Сабақтың тақырыбы: 1867-1868 жылдардағы Қазақстандағы реформалар
Жоспар : 1. Қазақстанда реформа жүргізудің себептері және оны әзірлеу барысы. 2. “Торғай, Орал, Ақмола және Семей облыстарын басқару туралы уақытша Ереже”. Әкімшілік басқару жүйесіндегі өзгерістер. Сайлау жүйесі. Қазыналық жүйе және міндетті атқарылатын борыштар. Денсаулық сақтау саласындағы реформа. Жерді пайдалану мәселелері. Реформаның отаршылдық сипаты.
Реформа “Дала комиссиясы” Уезд “Түтін салығы” “Қара шығын” “Зекет” “Харадж” Тірек сөздер
Қазақстандағы реформа жүргізудің себептері. 1.Сұлтан билігінің сақталып қалуы 2. Әкімшілікбөлініске ұшыраған аудандарды басқаруға жаңа заң енгізу 3.Ресей өнеркәсібі үшін жұмыс күшінің қажет болуы 4.Салық жүйесін енгізу қажеттілігі 5.Қазақстан аумағына қоныстандыру саясаты
1865 жылы елдің Ішкі істер министрі Гирстің басшылығымен “Дала комиссиясы” құрылды.
ІІ Александр патша: 1867 жылы 11 шілдеде- “Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы”, 1868 жылы 21 қазанда- “Орынбор мен Батыс Сібір генерал-губернаторлығындағы Дала облыстарын басқару туралы уақытша Ережені” бекітті.
1867-1868 жылдардағы реформа бойынша Қазақ жерлерінің біріктірілуі Түркістан генерал-губернаторлығы Орынбор генерал-губернаторлығы Батыс-Сібір генерал-губернаторлығы Жетісу Сырдария Орал Торғай Ақмола Семей
Қазақстанның 1867 – 1868 жылдардағы реформалар бойынша әкімшілік-аумақтық бөлінісі Генерал-губернаторлық Облыс Уезд Болыс Ауыл
Орынбор генерал - губернаторлығы Түркістан генерал - губернаторлығы Батыс – Сібір генерал - губернаторлығы Орал облысы Торғай облысы Жетісу облысы Сырдария облысы Ақмола облысы Семей облысы 1.Орал 2.Атырау 3.Калмыков 4.Жем (Темір) 1.Елек 2.Қостанай 3.Ырғыз 4.Торғай 1.Сергиополь 2.Қапал 3.Верный 4.Ыстықкөл 1.Қазалы 2.Петровск 3.Түркістан 4.Шымкент 5.Әулиеата 6.Ташкент 7.Ходжент 8.Жизақ 1.Көкшетау 2.Омбы 3.Петропавл 1.Баянауыл 2.Зайсан 3.Көкпекті 4.Павлодар 5.Өскемен
Генерал-губернатор Әскери губернатор Уезд бастықтары Болыстар (3 жыл) Ауыл старшыны (3 жыл) Генерал- губернаторлық Облыс Уезд Болыс Ауыл
Реформаның жағымды жақтары Реформаның жағымсыз жақтары -Әлеуметтік-экономикалық сала дамыды. -Табиғи байлықтарды игеруге қолайлы жағдай туды -Капиталистік құбылыстар белең алды. -Кедейленген қазақтар қалаларға, өндіріс орындарына шоғырланды. -Көшпелі мал шаруашылығымен айналысқан қазақтардың да күнділікті өмірі өзгеріске түсті. -Қоғам қайшылықтарын шеше алмады. -Отарлық басқару нығайтылды. . -Әміршіл-әкімшіл жүйе орын алды. -Қазақстанды Ресейге қосып алу процесінің аяқталғанының бір көрінісі. -Қазақстанның жері Ресей меншігіне өтті. -Қазақтарға ең төменгі дәрежедегі қызметтер тиді.
Қайталауға арналған тапсырмалар
«СҰРАҚ – БІЗДЕН, ЖАУАП – СІЗДЕН» 1867-1868 жылдары патша үкіметінің реформа жүргізуінің негізгі мақсатын атаңыз. 2.Реформа дегеніміз – 3.ХІХ ғасырда бүкіл қазақ даласын 2 облысқа бөлуге ұсыныс жасаған комиссия өкілі кім? 4. Дала комиссиясын кім басқарды? 5.Батыс Сібір генерал-губернаторлығына кірген облыстарды атаңыздар Сұлтандар билігін жойып,империялық басқару тәртібін енгізу Қоғамдық өмірдің қандай да бір жағын қайта құру, өзгерту, жаңарту. И.И.Бутков Гирс Ақмола, Семей облыстары
«ТАРИХИ ДИКТАНТ» Патша үкіметі.......................................Қазақстан аумағында әкімшілік реформа жүргізді. ХІХ ғасырдың 60ж. қазақтардың басқару жүйесін өзгерту үшін статс-хатшы.............................. басқарған комиссия құрылды Бутков бүкіл қазақ даласын екі облысқа бөлуді ұсынды:....................... және....................... 1865ж. 5 маусымда............................... патшаның әмірі бойынша қазақ өлкесін зерттеп білу мәселелері дайындалды. 1867-1868 жылдары И.И.Бутков батыс шығыс ІІ Александр
Үйге тапсырма 1867-1868 жылдардағы Жарғы мен 1822-1824 жылдардағы Жарғыны салыстыру. 2.Дәптерге жазған ақпараттарды жаттау.
