Орындаған : Сапарғалиев Нұртілек Тексерген : Гулия Муратбековна Тобы : ЖМ 1 04 Б
Тұлға аралық немесе адамдар тобы әрекеттееуі мен қатынасуы кезінде, олардың ойлары мен ықпалдарының бір, бірше сәйкес емес, қарама-қайшы келуі салдарынан, негативті эмоционалдық әсерден екі жақты да уайымға, қобалжуға әкелуін қақтығыстар (конфликт) дейді. Топтағы адамдардың мүдделерінің, пікірлерінің, мақсаттарының қарама-қарсы келіп, оларга жету жолдары да әртүрлі түсінікте болуы көптеген конфликтік жағдайлардын негізінде жатады.
Қақтығыс,талас, шиеленіс көріністері жалпы өмірде де, медицинада да кездесіп, жиі байкалады. Әр шиеленісте дәрігердің ең бір басты мақсаты — бұл қарсылықтың мотивін, ягни, себептерін білу. Көбінесе конфликт себептеріне адамның билік білдіруі, өзін-өзі көрсеткісі келуі,. қозу жағдайынан шығуы жатады. Қақтығыс үстінде оның себептері айтылмайды және олар сезілмеуі де мүмкін. Бірақ, келешекте бұндай шиеленістің алдын алу үшін, дәрігер оның себептерін білуі керек
Сұхбаттасу үстінде ауру адамға ұсынылған мәлімет, тек ойлануға ғана берілген ақпарат. Ал науқастың жан дүниесінің ішкілікті шиеленісін шешу негізінде алынған мәлімет — сенім тудыратын түрде қабылданады. Конфликт, дәрігер тәжірибесінде көбінесе қызметтестер арасында кездеседі. Конфликтің негізінде жатқан жайларға карай жіктелуі : • тұлғааралық қақтығыстар ; • тұлға және мекеме арасындағы қақтығыстар ; • жеке топтар арасындағы қақтығыстар ; • мекемелер аралық қақтығыстар
Жіктеудің келесі түрі бойынша қақтығыстар мынадай топтарға бөлінеді : • горизонталды қақтығыстар ( бір-біріне бағынбайтын, бір қатардағы қызметтестер арасында ); • вертикалды қақтығыстар ( бір-біріне бағыныштағы адамдар арасында ); • аралас түрі.
Қақтығыс жағдайындағы басшының тәртібі. Шиеленіс кезінде адамның тәртібі жөнінде әртүрлі үлгілер бар. Конфликті конструктивті шешу келесі жайларға байланысты болады : • шиеленісті адекватты ( тиісті ) қабылдау, яғни өзінің, жекешелік және қарсыласының ықпалдары мен қылықтарын нақтылы дәл және бір жақты емес балмауы ; • ашық және нәтижелі қатынас жасау, проблеманы жан-жақты талқыл ay ғ a даярлық, конфликтік жағдайдан жолдары туралы ұсыныстарын, болған жағдай туралы өз түсінігін, мүдделерін ашық және әділ түрде айтуы ; бірге әрекеттесуде өзара сенім тудыруы.
Қақтығыстарды шешудің негізгі бағыттары : 1.Психодинамикалық бағыт (психоанализ). Бұл бағыттың басты міндеті санасыз тенденциялар мен импульстерді анықтау және саналылық деңгейге көтеру. 2.Мінез – құлықтық психотерапия. Индивидтің кең мағынадағы мінез-құлығымен жұмыс істеуге бағытталған. Кеңесшінің көмегімен, клиент өзінің кикілжіңдер кезіндегі конструктивті емес мінез-құлқының себебі болып табылатын өз ойларын ауыстырады. 3.Гуманистік бағыт. Психотерапия кезінде клиентке « зат ретінде » қарауға және қысым жасауға қарсы шығады. Оның негізгі қағидалары « осында және қазір » басынан кешіп отырған сезімдерге шоғырландыру, сонымен қатар адамды өзінің жан-дүниесін зерттеуге ұмтылдыру болып табылады.
1. Дәрігерлер, медбике және пациент арасында қарама – қарсылық болмай, өзара терең сыйластық жайлаған ортада қандай қатынастар орнайды ? А. қарама – қайшылықты ; Б. тәуелді емес ; В. үйлесімді ; Г. тәуелді ; Д. дау – дамайлы. 2. Жұмыс кейбір тұлғалардың ұнамды ниеттері екінші біреулердің келеңсіз ниеттерімен тоғысқан шақтарда қандай қатынас орнайды ? A. қарама – қайшы ; Б. дау – дамайлы ; B. сыйластық ; Г. тұрақты ; Д. топтық қатынастар.
3. Әрбір дәрігердің немесе медбикенің меншікті қажеттері сипатында қаралса, онда ол қандай қатынас ? А. үйлесімді ; Б. жеке ; В. топтық ; Г. ұжымдық ; Д. өшпенділік. 4. Дәрігер мен медбике арасындағы қатынастардан туындайтын ең қиын да қолайсыз құбылыс. А. ұжымдық қатынасының тұрақты болуы ; Б. сыйластық қатынасының болуы ; В. тұрақты қатынастың қалыптасуы ; Г. үйлесімділік қатынастар нышан береді ; Д. ұжымдық қатынастардан шеткеріліп қалуы. 5. Өзінің психологиялық негізіне назар салмастан, нақты көріп тұрғаны мен естігеніне сеніп қалу : A. объективті қателік ; Б. ситуативтік қателік ; В. асығыс қорытынды жасауға байланысты қателі к ; Г. субъективті қателік ; Д. жалған қарапайымдылық.
