№1 Сабақ тақырыбы « Медбике ісінің философиясы және шығу тарихы ».
1.Медбике ісінің даму тарихы 2. Флоренс Найтингейлдің биографиясы 3. Медбике ісінің философиясы
Медбике ісінің даму тарихы Медбике ісінің тарихына, даму жолына үңілер болсақ, ол XVIII ғасырдан басталады. Оның Еуразия бөлігіне кеңінен таралуына ресей патшасы бірінші Петрдің сіңірген еңбегі зор. Петербург пен Мәскеу тәрбиелеу үйлерінде ресей патшасының жарлығымен «мейірімді жесірлер» қызметі құрылды, бұл медбике ісінің бастауы болды. Мейірімді бикелер көптеген соғыс қимылдарына қатысып, жаралыларға тікелей майдан шебінде көмектер көрсетті.
Оларды оқыту, тәрбиелеу мәселелері көтерілді және қолға алынды. Нәтижесінде 1844 жылы Сант – петербургте Свято – Троицкая медбикелер қауымдастығы құрылды. Олар ауырған, жараланған жандарға күтім жасап қана қоймай, күтім жасаудың ережелерін, сондай – ақ, процедураларын жүргізудің негіздерін оқып-үйренді.
Қауымдастыққа белгіленген жарғы (устав) бойынша 20 – 40 жастағы қыздар мен жесір келіншектер Қабылданды.Осында оқуға келгендер бір жыл бойына сынақтан өтіп, содан соң олар салтанатты жағдайда мейірби- келер даярлайтын оқу орнына жіберілді. Оқуға қабылданар алдында Ант берді. жарғыда көрсетілгендей медбикелердің өздерінің жеке басының киімдері, үй жиһаздары, ақшалары болмауы тиіс еді.
Флоренс Найтингейлдің биографиясы
1856 жылы Ф. Найтингейл өзінің қаржасына Балаклава тауының етегіне үлкен ақ мамырдан крест қойдырады. Сондай-ақ, ол 1860 жылы Лондонда- ғы Святой Фомы аруханасының жанынан Медбикелер үшін сынақ мектебін ашады. .
Ф. Найтингейлдің есімі Медбикелердің мәңгілік рәмізі (символы) болып қалды. Әрбір екі жыл сайын Қызыл Крест Халықаралық комитетінде туған күніне байланысты (12 мамыр) оның бейнесі белгіленген медаль табыс етіледі. Бұл Медбикелер мен Қызыл Крест белсенділері үшін үлкен сыйлық. Бүгінгі күнге осы медальмен 1000-ға жуық адам марапатталған. Олардың арасында Қазақстандық Медбикелер де баршылық.
Флоренс Найтингейл.
1863 жылы Швейцарияда, алғашында жаралыларға көмек – « халықаралық комитеті » болып ұйымдастырылса, 1876 жылы Қызыл Крест Халық- аралық комитеті болып қайта құрылды. Содан бері бұл комитет тәуелсіз же- кеменшік швецариялық бірлестік халықаралық ұйым болып саналады. Бұл Женева конвенциясында бекітілген.
Медбике ісінің философиясы Философия дегеніміз не? Ол – дүниеге жалпы көз қарас жүйесі. Медбикенің күнделікті атқаратын істері де осы философиялық жүйелерге негізделген. Өйткені, бұл мамандық иесі өзінің жұмыстары арқылы науқас адамның қоғамен және қоршаған ортада болып жатқан құбылыстар мен өзгерістерден хабардар болып тұруын қамтамасыз етеді.
Халықаралық келісім-шартқа байланыстыМедбике ісінің философиялылығы негізінен төрт түсінікпен анықталады: Науқас (пациент ) - Медбикенің қамқорын қажет ететін және сол қамқорлыққа ие болған адам. Медбике – Медбикелік істе оның философиялылығын бөлісетін, Медбикелік жұмысқа құқығы бар кәсіби білімді маман. Медбикелік іс – науқасқа медициналық күтім көрсету, қоршаған ортаның өзгеру жағдайына байланысты адамдар денсаулығының потенциалдық күрделі мәселелерін көтеру, олардың денсаулығының жақсаруына жағдай жасау.
