Б еларускі паэт, публіцыст, асветнік, дзеяч нацыянальна-вызваленчага польскага руху, сябар Таварыства філаматаў
Адам Міцкевіч нарадзіўся ў маёнтку свайго дзядзькі на хутары Завоссі ( цяп ep Б apa н a в i цк i pa ён ) каля Навагрудку. Бацька пісьменніка выводзіў сябе з шляхецкага роду Рымвідаў-Міцкевічаў герба « Порай », заснавальнікам якога нібыта быў літоўскі баярын Рымвід. Бацькі маці паходзілі са старай беларускай шляхты. 24 снежня 1798
3 З a в occ я б a цьк i п epa б pa л ic я ў п a вят o вы г opa д Н a в a г pa д a к. Т y т Ад a м c к o нчыў шк o л y c вяты x a йц o ў д a м i н i к a нц a ў. Н a к a н i к y лы дз e ц i М i цк e в i ч a ў выяздж a л i c п a ч a тк y ў З a в occe, д a дзядзьк i, a п o тым y н e д a лёк i a д Н a в a г pa дк a м a ёнт a к б a цьк a в a г a c яб pa cy ддз i Р ac т o цк a г a — Р y т y. П a эт н a зыв a ў c в a ё м a л e н c тв a « ce ль c к i м, a нёль c к i м». Школа
Дом Міцкевіча, Наваградак Маёнтак у Завосьсі, месца нараджэння Міцкевіча
У Навагрудку адбыўся пажар і Адам Міцкевіч у сва i 12 гадоў напісаў Оду спачування пагарэльцам, якую паказаў дырэктару дамініканскай школы. Той пасадзіў Адама ў карцар за хлусню, таму што не паверыў, што гэта Адам напісаў такую прыгожую Оду. Ода спачування пагарэльцам
У 1812 годзе адбыліся дзве важныя падзеі ў жыцці маладога Адама: 16 траўня памёр ягоны бацька, а крыху пазней, з пачаткам вайны 1812 году, праз Наваградак прайшлі войскі Напалеона. Бацькаў сябар, суддзя Растоцкі дапамагаў маці гадаваць дзяцей. Ён браў іх на лета да сябе ў сядзібу. 1812
У 16 гадоў Адам Міцкевіч скончыў дамініканскую школу і паехаў вучыцца ў Віленскі ўніверсітэт. Разам з Тамашам Занам і суполкай сяброў стварыў Таварыства філаматаў, якое было арганізаванае паводле масонскага ўзору, і пасля пераўтварылася ў змоўніцкую нацыянальна-патрыятычную арганізацыю. Саюз філяматаў і створаныя крыху пазней « Таварыства Філарэтаў » і « Прамяністыя » служылі асветніцка-патрыятычнай працы тагачаснай віленскай моладзі. Віленскі ўніверсітэт
Навучэнне скончыў у 1819 годзе з тытулам магістра. Адзначаецца, што Міцкевіч размаўляў па- польску, па- француску, па- італьянску, па- нямецку, па- англ i ску, па- лацінску ды па- грэцку. У 1819 годзе пачаў працаваць настаўнікам у Коўне, дзе жыў да 1823 году. Падчас знаходжаньня ў Коўне напісаў дысэртацыю, за якую ў 1822 годзе атрымаў тытул магістра ф i ласоф ii. У той самы час быў ініцыяваны да ступені чалядніка ў масонстве. Адукацыя
У пэрыяд настаўніцтва ў Коўне Міцкевіч закахаўся ў Марылю Верашчаку з Туганавічаў Наваградзкага павету. Пазнаёміўся з ёй ў 1818 годзе ў час летніх вакацыяў, калі гасцяваў у маёнтку Верашчакаў непадалёку ад Наваградку. Самыя пяшчотныя лірычныя вершы Адам Міцкевіч прысвяціў свайму першаму каханню. Сляды гэтага нерэалізаванага кахання можна знайсці ў вядомых вершах Міцкевіча «Да М…» і «Да сяброў », баладах « Свіцязь », « Свіцязянка » i «Рыбка». Першае каханне
У час працы на радзіме Адам Міцкевіч падаў хадайніцтва пра дадатковы адпачынак і паездку за мяжу. Адпачынак яму далі, але замежную вандроўку не дазволілі. Калі ён у кастрычніку 1823 году паехаў у Вільню, яго арыштавала сьледчая камісія, створаная з мэтай спыніць патрыятычны рух « польскай моладзі ў Літве ». Падчас сьледзтва філярэты зрабілі ўсё магчымае, каб адвесьці ад Міцкевіча абвінавачаньні, але ён усе ж быў прыгавораны да высылкі ў глыб Рас i і. Ссылка
8 лістапада 1824 году Міцкевіч прыбыў у Пецярбург за прызначэннем. У чаканні прысуду Міцкевіч сышоўся з дэкабрыстамі і атрымаў даручэнне зблізіць рас i йскіх рэвалюцыянераў з патрыётамі Польшчы і Літвы. Ён актыўна ўдзельнічаў у так званых « рас i йска-польскіх перамовах » паміж дэкабрысцкім « Паўднёвым » і « Польскім патрыятычным » таварыствамі. Вырашэнне з прызначэннем месца ссылкі зацягнулася, і Міцкевіч паехаў у Крым, дзе напісаў паэтычны цыкл « Крымскія санэты » і шэраг вершаў. Дэкабрысты
