Сөздерді таптастыру принциптері (Н.Оралбаева мен С.М.Исаевтың еңбектерін

Первый слайд презентации: Сөздерді таптастыру принциптері (Н.Оралбаева мен С.М.Исаевтың еңбектерін салыстыру)

Саржаев Олжас

Изображение слайда

Слайд 2: Сөз таптары – сөздердің белгілі жүйе негізінде қалыптасқан грамматикалық топтары. (С.М. Исаев “Қазіргі қазақ тілі” 191-б.)

Изображение слайда

Слайд 3: Сөздерді сөз таптарына таптастырудың ғылыми 3 негізгі ұстанымы:

Сөз табының ортақ семантикалық мағынасы; Сөздердің морфологиялық, грамматикалық белгілері; Сөздердің синтаксистік қызметі.

Изображение слайда

Слайд 4: I Сөздерді таптастыруда бір сөз табына кіретін сөздердің бәрінің ортақ мағынасы, ортақ семантикасы есепке алынады. (Н.Оралбаева “Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы” 59-б.)

I Сөздерді таптастыруда бір сөз табына кіретін сөздердің бәрінің ортақ мағынасы, ортақ семантикасы есепке алынады. (Н.Оралбаева “Қазіргі қазақ тілінің

Изображение слайда

Слайд 5: Сөздердің лексикалық мағыналарының жалпылануы, абстакциялануы негізінде әрбір сөзде жалпы грамматикалық мағына пайда болады....Сөйтіп бұл жалпы грамматикалық мағына лексикалық емес, грамматикалық семантика болып табылады. ( С.М. Исаев “Қазіргі қазақ тілі ” 192-б.)

Сөздердің лексикалық мағыналарының жалпылануы, абстакциялануы негізінде әрбір сөзде жалпы грамматикалық мағына пайда болады....Сөйтіп бұл жалпы грамматикалық

Изображение слайда

Слайд 6: Семантикалық ұстаным барлық сөз табына қатысты:

Сын есім – сындық белгіні; Сан есім – сандық ұғымды; Етістік – қимыл ұғымын; Үстеу – қимылдың белгісін; Есімдік – олардың басқа сөздердің орнына қолданылу қабілетін, жалпылық мағынасын білдіреді.

Изображение слайда

Слайд 7: II Грамматикалық топтарға белгілі өзіндік түрлену жүйесі, өзгеру немесе бұған қарама-қарсы түрленбеу, тұлғалық өзгеріске түспеу тән болып келеді. (С.М. Исаев “Қазіргі қазақ тілі” 192-б.)

II Грамматикалық топтарға белгілі өзіндік түрлену жүйесі, өзгеру немесе бұған қарама-қарсы түрленбеу, тұлғалық өзгеріске түспеу тән болып келеді. (С.М. Исаев

Изображение слайда

Слайд 8: Тарап кеткен балаларыңды баурыңа, Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, тілім. (М.Ж.)

Тара- п кет- кен, тарт- а ал- ар - сың. (етістіктер) II. Бала- лар - ың - ды, баур- ың - а, қол- ың - мен, тіл- ім. (зат есімдер)

Изображение слайда

Слайд 9: Сөздердің сөйлемде түрлі тұлғада қолданылуы жеке сөздерге қатысты емес, сөздердің белгілі тобына қатысты

Заттық ұғымды білдіретін сөздер – көптеледі, септеледі, тәуелденеді. Сындық белгіні білдіретін сөздер - шырайға түрленеді. Етістіктер – шаққа, райға, жаққа түрленеді.

Изображение слайда

Слайд 10: III Морфологияның сөздерді түрлендіру жүйесінің қызметі, мақсаты – сөйлемдегі сөздерді бір-бірімен байланыстыру. Сөйлемдердің сөздердің бір-бірімен байланысына қатысты... Сөйлемде атқаратын синтаксистік қызметі болады. (Н.Оралбаева “Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы” 62-б.)

III Морфологияның сөздерді түрлендіру жүйесінің қызметі, мақсаты – сөйлемдегі сөздерді бір-бірімен байланыстыру. Сөйлемдердің сөздердің бір-бірімен байланысына

Изображение слайда

Слайд 11: Зат есім сөздердің бастауыш, толықтауыш қызметін; Сын есім, сан есім сөздердің анықтауыш қызметін; Үстеу – пысықтауыш қызметін; Етістік – баяндауыш қызметін атқарады

Зат есім сөздердің бастауыш, толықтауыш қызметін; Сын есім, сан есім сөздердің анықтауыш қызметін; Үстеу – пысықтауыш қызметін; Етістік – баяндауыш қызметін

Изображение слайда

Слайд 12: Сөз таптары:

Зат есім; Сын есім; Сан есім; Есімдік; Үстеу; Еліктеуіш сқздер; Етістік; Шылау; Одағай; Модаль сөздер (С.М.Исаев)

Изображение слайда

Слайд 13: Н. Оралбаева: “Модаль сөздер... модальдық категорияның көрсеткіші болғандықтан, олар қосымшалар сияқты грамматикалық көрсеткіштер қатарында қалады және олардың саны өте аз. Сондықтан модаль сөздер жеке сөз таптарының қатарына қосылмайды. ”

Н. Оралбаева: “Модаль сөздер... модальдық категорияның көрсеткіші болғандықтан, олар қосымшалар сияқты грамматикалық көрсеткіштер қатарында қалады және олардың

Изображение слайда

Слайд 14: С.М.Исаев: “Атаушы сөздерден басқа көмекші сөздердің бір түрі шылаулар, одағайлар және модальсөздер жеке – жеке сөз табы болып қаралады, өйткені олардың жеке лексикалық мағынасы болмаса да сөзге я сөйлемге қосымша мән үстейді...”

С.М.Исаев: “Атаушы сөздерден басқа көмекші сөздердің бір түрі шылаулар, одағайлар және модальсөздер жеке – жеке сөз табы болып қаралады, өйткені олардың жеке

Изображение слайда

Последний слайд презентации: Сөздерді таптастыру принциптері (Н.Оралбаева мен С.М.Исаевтың еңбектерін: Соңы

Изображение слайда

Сөздерді таптастыру принциптері (Н.Оралбаева мен С.М.Исаевтың еңбектерін — презентация

Первый слайд презентации: Сөздерді таптастыру принциптері (Н.Оралбаева мен С.М.Исаевтың еңбектерін салыстыру)

Слайд 2: Сөз таптары – сөздердің белгілі жүйе негізінде қалыптасқан грамматикалық топтары. (С.М. Исаев “Қазіргі қазақ тілі” 191-б.)

Слайд 3: Сөздерді сөз таптарына таптастырудың ғылыми 3 негізгі ұстанымы:

Слайд 6: Семантикалық ұстаным барлық сөз табына қатысты:

Слайд 8: Тарап кеткен балаларыңды баурыңа, Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, тілім. (М.Ж.)

Слайд 9: Сөздердің сөйлемде түрлі тұлғада қолданылуы жеке сөздерге қатысты емес, сөздердің белгілі тобына қатысты

Слайд 12: Сөз таптары:

Последний слайд презентации: Сөздерді таптастыру принциптері (Н.Оралбаева мен С.М.Исаевтың еңбектерін: Соңы

Похожие презентации