Қоршаған орта – адамның өмірсүру қабілетіне өзгерістер әкелетін, кері әсер ететін табиғат, әлеуметтік, психологиялық және рухани факторлардың жиынтығы. Денсаулық – жеке тұлғаның қоршаған ортаға бейімделеотырып, гармониялық дамуының нәтижесі. Өмір сүруге деген құштарлық.
Медбике мынаны білуі қажет: -аурудың шағымдары мен синдромдарын; -ауруды шақыратын себептерін; -жинақылық күтім жоспарын жетілдіру. - Осыған байланысты Медбике ісінің маңыздылығына мән беру.
Этикалық міндеттері: Ізгілік жасау; Зиян тигізбеу; Шындықты айту; Басқалардың міндеттерін құрметтеу; Берген уәдені орындау; Адал болу ; Науқастың жеке іс-қимыл әректтерінің құқығын сыйлау.
Этикалық бағалануы Медбикенің талапты мақсаттары. Ол: Кәсібишеберлік – жақсы маман болу; Денсаулық – адаптация арқылы жететін қоршаған ортамен динамикалық адамдар гармониясы; Тәуелсіздік және меншік. Ықыласқа ие болу дербестігі.
« Медбике ісі » - туралы ұғым. Медбике ісі (сестринское дело) ғылыми және кәсіби іс. Медбике ісі – денсаулық сақтау жүйесінің бөлінбейтін құрамдас бөлігі. Ол көпқырлы медицина-санитарлық қызметтің бірі болып саналады..
Медбике ісінің медицина - санитарлық маңызы зор. Олардың міндеті халықтың денсаулығын сақтап, ауырған науқасқа үнемі көмектесуге, ауруынан айығуына жәрдем көрсетіп, қолдап отыруға бағытталған
Медбикелік іс қазіргі уақытта өздерінің алдына төмендегідей міндеттерді қойып отыр: Тұрғындарға Медбикелік істің маңыздылығы мен оның мақсатын кеңінен түсіндіруі; Кәсіби міндетін кеңейту және Медбикелік қызметінде тұрғын- дардың қажеттілігін қанағаттандыру үшін Медбикелік істің по- тенциялын тиімді пайдаланып, дамыту қажет. Оған тұрғындар- ды көптеп тартқан жөн; Медбикелер адамдарға, денсаулыққа және қоршаған ортаға белгілі бір ойлау стилін қалыптастыру керек;
Науқастармен, олардың отбасы мүшелерімен, әріптестерімен мә-дени тұрғыда тілдесіп, қарым-қатынас жасау үшін Медбикелер-дің білімін жетілдіріп отырған жөн. Олардың этикалық, эстети- калық және деонтологиялық тәртіп аспектілері ескерілуі тиіс; Медбикелік көмек көрсетудің жаңа технологиялары жасалынып, жүзеге асырылуы керек; Медбикелік көмек көрсетудің тиімді стандартты сапасы құрылуы қажет; Медбике ісінде ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілуі тиіс;
Пайдаланылған әдебиеттер -Островская И.И.,Широкова Н.В. Основы сестринского дела М., 2008 г. -Мухина С. А., Тарновская И.И., Теоретические основы сестринского дела:- М., 2008 год. -Мухина С. А., Тарновская И.И., Практическое руководство к предмету « Основы сестринского дела»: учебник-М.,2000г. Қосымша әдебиеттер : -Т.П. Обуховец. Основы сестринского дела. Практикум. -Ростов-на- Дону, « Феникс » 2005 -Т.П. Обуховец Основы сестринского дела Практикум. « Феникс » 2009 г.
