#29-30. Шаруашылық салаларын орналастырудағы аумақтық факторлар
Көлік факторы
Еңбек ресурстары
Аумақтық факторлар
Табиғи-ресурстық фактор
Экономикалық-географиялық жағдай
Көршілік факторлар
# 31. Дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи орналастыру факторлары
Ғылымға негіздеу факторы өндірісті орналастырудың аса маңызды факторына айналуда. Ғылымға негізделген жаңа салалар ғылым орталықтары болып саналатын ірі қалаларда немесе мамандандырылған “ғылым қалаларына” орналастырылады.
ҒТР дамуының жаңа кезеңінде басқару ісіне жаңа талаптар қойылуда. Осы сұранысқа кибернетика ғылымы сәйкес келеді. Кибернетика терминін ғылымға 1830 жылы француз физигі Ампер енгізген болатын. Ол кибернетикаға азаматтарды алуан түрлі игіліктермен қамтамасыз ететін мемлекетті басқару туралы ғылым ретінде анықтама берді.
Кибернетиканың негізгі қағидаларын 1948 жылы америкалық ғалым Норберт Винер тұжырымдады. Оны “кибернетиканың негізін салушы” деп есептейді.
Экологиялық фактор ҒТР заманында айрықща маңызға ие болады. Экологиялық фактор өнеркәсіп кәсіпорындарын орналастыруды оңтайландыру, аз қалдықты немесе қалдықсыз технологиялар мен тазарту құрылғыларын енгізу арқылы ластануды азайту ықпал етеді.
Өнеркәсіпті және жоғары урбандалған аудандардағы қоршаған ортаның жағдайы мен өндіріс пен халықты одан әрі шоғырландыруға шектеу қоюға себеп болып отыр. Жекелеген жағдайларда лас өндірістер басқа аудандарға көшіріледі немесе мүлде қызметін тоқтатады. Шаруашылық құрылымын қайту құру байырғы өнеркәсіптік аудандардың игерілу сипатын өзгертіп, еркін экономикалық аудандардың қалыптасуына, технополистер мен басқа да ғылыми-өндірістік бірлестіктердің пайда болуына әкеп соқты.