Вясной 1826 году рэдактар «Московского телеграфа» Н. Палявой увёў Міцкевіча ў маскоўскае літаратурнае асяродздзе, зблізіўся з Баратынскім, Венявіцінавам, Вяземскім, Пагодзінам, пазнаёміўся з Аляксандрам Пушкінам. Пераклады твораў Міцкевіча на рускую мову з ’ явіліся ў «Московском телеграфе» і мелі вялікі поспех у рас i йскай публікі. Пасля Адам Міцкевіч вяртаецца ў Пецярбург . Масква
Пасля ссылкі і дазволу з’ехаць за мяжу Міцкевіч п адарожничае па Еўропе i прыязджае ў Вялікапольшчу з намерам перайсці мяжу і вярнуцца да ахопленага паўстаннем Царства Польскага, але ў рэшце рэшт паэт застаўся ў Дрэздэне, дзе сустрэў землякоў, якія эмігравалі 22 ліпеня 1834 у 35 гадоў Ажаніўся з Цэлінай Шыманоўскай, якая нарадзіла яму 6 дзяцей (2 дачок і 4 сына ). Пасля ссылк i
Цэліна Шыманоўская Дзец i : Марыя, Гэлена, Уладзіслаў, Юзаф, Аляксандар, Ян
Спроба самагубства. Выскачыў з акна з-за праблемаў у шлюбе. У жонкі Адама Міцкевіча Цаліны была шызафрэнія, сям’я жыла вельмі бедна. 18 альбо 19 снежня 1838, 39 гадоў Узначальваў кафедру славянскіх літаратур у Калеж дэ Франс у Парыжы, стаў першым прафесарам славянскай славеснасці ў гэтай установе. У лекцыях даў высокую ацэнку беларускай мове і фальклору, на якія стала абапіраўся ў мастацкай творчасці Адам Міцкевіч быў прэзыдэнтам Гістарычнага факультэту Літаратурнага таварыства ў Парыжы Пасля шлюбу
Памёрла жонка Адама Міцкевіча Цэліна Шыманоўская. 5 сакавіка 1855 Падчас Крымскай вайны з'ехаў у Канстанцінопаль, маючы намер арганізаваць Новы польскі, а таксама яўрэйскі легіён для дапамогі французам і англічанам у барацьбе з Рас i яй. Адам Міцкевіч ствараў атрады з ураджэнцаў Рэчы Паспалітай для барацьбы з Рас i яй. Памёр у Канстанцінопалі падчас эпідэміі халеры. Перад смерцю сказаў свайму сябру Служальскаму, калі той спытаўся, ці не хоча ён што-небудзь перадаць дзецям : « Няхай любяць адзін аднаго », – і праз некалькі хвілін дадаў ледзь чутным шэптам : « Заўсёды !». Цела было перавезена ў Парыж, а пасля перазахавана у Кракаве ў Саборы Святых Станіслава і Вацлава. Апошняя стран i ца жыцця
Будучы студэнтам гісторыка-філалагічнага факультэта Віленскага ўніверсітэта, паэт часта шпацыраваў у цені дрэў старадаўніх віленскіх могілак Росы. Аднойчы ён звярнуў увагу на адну з магіл, у якой была пахавана графіня Ласкарыс. У той дзень юны Адам вырашыў для сябе, што яго будучая жонка будзе прадстаўніцай менавіта гэтага старадаўняга і вельмі знатнага роду. Тады малады навагрудчанін нават і думаць не мог, што хутка пазнаёміцца з прадстаўніцай гэтай фаміліі.
З першых дзён свайго знаёмства з беларускай шляхцянкай паэт быў зачараваны яе прыгажосцю і называў дзяўчыну « імператрыцай ». Аднак Флора Ласкарыс спрабавала захоўваць дыстанцыю ў адносінах з будучым знакамітым паэтам. У 1829 годзе Адам Міцкевіч едзе ў падарожжа па Еўропе. У такое ж турнэ адпраўляецца і Флора. У траўні 1832 года ў Дрэздэне ён зноў сустракаецца са сваёй каханай. Іх часта бачылі разам, і многім здавалася, што жаніцьба гэтых маладых людзей — вырашаная справа. Але... у 1833 годзе прадстаўніца шляхетнага роду выходзіць замуж за былога капітана войскаў ВКЛ, графа Антонія Забэла, які жыў у маёнтку Дурынічы пад Бабруйскам. Дакладна не вядома, што прымусіла Флору зрабіць такі выбар. Магчыма, важную ролю ў выбары дзяўчыны (а хутчэй за ўсё, яе блізкіх ) адыгралі вядомасць і багацце роду Забэла. Раман без працягу
«На беларускай мове, якую называюць русінскай, гавораць каля 10 мільёнаў чалавек ; гэта самая багатая і самая чыстая гаворка, яна ўзнікла даўно і цудоўна распрацавана »
