Суреттерде көрсетілген электр тізбектерінің бір-бірінен айырмашылықтары неде?
Оқу мақсаты: 8.4.2.11 – өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауда тізбек бөлігі үшін Ом заңын қолданып, электр тізбектеріне есептеулер жүргізу №49 орта мектеп мұғалімі: Оразбаева Ж.Т.
Өткізгіштерді параллель және тізбектей дұрыс жалғайды және жалғану түрін анықтай алады Өткізгіштерді тізбектей, параллель жалғау кезіндегі заңдылықпен танысады Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауда тізбек бөлігі үшін Ом заңын қолданып, электр тізбектеріне есептеулер жүргізеді
Тізбектей жалғау Параллель жалғау Аралас жалғау ( е кі түрінің қатар қолданылуы )
Тізбектей жалғау
Тізбектей жалғау кезінде тізбекте тармақтар болмайды. Бір секундта өткізгіштің көлденең қимасы арқылы бірдей мөлшердегі еркін заряд тасушылар өтсе, өткізгіштердегі ток күшінің шамасы барлық жерде бірдей болады. = мұндағы n – тізбекке тізбектей жалғанған өткізгіштер саны. Тізбектегі толық кернеу тізбектің жеке бөліктеріндегі кернеулердің қосындысына тең болады : +... + Тізбектің әрбір бөлігіне Ом заңын қолдана отырып кедергінің формуласын шығарамыз : IR = = I ( +....+ Тізбектеп қосқанда тізбектің жалпы кедергісі жеке өткізгіштердің кедергілерінің қосындысына тең болады.
Артықшылықтары : Кернеуі төмен элементтерді, оларды қажет мөлшерде тізбектей қосып, жоғары кернеулі көзге қосуға болады Кемшілігі : Е гер элементтерінің бірі істен шықса, ток барлық жерде өшіп қалады
Вагондарда жарықтандыру жүйесі Шырша шамдары
Параллель жалғау
Барлық параллель жалғанған өткізгіштер екі түйінге қосылған. Олар үшін потенциалдар айырымы бір мәнге ие, яғни өткізгіштердің барлық ұштарындағы кернеу бірдей болады : ...= Түйіндерге тармақталмаған тізбектің бөлігіндегі ток күші әрбір өткізгіштердегі I 1 және I 2 ток күштерінің қосындысына тең болады : +... Ом заңын пайдалана отырып кедергінің формуласын шығарамыз +....+ или Параллель қосуда өткізгіштің көлденең қимасының ауданы артқандай болады. Сондықтан тізбектің жалпы кедергісі кемиді және тізбекке қосылған әрбір өткізгіштің кедергісінен кем болып шығады.
Артықшылықтары : Егер элементтің біреуі істен шықса, қалғандары жұмысын жалғастырады. Бұл жағдайда әр тармақты бөлек қосуға және ажыратуға болады. Кемшілігі : Тек осы кернеуге арналған құрылғыларды қосуға болады
R 1 мен R 2 -тізбектей жалғанған, R 3 мен R 4 - параллель жалғанған
Тізбектей жалғау Параллель жалғау Сызба Ток күші Кернеу Кедергі Тізбектей жалғау Параллель жалғау Сызба Ток күші Кернеу Кедергі Өткізгіштердің параллель және тізбектей жалғануының заңдылықтары
Суретте екі бірдей резистор тізбектей жалғанған. Екінші резистордың кедергісін, жалпы кедергіні, жалпы кернеуді анықтаңыздар
I = 1,2 А I = 10 Ом 1,2 А 1,2 А 12 В = 10 Ом ? R = ? U = ? Ом = 1,2 10 = 12 В U = 12+12 = 24 В Дескриптор: Берілгенін жазады; Өткізгіштердің жалпы кедергілерін анықтайды; Тізбек бөлігі үшін Ом заңын қолданады; Тізбектің кернеуін анықтайды; Алынған білімдерге негізделіп қорытынды жасайды..
Ток көзінің кернеуі 3,6 В. Резисторлардың кедергілері сәйкесінше 2 және 4 Ом. П араллель жалғану кезіндегі тізбектің жалпы ток күші мен әр резистордың ток күшін табыңыз. U = 3,6В - + = 2 Ом = 4 Ом =? =? I = ? U 3,6 В 3,6 В = 1,8 А = 0,9 А Дескриптор: Берілгенін жазады; Өткізгіштердің жалпы кедергілерін анықтайды; Тізбек бөлігі үшін Ом заңын жазады; Тізбектегі ток күшін анықтайды; Алынған білімдерге негізделіп қорытындыжасайды
Рефлексия - нені білдім, нені үйрендім - нені толық түсінбедім немен жұмысты жалғастыру қажет. Назар қойып тыңдағандарыңызға рахмет!
