Негізгі шағымдар: Іштің ауруы. Диспепсия көрністері Тәбеттің төмендеуі Жүдеу Терінің сарғаюы Жалпы әлсіздік.
Іштің ауру сезімі. Орны: 1 )Іштің жоғарғы бөлімінде 2 )Төс асты мен сол жақ қабырға астында жиі орналасады 3 ) Жауырын маңында
Ауру сипаты: Жедел - бүкіл бел тұсы айнала ауруы мүмкін. Оның дене ыстығы көтерілуі мен құсу. Энтаксикация белгілерімен жедел панкреатитке тән. Қатты науқастарды қиналдыратын тұрақты дәрі дәрмектер көмектеспейтін ауру - ұйқы безі обырында кездеседі. Ұстама түрінде өтетін көбіне майлы тағамнан кейін үдейтін ауру - каркулозды панкреатитке тән. Іштің ауруы тамақты қабылдағаннан кейін біраз уақыттан соң ғана туындайды - созылмалы панкреатитте
Ауру сезімін басатын жағдайлар: 1.Спазмалитикалық 2.Наркотикалық аналгитиктер
Диспепсиялық шағымдар: - Жүрек айну, құсу рефлекторлы түрде дамиды жиі панкреатитте болады - Диспепсиялық белгілер ұйқы безінің ферментативті қызметінің бұзылуымен байланысты созылмалы панкреатитте және ұйқы безінің обырында болады - Жалпы деспепсия ұйқы безінің барлық ауруларына тән.
Себептері: Асқорту Қабырға аралық асқорту және сіңірілу үрдістерінің бұзылуы Тәбеттің жойылуы, майлы тағамдарға қарай алмауы, жүрек айну, іш кебу, іш өту созылмалы панкреатитте болады. Нәжістің сұйылуы, майлы болуы және жағымсыз иістің пайда болуы ішек безінің эндокриндік жетіспеушілігіне тән Ішек ішілік асқорту бұзылуы науқастың тез жүдеуіне әкеледі және жалпы әлсіздікке
Сарғайу – ұйқы безінің бас бөлігінің - обырында, ұйқы безінің бас бөлігінің - скрелозында. Механиз мі: Терінің қышуымен өтетін механикалық сарғайу ұйқы безінің бас бөлігінін зақымдануын оның нәтижесінде өттін шығу үрдісінің бұзылысын көрсетеді.
Анамнезис – ұйқы безі ауруларын тудыратын себептерге көңіл аудару қажет.Арақ - шарапты және майлы тағамды шектен тыс көп қабылдау. Өт жолдары аурулары Он екі елі ішек ойық жарасы Ата - ана сының ұйқы безі ауруларымен ауру Гипопротаенэмия
Жалпы қарау: Науқастын жүдегенін Терінің сарғайуынын және тері қасыған іздері г емороргия байқалуы - ұйқы безінің обырында болады Жедел панкреатитте тері қабаттары қатты бозарып көгерген жерлердін көрінуі мүмкін ( мондор симтомы ).Бұл ауру интаксикация мен капилярстаздын белгісі - тыныс алу және қан айналым жүйелерін бузылуынан Терісі құрғақ,тургор төмендеген науқас жүдеген - созылмалы панкреатиттін ұзақ ағымында Іштін жоғарғы бөлігінің ісінуі - ұйқы безінің өсіндісінде Іштін кебуі - жедел панкреатит.
Пальпация : Бе ткей пальпация әдісімен жедел панкреатит ауру тұсында құрсақ еттерінің ауруын және қатаюын анықтайды.Кейде сол жақ қабырға астында немесе ұйқы безі проекциясында ( керте симтомы ).Қалыпты жағдайда ұйқы безін палпациялау қиын.Себебі, ол жұмсақ ағза және іш қуысында терең орналасқан.Үлкейген безді ғана сипап көруге болады.Қалыпты жағдайда ұйқы безін аш қарында таңертенкілік те сипап зерттейді.
Ұйқы безінің пальпациялау әдісі: Оброцов странеска әдісімен терең әдістемелік жылжымалы пальпацияны 4 қимылмен өткізеді. 1. Алдын - ала табылған асқазанның үлкен иіннен 2-3 см жоғары көлденен түрде оң қол саусақтарын орналастырып. 2. Теріні жоғары қарай ығыстырып оң қолды науқас демін шығарған сайын тереңдете түседі. 3. Ұйқы безінің артқы қабырғасын сезген уақытта қол жоғардан төменге қарай жылжиды.
Зертханалық және аспаптық зерттеу әдістері: Зертханалық зерттеулер копорология ұйқы безінің сыртқы секреторлық қызметінің бузылуы тағамның құрамындағы майлар мен белоктардын дұрыс сіңірілунен көрінеді.Нәжістін мөлшері қалыпты жағдайда 200 грамм,патологияда 400 гр дейін барады. Концентрациясы патологияда жұмсақ,майлы,жабысқақ,түсі боз,иісі жағымсыз.
Микроскопиялық зерттеу: С театория - нәжісте нетральды майдын 100 - ден артық болуы. Криатолгия - көру алаңында 10- нан артық бұлшық ет талшықтарының болуы. Амерология - крахмалдын сіңбеуі.
Ұйқы безі ферменттерін қан және зәрді анықтау: Патологиялық ферменттердін ұйқы безінен бөлінуі қиындайды.Ферменттер қалыптан тыс қанға кейін зәрден шығады. 1. Амилаза - жедел панкреатитте 24 сағат ішінде анықтайды.Созылмалы панкреатитте жалпы амилазаның қандағы мөлшері ешқандай мәлімет бермейді. 2. Лифаза - ұйқы безіндегі үдерісінің белсенділігін және оның эндокринді қызметін сипаттайды.Қалыпты жағдайда 50-60 ЕД. 3. Трипсин - иммуна реактивті типсиннің мөлшері созылмалы панкреатитте төмендейді.Қалыпты жағдайда өт сөлінде 160-2500 ЕД. 4. Эластаза - жедел панкреатитте бірнеше күн бойы жоғары деңгейде сақталады.
