«А стана Медициналық Университеті » АҚ Орындаған : Ермекова Ә.К. 515-ЖМ Тексерген : Астана – 2015
Іш қату – ішек функциясының бұзылуы салдарынан құрғақ, сирек және ауырсынумен болатын дефекация ( үлкен дәрет ). Үлкен дәретке бара алмай, үш күндей, одан көбірек мерзім тік ішек бойымен ештене түспеген жағдайды адамның іш қатуы дейді.
Жедел Созылмалы ( 3 айдан астам).
кологенді (гипермоторлы және гипомоторлы дискинезиямен бірге); проктогенді.
компенсирленген (тек қана емдәмдік түзетілім); субкомпенсирленген (емдәмдік және медикаментозды түзетілім ); декомпенсирленген (тазартатын клизманы қажет етеді).
1- 2 жасқа дейінгі балаларда іш қатудың жиі себебі – емізудің бұзылысы. Аз тамақтандыру, қосымша тамақты дұрыс қолданбауы, қоспа беруді жиі алмастыру сонымен қатар тамақтану тәртібінің бұзылуы салдарынан ішектің дисфункциясына әкеледі.
Алдымен анамнез жинап, тесеріп(соның ішінде анус аймағын) және тік ішектің саусақпен зерттеу әдісі қолданылады.
Жалпы қан анализі Жалпы зәр анализі Копрограмма К олоноскопия Гистологиялық зерттеу. Гистохимиялық зерттеу Ультрадыбысты әдіс
Іш қатудың емі кезінде келесі дәрілік топтарын қолданылады : О смост ық іш жүргізетіндер Ішекте судың сіңірілуін тежейтін дәрілер Синтетикалық іш жүргізетіндер Тұзды іш жүргізетіндер Ішек құрамының көлемін ұлғайтатын дәрілер Ішектегі қорытылған заттарды жұмсартатын дәрілік заттар
Осмостық іш жүргізетіндердің құрамында ішекте судың қалуына жағдай жасайтын нашар сіңірілетін көмірсулар (лактулоза) немесе жоғарымолекулалы полимерлерден (макрогол) құралған. Бұл препараттың әсер ету механизмі аш ішектегі химустың осмостық қысымын жоғарылатады,сол себептен судың ішек бойымен секрециясы артады.
синтетикалық полисахарид, ол қанда аммоний иондарының концентрациясын 25-50%ға төмендетеді және бүйректік энцефалопатия белгілерін әлсіретеді;сүт қышқылды бактериялардың көбеюі мен тоқ ішектің перистальтикасын белсендіреді. Ішек жолындағы лактулоза гидролизденіп, ішектің құрамы осмостық қысымына байланысты қышқылдығы артып ішті жүргізетін әсерін береді. Бұл препарат АІЖнда мүлде сіңірілмейді(бүйрек арқылы 3%ы шығарылады). Препарат қабылдағаннан кейін 24-48 сағат ішінде әсерін береді. Препаратқа жоғары сезімталдылық белгілері болғанда лактулозаны қолдануға қарсы көрсетіледі,жанама әсері – диарея,метеоризм, электролиттердің сіңірілуінің бұзылысы.
Ішек жолында су молекуларымен сутектік байланыс түзу арқылы ішекте осмостық қысымды жағарылатып судың сіңірілуін бұзып перистальтиканы жоғарылатады. Препарат АІЖда сіңірілмейді және биотрансформацияға ұшырамайды, іш жүргізу әсері 24-48 сағат ішінде дамиды. Мүмкін болатын жанама әсерлер - ол іштің төменгі бөлімінде ауырсыну сезімі мен диарея.
• Ішекте судың сіңірілуін тежейтін және тоқ ішектің шырышты қабатын тітіркендіретін хеморецепторлар – антрагликозидтер салдарынан перистальтиканы жоғарылатады. Бұл топ өз ішінде сенна және сабура, ревень тамыры мен кастор майынан құралады. Бұл препараттардың құрамы антрагликозидтер комплексін түзеді. Іш жүргізу әсері су мен Na + абсорбциясының тежелуімен және ішек жолында Na+ мен судың секрециясын белсендіреді. Нәтижесінде ішек құрамындағы заттың көлемі ұлғайып, ішектің моторикасы күшейеді. Іш жүргізетін әсері дәріні ішке қабылдағаннан кейін 8-10 сағататтан соң дамиды. Препарат АІЖда сіңірілмейді және резорбтивті әсері болмайды.
Синтетикалық іш жүргізетін препараттар (бисакодил,натрий пикосульфаты). — Бисакодил тоқ ішектің шырышты қабатының рецепторларын тітіркендіре отырып шырыштың секрециясын жоғарылатып перистальтиканы күшейтеді.Құрсақ бөлігіндегі ағзалардың жедел қабынулық аурулары кезінде қарсы көрсетіледі.
Ішек құрамының көлемін ұлғайтатын дәрілер (сорбитол). Теңіз балдыры ішек жолында біршама ұлғайып шырышты қабаттың рецепторларын тітіркендіріп іш жүргізу әсерін күшейтеді. Йодқа жоғары сезімталдығы бар науқастарға қарсы көрсетіледі.
Ішектег і қорытылған заттарды жұмсартатын дәрілік заттар (вазелин, миндаль және зәйтүн майы, натрий докузаты) ішек бойымен өтуін жеңілдетеді.
Ішек бойымен құрамындағы заттардың жылжуын белсендіретіндер (бидай өнімдері, мукофальк) Мукофальк — құрамында алма немесе апельсин дәмі бар пероральды суспензия дайындау үшін арналған гранулалар. Ішек бойымен құрамындағы заттардың қоюлануын болдырмай және сонымен қатар іш жүргізу әсерін береді. АІЖда мүлдем сіңірілмейді.
Ұзақ уақыт бойы болған іш қатулардың мүмкін болатын асқынулары – колит, проктосигмоидит олар ішек өтімсіздігіне алып келуі мүмкін. Көп жыл бойы іш қатумен зардап шеккен балаларда мегаколон мен тоқ ішектің шырышты қабатының ісік алды өзгерістері пайда болуы мүмкін.
Назар аударғандарыңызға рахмет!!!
