Первый слайд презентации: Buxoro davlat universiteti Xorijiy tillar fakulteti Nemis tili filologiyasi 11.1 Nem 24 guruh talabasi
Jo’rayeva Gulsevar
Слайд 2
Ingliz Tili: Olmoshlar (Pronouns) Ingliz tilida olmoshlar - bu til o'rganishning muhim qismi. Olmoshlar gaplarni sodda va ravon qilishga yordam beradi, takrorlanishlarni oldini oladi va nutqni tabiiy qiladi.
Слайд 3
Olmosh nima? Asosiy xususiyatlari Olmosh - bu ism (noun) o'rnini bosuvchi so'z bo'lib, gapda takrorlanishni oldini oladi va nutqni soddalashtiradi. Olmoshlar nutqni yanada ravon va tushunarli qilishda muhim rol o'ynaydi. Ismlar o'rnini bosadi va takrorlanishni kamaytiradi Gapni qisqa va aniq qiladi Nutqni tabiiy va professional ko'rinishda saqlaydi Ingliz tilida 7 xil asosiy olmosh turi mavjud
Слайд 4
Olmoshlarning asosiy turlari Ega olmoshlari Subject Pronouns - gapda ega vazifasini bajaradi To'ldiruvchi olmoshlar Object Pronouns - fe'l yoki predlogdan keyin keladi Egalik olmoshlari Possessive Pronouns - egalikni bildiradi O'zlik olmoshlari Reflexive Pronouns - o'ziga qaratilgan harakatni bildiradi Har bir olmosh turi o'ziga xos vazifa va ishlatish qoidalariga ega. Ularni to'g'ri ajrata olish ingliz tilida erkin gaplasha olish uchun zarur.
Слайд 5
Ega olmoshlari (Subject Pronouns) 1 I (Men) Birinchi shaxs birlik - I am a student. Har doim katta harf bilan yoziladi. 2 You (Siz/Sen) Ikkinchi shaxs birlik va ko'plik - You are kind. Ham rasmiy, ham norasmiy muloqotda ishlatiladi. 3 He/She/It (U) Uchinchi shaxs birlik - She is a teacher. He - erkak, She - ayol, It - narsa va hayvonlar uchun. 4 We (Biz) Birinchi shaxs ko'plik - We are friends. Guruh yoki jamoa uchun ishlatiladi. 5 They (Ular) Uchinchi shaxs ko'plik - They are students. Bir necha odam yoki narsalar uchun. Ega olmoshlari gapda fe'ldan oldin keladi va gap uchun subyekt vazifasini bajaradi. Ular gapning asosiy bajariluvchisi hisoblanadi.
Слайд 6
To'ldiruvchi olmoshlar (Object Pronouns) Asosiy xususiyatlari To'ldiruvchi olmoshlar fe'l yoki predlogdan keyin keladi va to'ldiruvchi vazifasini bajaradi. Ular harakatning ob'yekti hisoblanadi. Me, You, Him, Her, It Birlik shakllari - bitta shaxs yoki narsaga ishora qiladi Us, You, Them Ko'plik shakllari - bir necha shaxs yoki narsalarga ishora qiladi Amaliy misollar I see him. (Men uni ko'raman) She likes me. (U meni yoqtiradi) They helped us. (Ular bizga yordam berishdi) We invited them. (Biz ularni taklif qildik) Eslatma: To'ldiruvchi olmoshlar hech qachon gapda ega bo'la olmaydi. Ular faqat fe'l yoki predlog bilan bog'lanadi.
Слайд 7
Egalik olmoshlari (Possessive Pronouns) Egalik olmoshlari ikki turga bo'linadi: egalik sifatlari (ism bilan ishlatiladi) va mustaqil egalik olmoshlari (yakka o'zi ishlatiladi). Egalik sifatlari My, Your, His, Her, Its, Our, Their Ism bilan birgalikda ishlatiladi: my book, your pen, his car Mustaqil egalik Mine, Yours, His, Hers, Ours, Theirs Yakka o'zi ishlatiladi: This is mine, That is yours Egalik sifatlari My book - Mening kitobim Your house - Sizning uyingiz His car - Uning mashinasi Our school - Bizning maktabimiz Mustaqil egalik This book is mine - Bu kitob meniki The house is yours - Uy sizniki The car is his - Mashina uniki The school is ours - Maktab bizniki
Слайд 8
O'zlik olmoshlari (Reflexive Pronouns) Birlik shakllari Myself - o'zim Yourself - o'zing/o'zingiz Himself - o'zi (erkak) Herself - o'zi (ayol) Itself - o'zi (narsa) Ko'plik shakllari Ourselves - o'zimiz Yourselves - o'zingizlar Themselves - o'zlari O'zlik olmoshlari gapdagi subyekt o'ziga qaratilgan harakatni bildiradi. Bu olmoshlar harakat bajaruvchi va harakat qabul qiluvchi bir xil shaxs ekanligini ko'rsatadi. She taught herself English. (U o'zini ingliz tiliga o'rgatdi) I hurt myself. (Men o'zimni jarohatlantirdim) They enjoyed themselves. (Ular o'zlarini yaxshi his qilishdi)
Слайд 9
Olmoshlarning jins va soniga qarab o'zgarishi Jinsga ko'ra He - Erkak Erkak kishilar uchun ishlatiladi She - Ayol Ayol kishilar uchun ishlatiladi It - Narsa/Hayvon Narsalar va hayvonlar uchun Songa ko'ra Birlik (Singular) I, You, He, She, It Ko'plik (Plural) We, You, They Amaliy misollar I am - Men (birlik) We are - Biz (ko'plik) He is - U erkak (birlik) She is - U ayol (birlik) They are - Ular (ko'plik) Muhim: "You" olmoshi ham birlik, ham ko'plik shaklda bir xil ko'rinishda ishlatiladi. Kontekstdan ma'nosini anglash mumkin.
