Сабақтың тақырыбы:
Тең үшбұрыштар ABC = DEF B A C E D F AB = DE BC = EF AC = DF A = D B = E C = F
Екі үшбұрыштардың теңдігін дәлелдеу үшін барлық алты элементтері тең болу қажет па ? ЖО Қ !
Екі үшбұрыштың теңдігін көрсету үшін... ... кем дегенде қанша элементтері тең болу қажет? ?
ГВ 8.5 үшбұрыштардың теңдік белгілері арасындағы айырмашылықты біледі, оларды көрсетеді және дәлелдейді Дағдылар Жетістік критерийлері Білу және түсіну Үшбұрыш теңдігі белгілері арасындағы айырмашылықты көреді Анализ Үшбұрыш теңдігі белгілері арасындағы айырмашылықты көрсетеді Синтез Үшбұрыштар теңдігінің белгілерін дәлелдейді
Congruent triangles – равные треугольники- тең үшбұрыштар Test of triangles equality – признаки равенства треугольников – үшбұрыш теңдігінің белгілері SSS ( Side Side Side ) – признак равенства треугольников по трем сторон а м – үш қабырғасы бойынша (ІІІ) үшбұрыштар теңдігінің белгісі SAS ( Side Angle Side ) – признак равенства треугольников по двум сторон ам и угл у между ними – екі қабырғасы мен арасындағы бұрышы бойынша үшбұрыштар теңдігінің белгісі (І) ASA ( Angle Side Angle ) – признак равенства треугольников по стороне и двум прилежащим углам – бір қабырғасы мен іргелес екі бұрышы бойынша үшбұрыштар теңдігінің белгісі (ІІ)
І белгі Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы мен олардың арасындағы бұрышы сәйкес екінші үшбұрыштың екі қабырғасы мен олардың арасындағы бұрышына тең болса, онда мұндай үшбұрыштар тең болады. ІІ белгі Егер бір үшбұрыштың бір қабырғасы мен оған іргелес бұрыштары сәйкес екінші үшбұрыштың бір қабырғасы мен оған іргелес бұрыштарына тең болса, онда мұндай үшбұрыштар тең болады. ІІІ белгі Егер бір үшбұрыштың үш қабырғасы екінші үшбұрыштың сәйкесінше үш қабырғасына тең болса, онда мұндай үшбұрыштар тең болады. . C 1 A 1 B 1 A C B C 1 B 1 A 1 B A C A 1 C 1 B 1 C A B Үшбұрыш теңдігінің белгілері
І белгі Егер бір үшбұрыштың..........................................сәйкес екінші үшбұрыштың........................................тең болса, онда мұндай үшбұрыштар тең болады. ІІ белгі Егер бір үшбұрыштың...........................сәйкес екінші үшбұрыштың................................тең болса, онда мұндай үшбұрыштар тең болады. ІІІ белгі Егер бір үшбұрыштың......................екінші үшбұрыштың...................., онда мұндай үшбұрыштар тең болады. . C 1 A 1 B 1 A C B C 1 B 1 A 1 B A C A 1 C 1 B 1 C A B Үшбұрыш теңдігі белгілері арасындағы айырмашылықты көрсетіңдер. Бос орынды толтырыңдар Тапсырма 1
ІІ белгі Бір қабырғасы мен іргелес екі бұрышы ІІІ белгі Үш қабырғасы C 1 A 1 B 1 A C B C 1 B 1 A 1 B A C A 1 C 1 B 1 C A B Үшбұрыш теңдігі белгілері арасындағы айырмашылықты көрсетіңдер. Олардың фигуралардағы сызбалары мен атауларын сәйкестендіріп қойыңдар І белгі Ек і қабырғасы мен арасындағы бұрышы Тапсырма 2
А О С В D Мысал 1. Үшбұрыштардың теңдігін дәлелдеңдер: AOB= COD ( бір қабырға мен іргелес екі бұрышы )
D E C K S DEC= DKC ( екі қабырғасы мен арасындағы бұрышы ) Мысал 2. Үшбұрыштардың теңдігін дәлелдеңдер :
1 2 А С D В ADB= ADC ( екі қабырғасы мен арасындағы бұрышы ) Мысал 3. Үшбұрыштардың теңдігін дәлелдеңдер:
D E C K Мысал 4. Үшбұрыштардың теңдігін дәлелдеңдер: DEC = DKC ( үш қабырғасы бойынша )
Топтық жұмыс
Жер бетіндегі бірінен екіншісіне түзу бойымен баруға болмайтын А және В екі нүктенің ара қашықтығын өлшеу үшін …. А B Үшбұрыштар теңдігі белгілерінің өмірде қолданулары
Фалес есебі А B Жағажайдан алыс емес жердегі теңізде тұрған кеме мен жағажайда тұрған жерге дейінгі ара қашықтықты табу
Кеме A нүктесінде, ал бақылаушы B нүктесінде тұрсын делік. Жағажайда AB кесіндісіне перпендикуляр кез-келген ұзындықпен BC кесіндісін саламыз, оның ортасын табамыз (D нүктесі ). E, D және A нүктелері көз мөлшерімен қарағанда бір түзудің бойында жататындай етіп CB кесіндісіне перпендикуляр CE кесіндісін тұрғызамыз. Сонда AB = CE. Дәлелдеңіздер. Е С D А B
Есеп 1 Тіктөртбұрыш пішінді еденнің үстінде жатқан кілемді диагоналы бойымен суретте көрсетілгендей етіп бүктеген. Суретте көрсетілгендей өлшеулер жүргізу арқылы Айдос кілемнің өлшемдерін тез таба қойды. Ол мұны қалай жасады ? 4 3 5
∆ AFE және ∆ CDE теңдігін дәлелдеңдер. A B C D E F A B C D E F 4 3 3 4 5 5
A B C D E F A B C D E F 4 3 3 4 5 5 ∆ А F Е және ∆ С DE қарастырамыз. 1) А F =С D (тіктөртбұрыш қабырғалары ). А F Е = Е D С = 90° ; F АЕ = D СЕ, себебі F АЕ= 90°- х D СЕ= 90°-х (үшбұрыш бұрыштарының қосындысы 180 °). Олай болса, ∆ А F Е = ∆ С DE (ІІ белгібойынша ). АВ= CD= А F=4, ВС= AD=A Е +ED, AD=5+3 = 8, Жауабы:АВ= 4, ВС= 8. х х
A B C D E F K Есеп 2 Күнтізбе бетінің бір бөлігі алдыңғы бетімен үстінен суреттегідей жабылған. Суреттегі берілгендері бойынша бетт ің өлшемін табыңдар. Н 1 3 4 КА = 1, СЕ = 3, ED = 4.
