1 O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI 60530200- Neft va gaz kimyosi yo’nalishi 4-kurs talabasi Dexqonova Muxtabar Abdurashid qizi MAVZU: Uglevodorod xomashyolari asosida atsetilen spirtlari sintezi va texnologiyasi Ilmiy rahbar : katta o'qituvchi Phd, S.S.Abduraxmanova MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIYUNIVERSITETI
Inspiration А tsetilen spirtlarining qo‘llanilish sohalari 2
3 Tadqiqotning maqsadi Atsetilen va ayrim aromatik aldegidlarni Zn(OTf) 2 /NEt 3 /MeCN yordamida katalitik etinillash reaksiyasi bo‘yicha terminal atsetilen spirtlarini sintez qilish. A tsetilen spirtlari sintezi reaksiyalari mexanizmi va ximizmini taklif etish, jarayonlarni boshqarish va nazorat qilish tartiblarini aniqlash va muqobil sharoitlarini aniqlash
Ayrim aromatik aldegidlarni yangi katalitik sistema - Zn(OTf) 2 /NEt 3 /MeCN yordamida atsetilen ishtirokida enantioselektiv alkinillash orqali terminal atsetilen spirtlarini sintez qilish usullarini ishlab chiqish; Tadqiqotning vazifalari A tsetilen spirtlarini sintez qilishni muqobil sharoitlarini topish, reaksiya mexanizmlarini taklif etish, jarayonlarni boshqarish va nazorat qilish tartibini aniqlash, kinetik hisoblashlarini amalga oshirish; T anlangan aldegidla rning tabiati asosida terminal atsetilen spirtlarini hosil bo‘lish samaradorlik, katalitik sistemalarning selektivlik qatorini aniqlash, atsetilen spirtlari tuzilishi va konfiguratsiyasini kimyoviy o‘zgarishlarga ta’sir qilish qonuniyatlari, ximizmi va mexanizmini ishlab chiqish, sintez qilingan birikmalarning reaksiya qobiliyati, faolligi va barqarorligini aniqlash va olingan natijalarni qiyosiy tahlil qilish; A tsetilen spirtlari va ularning hosilalarini konfiguratsiyasi, kvant-kimyoviy hisoblashlari, tozaligi, tarkibi va tuzilishini fizik-kimyoviy tadqiqot usullarida isbotlash va identifikatsiyalash; 4
5 Atsetilen spirtlari bu -
7 4 3 6 5 1 9 2 8 10 Great Britain USA Spain Germany Brazil Uzbekistan Russian China Japan USA А tsetilen spirtlari va ularning kimyoviy o‘zgarishlari yo‘nalishida ilmiy-tadqiqotlar olib borilayotgan yetakchi markazlar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 6
7 Katalitik sistema : Zn(OTf) 2 /NEt 3 /MeCN Tadqiqot ob'ekti ( I ) 1- fenilpropin -2- ol -1 ( II ) 1-( naftalinil -1) propin -2- ol -1 ( II ) 1-( antratsenil -9) priopin -2- ol -1
8 № Moddalar nomi Brutto formulasi Molyar massa, g/ mol Agregat holati Т қ. yoki Т с., о С g / sm 3 1. atsetilen C 8 H 6 102,133 suyuqlik 143 0,9295 1,5589 2. benzaldegid C 4 H 6 О 70,091 suyuqlik 104 0,846 1,4362 3. brom Br 2 159,8 suyuqlik 59 3,103 4. stirol C 8 H 8 104,14 suyuqlik 145 0,9060 1,5468 7. gidroxinon C 6 H 6 О 2 110,11 kristall 172 1,3 - 8. Titan tetraizopropiloksid С 12 Н 28 O 4 T i 284,22 suyuqlik 232 0,9 62 1,46 9. dietilrux C 4 H 10 Zn 123,43 suyuqlik 118 1,2 1,498 10. tetragidrofuran C 4 H 8 O 72,11 suyuqlik 65,8 0,8892 - 11. dietilefir C 4 H 10 O 74,1 suyuqlik 34,51 0,7138 1,3526 12. toluol С 7 Н 8 92, 14 suyuqlik 111 0,867 1, 497
9
Atsetilen spirtlarini Z n ( OTf ) 2 /Net 3 / MeCN katalitik sistemada sintez qilish reaksiyasi va mexanizmi Бу ерда : R= -Me (1); R= -CH=CH-Me (2); R=- c Hex (3); R= - Ph (4) Reaksiya mexanizmi : Z n(OTf) 2
11
12
E’tiboringiz uchun rahmat !!! 13
