Орындаған:Қудабаева Индира Тексерген:Акбота Байсеитова
1) Бақылау органдарының және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Фармакопея комитетінің таблетка, капсула тұрақтылығын сынауға қойылатын талаптары. 2) Қатты дәрілік заттардың нақты уақыттағы жарамдылық мерзімін, стресстік жағдайларды, жеделдетілген қартаю жағдайларын анықтау және есептеу. 3) Зерттелген қатты дәрілік формалардағы тұрақтылықты анықтау жоспарын құру. 4) Қатты дәрілік формалардың сапасын реттейтін нормативтік құжаттар. 5) Таблеткалардың, капсулалардың тұрақтылығын анықтайтын индикаторларды таңдау (ҚР ГФ I, т. 1). 6) дәрі-дәрмектер, олардың таблетка материалындағы маңызы 7) Қатты дәрілік формаларды орау және сақтау.
◦Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 25 тамыздағы № 680 бұйрығы(қазіргі таңда 2020 жылғы 28 қазандағы № ҚР ДСМ-165/2020 бұйрығы). Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 2 қазанда № 12133 болып тіркелді.
- Барлық қатты дәрілік түр үшін деградация өнімдерінің сыртқы түрін, санын және мазмұнын бағалау қажет. -Егер мүмкін болса, өзгеріске ұшырайтын басқа индикаторларды да тексеру қажет. -Дәрілік заттар үшін сыртқы түрінің көрсеткіштері, қатты дәрілік түр сандық құрамы және деградацияға ұшырайтын өнімдердің құрамы барлық дәрілік формалар бойынша, сондай-ақ консерванттар мен антиоксиданттар құрамына, егер бұл дәрілік препаратқа қатысты болса, бағалануы керек. -Көп мөлшерлі стерильді және стерильді емес дәрілік формалардың микробиологиялық тазалығын бақылау керек. Зерттеулер кем дегенде сақтау мерзімінің басында және соңында жүргізілуі керек. - Кейінгі тұрақтылық зерттеулерінде микробиологиялық тазалықты бақылау, егер микробиологиялық сапа деңгейіне әсер етуі мүмкін өзгерістер енгізілмесе, жүргізілмейді.
Дәрілік қалыптың тұрақтылығына: сыртқы жарық, ауадағы бос оттегінің мөлшері және ішкі заттардың ұшқыштығы, қоспалардың табиғаты және т.б. сыртқы факторлар әсер етеді. Дәрілік заттардың тұрақтылығын зерттеудің мақсаты - қоршаған орта факторларының (температура, ылғалдылық, жарық) әсерінен олардың сапасы уақыт бойынша қалай өзгеретіндігі туралы ақпарат алу.
1. Тұрақтылықты жеделдетілген зерттеу; 2. Тұрақтылықты стресстік зерттеу; 3. Тұрақтылықты ұзақ мерзімді зерттеулер. Стресстı тұрақтылықты зерттеу- ДЗ-дың разработкасы кезıнде қолданылады және тұрақтылықтың жеделдетıлген зерттеулерıнен басқа жағдайларда орындалады.Бұл зерттеулер ДЗ компоненттерıнıң ыдырау реакцияларының сипаты мен бағытын анықтауға ж/е негıзгı ыдырау өнıмдерıн анықтауға мүмкıндıк бередı. Жеделдетıлген тұрақтылықты зерттеу -дәрıлıк заттарды әзıрлеуде, тıркеу құжаттарын дайындауда және дәрıлıк заттың сапасын растау үшıн қолданылады, олар ыдырау процестерıн тездететıн және дәрıлıк заттардың физико-химиялық қасиеттерıн нашарлататын жағдайларда жүргıзıледı. Ұзақ мерзıмдı тұрақтылықты зерттеу - дәрıлıк заттарды әзıрлеуде, тıркеу дерекнамасын дайындауда, дәрıлıк заттың сапасын растау және тıркеу құжатына өзгерıстер енгıзу үшıн қолданылады. Зерттеу ДЗ-дың физикалық, химиялық, биологиялық, биофармацевтикалық және микробиологиялық қасиеттерıн, шартты сақтау кезеңıнде және одан кейıн, сондай- ақ сатылатын елде күтıлетıн сақтау кезеңıндегı жағдайларда бағалау арқылы жүргıзıледı.
