермен салыстырғанда ). Процедураға арнайы дайындықтың қажет еместігі. Үшөлшемді модель зерттелетін аймақты пішін мен өлшемді бұрмаламай, барынша дәл көруге мүмкіндік береді. Зерттеу уақытының қысқалығы. Басқа диагностикалық зерттеулерді алмастыра алады. Белгілі бір қалыңдықтағы қабаттық кескінді жасау мүмкіндігі.
Avantis 3D бағдарламасы пациенттің жақ сүйегінің виртуалды 3 D- сахнасын құруға, оның параметрлерін зерттеуге, төменгі жақтың реконструктивтік қалпын орнатуға, тістердің орналасуын түзету симуляциясын жасауға, тістердің пішінін эстетикалық және функционалдық тұрғыдан жоспарлауға, навигациялық имплантологияға, сондай-ақ 3 D технологиялардың көмегімен кешенді стоматологиялық емдеуді виртуалды жоспарлауға арналған икемді шешімдер ұсынады. Avantis3D бағдарламасының ерекшелігі – 4 D тұжырымдамасы бойынша ( кеңістікте және уақытта ) жобалау мүмкіндігі. Бұл тәсіл төменгі жақтың позициясының өзгеруін, табиғи тістердің орналасуының өзгеруін, жасанды тістердің пішіні мен орналасуының өзгеруін ескере отырып, бірнеше баламалы теориялық емдеу жоспарларын құруға мүмкіндік береді.
Avantis 3D бағдарламасының негізгі ерекшеліктері : Деректермен интеграцияланған жұмыс : КТ, оптикалық сканерлеу және фотопротокол деректерін біріктіріп, кешенді диагностика мен емдеуді жоспарлау үшін бірыңғай 3 D- модель құрайды. Модульдік құрылым : Арнайы міндеттерді шешуге арналған әртүрлі модульдерді ұсынады : Виртуалды пациент: Диагностика мен жоспарлауды жеңілдету үшін бірыңғай бейне жасайды. Диагностика: Жақ қозғалыстарын өлшеуге және талдауға мүмкіндік береді. Орто-Дизайн: Тістердің қозғалысын визуализациялайды, есептеулер жүргізеді және ем нәтижесін науқасқа көрсетуге мүмкіндік береді. Күлкі дизайны: Жеке параметрлерді ескере отырып, тістердің пішіні мен өлшемін жобалайды. Имплант мастер: Импланттардың орналасуын жоспарлауға және жеке шаблондар жасауға көмектеседі. Дентал Лаб: Деректерді біріктіруді және 3 D- сценаның бағдарын автоматтандырады. Жоғары дәлдік пен детализация: 3 D- модельдерді егжей-тегжейлі өңдеуді қамтамасыз етеді, бұл емді нақты жоспарлау үшін маңызды. Ыңғайлы интерфейс: Мамандардың жұмысын жеңілдететін интуитивті түсінікті интерфейске ие. Нәтижелерді визуализациялау : Ем нәтижелерін көрнекі түрде көрсету арқылы пациенттің сенімін және мотивациясын арттырады. Кешенді тәсіл : Ортодонтиялық және ортопедиялық емнің барлық кезеңдерінде қолданылады, процесті модельдеу мен бақылауды қамтамасыз етеді.
Қолданылған әдебиеттер: Пропедевдическая ортодонтия – Ю. А. Образцов, С. Н. Лорионов ОРТОДОНТИЯ: БАЗОВОЕ РУКОВОДСТВО Авторы: Саймон Дж. Литтлвуд, Лаура Митчелл Ф. Я. Хорошилкина - ОРТОДОНТИЯ
