Мырзалы Арасат Абибулла Сандуғаш Сағладдинқызы Дариға Орындағандар:
Жоспары: Таным Гносеология немесе Эпистемология Таным субъектісі мен объектісі Таным процесі 01 02 03 04 Ақиқат теориясы 0 5
Таным - бұл адамның бейнелеу әрекетінің ерекше түрі. Философия тарихында таным деп адамның дәлелденген білім алу үшін әлемді және ондағы өзін мақсатты түрде бейнелеу аталған. Таным дегеніміз-білім алу үшін шығармашылық ізденіс.
Таным теориясы туралы термин философия ғылымына 1854 жылы шотланд философы Дж.Феррердің еқбектері арқылы енді. Бірақ таным туралы мәселе өте ертеден бастап-ақ қойылып келеді. Өйткені танымнан тыс білім де, ғылым да да болуы мүмкін емес. Таным теориясы этика, эстетика, адам туралы философиялық ілімдермен тығыз байланысты. Дегенмен, ол жалпы философия теориясының дербес бөлімі ретінде өзінің мағынасын сақтайды.
деген мәселелер төңірегінде ойлана отырып, адам сонау ежелгі заманда-ақ өзін табиғаттың бір бөлшегі ретінде сезінген. Философтар таным теориясының мәселелері төңірегінде ой қозғай бастады. ? " Таным " деген не?", " Білімді қалай алуға болады ?" Гносеология — айналадағы әлемді тану туралы философиялық ғылым. Таным теориясы немесе гносеология ( грекше gnosis — білім, таным ) — философиямен бірге, оның іргелі бөлімдерінің бірі ретінде пайда болды және қалыптасты. Гносеологиядағы орталық ұғымдарға " таным субъектісі " мен " таным объектісі ", " білім ", " таным " жатады.
Гносеология Эпистемология ( көне грекше : ἐπιστήμη — « ғылым » және көне грекше : λόγος — « сөз ») немесе Гносеология ( көне грекше : γνῶσις — « білім » және λόγος — « слово», «речь») немесе таным теориясы — философия ғылымының саласы, танымның мәнін, ерекшелігін, әдіс кұрылымын, деңгейін, басқа таным формалармен байланысын зерттейтін ғылыми таным теориясы. Басқаша айтқанда, адамның тану қабілеті, танымның бастауы, формалары, әдістері туралы, ақиқат және оған жетудің жолдары туралы ілім.
Таным субъектісі мен объектісі Таным субъектісі деп белгілі бір мақсатқа бағытталған танымдық қызметті атқарушыны айтамыз. Ол — бірдеңені танып, білуге тырысушы. Ол адам немесе тұтастай қоғам болуы мүмкін. Таным объектісі деп танымдық қызмет бағытталған нәрсені айтамыз. Демек, ол танылушы, былайша айтқанда, кітап, молекула, атом, адам немесе тұтастай табиғат болуы мүмкін. Таным объектісі материялық, дүние немесе рухани құбылыс, сонымен катар субъектінің өзі де болуы мүмкін.
Таным процесі Таным процесі екі сатыдан тұрады : Сезімдік таным Таным өте күрделі процесс, ол ұдайы даму үстінде болып отырады. Ол адамға зат пен құбылыстардың сыртқы, көзге түсер қасиеттері мен қатынастарынан бастап, оның тереңде жатқан ішкі салыстырмалы тұрақты байланыстарына дейін бойлауға мүмкіндік береді, яғни заттың мәнін, ішкі құпиясын меңгеруге жағдай жасайды. Түрлері Рационалдық таным Бейнелеу түрлері Түйсік Қабылдау Елес Ұғым Пікір Ой - тұжырымы
Түйс i к (ощущения) - адамның сез i м мушелер i не т i келей әсер етет i н объективт i дүниен i ң материалдық заттары мен нәрселер i н i ң жеке қасиеттер i мен сапаларының қарапайым, элементарлы бейнелену i. Қабылдау (восприятие) - адамның сез i м мүшелер i не т i келей әсер ету нәтижес i нде, санада материалдық заттар пен нәрсен i ң б i ртұтас бейнес i қалыптасатың, сез i мд i к танымның ерекшк формасы. Елестету - сез i мд i к қабылдау нег i з i нде қалыптасқан, заттардың жаңама-сез i мд i к бейнес i; бұрын қабылданған заттар мен нәрселерд i ң көрнек i бейнес i н сез i м мүшелер i арқылы қайта жаңғырту процес i.
Ұғым - заттар мен құбылыстардың, немесе олардың топтарының жалпы, мәнд i және қажетт i қасиеттер i мен белг i лер i н бейнеленд i рет i н ойдың формасы. П i к i р - ұғымдардың логикалық байланысынаң құрылады. П i к i р арқылы адам шындық дүниедег i заттар мен құбылыстардың байланысың анықтайды. Абстракт i л i ойдың ең маңызды формаларының б i р i ой қортынды болып келед i. Ол - белг i л i б i р нәтижеге, жаңа б i л i мге әкелет i н- п i к i р болып табылады. Ойқортынды - ек i немесе одан да көп п i к i рлерден қорытынды жасап, жаңа п i к i р тұжырымдап шығарудың логикалық тәс i л i болып табылады 2 1 Рационалдық танымның бейнелеу түрлері :
ақиқат-әлеуметтік процес ; обьективті ақиқатты мойындау – обсолютті ақиқатты мойындау деген сөз ; ақиқат барлық жағдайда нақты ; практика – ақиқаттың жалпы өлшемі ; ақиқатты тану – қайшылықты, күрделі диалектикалық процесс.
Назарларыңызға рахмет!