Дәрілік заттардың жарамдылық мерзімін 5 жылдан астам белгілеу ұсынылмайды, тіпті тұрақтылықты зерттеу нәтижелері бұған мүмкіндік берсе де. Дәрілік заттың жарамдылық мерзімі нормативтік құжаттамамен реттелетін жағдайларда және қаптамада белгілі бір уақыт бойы сақтаған кезде эксперименталды түрде белгіленеді және деректер жинақталуына қарай ол ұлғаю жағына да, кему жағына да өзгертілуі мүмкін. Жарамдылық мерзімдерін анықтау жалпы фармакопеялық мақалаларда көрсетілген химиялық және физика-химиялық талдау әдістерін, сондай-ақ қажет болған жағдайда зерттеудің басқа да арнайы әдістерін, мысалы, биологиялық талдау әдістерін, фармакологиялық сынақтарды пайдалана отырып, дәрілік заттың тұрақтылығын зерттеуге негізделген.
Жоспар : - Тұрақтылықты зерттеу әдісі, оны әзірлеу кезінде зерттелетін дәрілік заттың жағдайын ескеру қажет - жаңа немесе қолданыстағы фармацевтикалық қатты дәрілік форма - жаңа немесе қолданыстағы дәрілік препарат - дәрілік препараттың жаңа дәрілік түрі. Соған сәйкес тұрақтылықты зерттеудің әдістерін таңдайды. Егер тұрақты жаңа фармацевтикалық қатты дәрілік форма болса, оған 3 әдіс те стресстік,жеделдетілген және ұзақ мерзімді сынақтар жүргізіледі. Егер тұрақсыз жаңа фармацевтикалық субстанция болса, оған стресстік, аралық және ұзақ мерзімді сынақтар жүргізіледі. Егер тұрақты қолданыстағы фармацевтикалық қатты дәрілік форма болса, оған жеделдетілген және ұзақ мерзімді сынақтар жүргізіледі. Егер тұрақсыз қолданыстағы фармацевтикалық қатты дәрілік форма болса, оған аралық промежуточный және ұзақ мерзімді сынақтар жүргізіледі. Егер көп компонентті дәрілік препараттар болса, оларға жеделдетілген немесе аралық, ұзақ мерзімді сынақтар жүргізіледі. Егер шығу тегі биологиялық дәрілік заттар болса, оларға аралық және ұзақ мерзімді сынақтар жүргізіледі.
Сапа женіндегі Нұсқаулық • Дәрілік заттар. Тұрақтылықты сынау. • ICH нұскаулыктары : •Q1A (R2) « жаңа дәрілік заттар мен препараттардын турактылыгын сынау » •Q1C « жана мелшерленген нысандардын турактылы ын сынау » • Q1D жаңа дарілік заттар мен препараттардын турактылыгын сынау кезінде брекетинг және матрицалар құру •Q1E « турактылыкты сынау деректерін багалау » • Q1B « турактылыкты сынау : жана дәрілік заттар мен препараттардын фотостабильділігін сынау "
Таблеткалар -бір немесе бірнеше белсенді заттардың бір дозасын қамтитын және пресстеу арқылы алынған қатты дәрілік форма. Ішке қолдануға арналған таблетканы келесідей жіктеуге болады: -қабығы жоқ таблетка; -қапталған таблеткалар; -көпіршікті таблетка; -еритін таблеткалар; -дисперсті таблеткалар; -ауыз қуысында дисперсті таблетка;
Капсулалар - қатты немесе жұмсақ қабықшасы әр түрлі формадағы және сыйымдылықтағы қатты дәрілер, әдетте капсулаларда белсенді ингредиенттің бір дозасы болады. Капсулалар оральды қолдануға арналған.Капсула қабығы желатиннен немесе басқа заттардан жасалған. Капсуланы келесідей жіктеуге болады: - қатты капсулалар; - жұмсақ капсулалар; - ішек капсулалары; - модификацияланған шығарылымы бар капсулалар;
Дәрiлiк заттың қаптамасы - дәрiлiк заттардың бүлiнуi мен жоғалуынан қорғау, сондай-ақ қоршаған ортаны ластанудан қорғау жолымен олардың айналымы процесiн қамтамасыз ететiн құрал немесе құралдар жиынтығы ; Таблеткалар, драже, түйіршіктер, капсулалар контурлық ыдысқа, шыны массадан және бұрандалы мойны бар полимерлі материалдардан жасалған банкаларға, үшбұрышты шайқағышы бар шыны массадан немесе дарттан жасалған банкаларға, дарттан жасалған түтіктерге оралады. Аталған контейнерлерге арналған тығындау құралдары ретінде бұрандалы пластикалық қақпақтар, Бұрандалы бұрандалы қақпақ, тығыздағыш элементі бар пластикалық тартылатын қақпақтар, резеңке тығыны бар алюминий қақпақтар, тығыздағыш элементі бар пластикалық тығындар, металл бұрандалы қақпақтар қолданылады.