Слайд 10
Savol olmoshlari (Interrogative Pronouns) Savol olmoshlari savol so'zlari sifatida ishlatiladi va ma'lumot olish uchun xizmat qiladi. Ular gapning boshida keladi va savol tuzish uchun zarur. Who - Kim Odam haqida savol berish uchun ishlatiladi. Who is at the door? (Eshikda kim bor?) Whom - Kimga/Kimni To'ldiruvchi sifatida odam haqida savol. Whom did you see? (Kimni ko'rdingiz?) Whose - Kimniki Egalik haqida savol berish uchun. Whose book is this? (Bu kimning kitоbi?) Which - Qaysi Tanlov yoki variant haqida savol. Which is yours? (Qaysi biri sizniki?) What - Nima Narsa yoki holat haqida savol. What is your name? (Ismingiz nima?)
Слайд 11
Nisbiy olmoshlar (Relative Pronouns) Nisbiy olmoshlar ikki gapni bog'lab, qo'shimcha ma'lumot berishda ishlatiladi. Ular murakkab gaplar tuzishda muhim rol o'ynaydi. 1 Who Odamlar uchun ishlatiladi - ega sifatida The man who called you is here. 2 Whom Odamlar uchun - to'ldiruvchi sifatida The person whom I met was nice. 3 Whose Egalikni bildiradi The student whose book was lost is sad. 4 Which Narsalar va hayvonlar uchun The car which I bought is red. 5 That Universal - hamma uchun ishlatiladi The book that I read was interesting. Maslahat: "That" eng universal nisbiy olmosh bo'lib, odamlar, narsalar va hayvonlar uchun ishlatiladi.
Слайд 12
Olmoshlar bilan gap tuzish Darak gap Subject + Verb + Object I see her. (Men uni ko'raman) She loves him. (U uni yaxshi ko'radi) So'roq gap Auxiliary + Subject + Verb + Object? Do you know him? (Siz uni tanaysizmi?) Did they see us? (Ular bizni ko'rdilarmi?) Inkor gap Subject + Auxiliary + Not + Verb + Object She does not like it. (U buni yoqtirmaydi) They did not call me. (Ular menga qo'ng'iroq qilmadilar) Olmoshlarni gaplarda to'g'ri ishlatish uchun ularning vazifasini va joylashuvini yaxshi bilish kerak. Har bir olmosh turi o'ziga xos o'rinda ishlatiladi.
Слайд 13
Olmoshlar bilan bog'liq xatolarga e'tibor Keng tarqalgan xatolar He va Him aralashmasi Noto'g'ri: Him is my friend To'g'ri: He is my friend He - ega, Him - to'ldiruvchi My va Mine farqi Noto'g'ri: This is mine book To'g'ri: This is my book / This book is mine My - ism bilan, Mine - yakka Reflexive olmoshlar Noto'g'ri: She and myself went To'g'ri: She and I went Faqat subyekt o'ziga qaratilganda E'tiborga olish kerak Ega olmoshlari faqat gapning boshida yoki ega o'rnida To'ldiruvchi olmoshlar faqat fe'l yoki predlogdan keyin Egalik sifatlari har doim ism bilan ishlatiladi O'zlik olmoshlari faqat harakat o'ziga qaytsa ishlatiladi It's (it is) va its (uniki) ni aralashtirib yubormaslik
Слайд 14
Amaliy mashq: To'ldiring Quyidagi gaplarda to'g'ri olmoshni tanlang va o'z bilimingizni sinab ko'ring: Mashq 1 (I/Me) am a student. Javob: I am a student. Mashq 2 She loves (he/him). Javob: She loves him. Mashq 3 This book is (my/mine). Javob: This book is mine. Mashq 4 They did it by (themselves/theirselves). Javob: They did it by themselves. Qo'shimcha mashqlar: ___ and John are friends. (He/Him) The book is ___. (her/hers) We enjoyed ___ at the party. (us/ourselves)
Слайд 15
Ingliz tilidagi olmoshlar diagrammasi Reflexive Possessive Object Subject Ushbu diagram barcha olmosh turlarini vizual tarzda ko'rsatadi va ularning o'zaro bog'liqligini tushunishga yordam beradi. Har bir kategoriya o'ziga xos rangli bo'lib ajratilgan.
Последний слайд презентации: Buxoro davlat universiteti Xorijiy tillar fakulteti Nemis tili filologiyasi
Xulosa Soddalashtirish Olmoshlar gapni soddalashtiradi va takrorlanishni oldini oladi, nutqni tabiiy va oqimli qiladi Bilim zarur To'g'ri ishlatish uchun turlarini va vazifalarini yaxshi bilish hamda farqlashni o'rganish muhim Mashq qiling Doimiy mashq qilish orqali olmoshlarni o'zlashtiring va ingliz tilida erkin gapiring Olmoshlarni to'g'ri ishlatish ingliz tilini chuqur o'rganish va professional darajada gaplasha olishning asosi hisoblanadi. Har kuni amaliyot qiling, gaplarda ishlatib ko'ring va xatolikdan qo'rqmang - bu o'rganish jarayonining tabiiy qismidir! "Til o'rganish - bu marafon, sprint emas. Har bir qadam sizni maqsadingizga yaqinlashtiradi!"