Студент: __________________ Тобы: __________________ Пәні: Философия
Иммануил Кант (1724–1804) – неміс философы Еуропа ағарту дәуіріндегі аса ықпалды ойшыл Аристотельден кейінгі адам танымы туралы ең ықпалды тұлғалардың бірі
«Сыншыл философия» деп аталды Негізгі еңбегі: «Таза ақылға сын» (1781) Негізгі сұрақ: «Біз қалай білеміз?»
1. Сезімдік таным – кеңістік, уақыт арқылы қабылдау 2. Ақыл-ой – категориялар (себептілік, қажеттілік) 3. Парасат – идеялар (Құдай, жан, әлем)
Априорлық – тәжірибеден бұрынғы, жалпыға ортақ (математика, логика) Апостериорлық – тәжірибеден кейінгі, эмпирикалық Ғылым осы екеуінің синтезіне негізделеді
Ғылым тек құбылыстарды зерттейді, «заттың өзіне» (ноумен) жете алмайды Тәжірибені ақыл категориялары арқылы жүйелейді Нағыз ғылым – априорлық негізі бар ғылым (математика, механика, физика)
Адам тек феномендерді біледі, ноуменді тани алмайды Метафизика – ақылдың мүмкіндігін және шегін анықтау Ғылым абсолюттік ақиқат бермейді, тек тәжірибелік заңдылықтарды түсіндіреді
Кант рационализм мен эмпиризмді біріктірді Ғылыми білімнің объективтілігін априорлық формалармен дәлелдеді Ғылымның мүмкіндігі шектеулі екенін көрсетті
«Біздің біліміміз тәжірибеден басталады, бірақ тәжірибеден тумайды» – И. Кант
