« Бауыржан» шаруа қожалығының жағдайында түйе гельминтоз ымен таралуы және күресу шаралары Орындаған: Ж идеканова А. Е Ғылыми жетекшісі : в.ғ.к Жанабаев А.А
Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылады: 1. Шаруашылықтағы түйе гельминтозы ауруларының таралуын және жануарлардың зақымдану деңгейін анықтау; 2. «Бауыржан» шаруа қожалығын да түйе гельминтозы ауруларына қарсы емдеу шараларын жетілдіру. 3. Шаруашылықта гельминтоздарға қарсы күресу шараларын жүргізу.
«Бауыржан» шаруа қожалығында 120 бас түйе бар, соның 50 түйесіне зерттеу жұмыстар жүргізілді. Н әжіс сынамалары алынды. Оның інішде 20 8-9 жас, 20 орта 5-6 жас түйелер және 10 1-2 жасар төлге зерттеу жүргізілді. Қолданылған препараттар: - Ашиальбен 10 % - ИвермектинПРО Шаруашылықт а гельминтоз ауыруымен ауыратын түйелерді сынамалар арқылы тексеріп, емдеуді бастадық.
«Бауыржан» шаруа қожалығы Шалқар ауданының солтүстік-батысында, аудан орталығынан 20 шақырым жерде орналасқан. Шаруа қожалық 2016 жылдан бастап жұмыс атқарып келе жатыр. Шаруа қожалықтағы жалпы мал саны 120 ға жуық түйесі, 50-ден аса «Жабсы» асыл тұқымды жылқылары және 70 тен аса «Әулиекөл» асыл тұқымды ірі қара малдары және «Еділбай» қойлары бар.
Жылы Жыл бaсындa, бaс Жыл aяғындa, бaс 2016 42 54 2017 54 71 2018 71 87 2019 87 103 2020 103 121 2021 121
Сурет 3. Түйелердің гельминтозға шалдығуының жастық ерекшеліктері Пайыздық көрсеткіштері % 0 10 20 30 40 50 60 70
Сурет 4. 2018 - 2020 жылдары аралығында « Бауыржан » шаруа қожалығының түйелері арасында гельминттермен залалдану деңгейі 28,3 % 23,7 % 15,6 % 11,5 %
№ Жануардың реттік саны Nematodirus spp Strongilydae spp. Dictyocaulus filaria 1 11 + - - 2 12 - - + 3 13 + + + 4 14 + - - 5 15 - + - 6 16 - - + 7 17 + - - 8 18 + + - 9 19 - - + 10 20 + - - 11 21 + - + 12 22 - + - 13 23 + - + 14 24 - + - Кесте 2
Топ Саны Қолданылған препарат Енгізу жолы Доза Интервал 1 топ 20 Ашиальбен 10% Ауыздан беру 7,5мл/100кг 1 рет беру 2 топ 20 ИвермектинПРО Тері астына 1мл/50кг 1 рет қолдану Кесте 3. 3 топ 10 Препараттар қолданылмады - - Қоспасыз же м
Көрсеткіштері Ашиальбен 10 % ИвермектинПРО Норма Эритроцит 10 12 /л Дейін 7,4 7,6 9,5 – 12,0 Кейін 8,5 9,3 Лейкоцит 10 9 /л Дейін 12,3 11,5 6,0-10,0 Кейін 9,1 8,8 Гемоглобин г/л Дейін 139 133 130-140 Кейін 145,4 147,9 АлАТ мккат /л Дейін 28 24 4,2 – 33,5 Кейін 4,6 4,4 АсАТ мккат /л Дейін 31 28 4,0 - 35 Кейін 4,4 3,9 Креатинин мкмоль /л Дейін 158,4 163,4 86,8 - 162 Кейін 137,1 139,6
Мал топтары Егілген мал басы Егу мөлшері, мл Қайта егудегі мөлшері, мл Нәтижесі Түйелер 1 топ (8-9 жас) 20 7,5мл/100кг - 86,4% 2 топ (5-6 жас) 20 1мл/50кг - 93,2% 3 топ (1 жас) 10 - - - «Бауыржан» ШҚ түйелерді гельментозға қарсы емдеудегі зерттеу нәтижелері Кесте 5
№ Шаралардың атауы Орындалу мерзімі Жауапты 1 Гельминттерге қарсы препараттарды енгізу Жылына 2 рет Вет. дәрігер Ф ерм а меңгерушісі 2 Дегельминтизация және дезинвазия лау Маусым сайын Вет. дәрігер Ф ерм а меңгерушісі 3 Шаруа қожалықтағы мал қорасында қи мен көңді зарарсыздандыру жұмыстарын өткізу Ү нем і Вет. дәрігер Ф ерм а меңгерушісі 4 Жылына екі рет (көктемде және күзде ) ішінара тексеру Көктем және Күзде Вет. дәрігер Ф ерм а меңгерушісі 5 Жануарларға ұсынылатына жем – шөп азықтарының сапасын жақсартып, азықтық астаушадан беру және су құбырынан, құдықтардан таза таза сумен суару Ү нем і Ветеринария лық дәрігер 6 Мал қ орада, азы қ қ оймада дератизация ж ү рг і зу, жиі Ветеринария лық дәрігер
ҚОРЫТЫНДЫ
